4. Buurten met een bijzonder lage arbeidsdeelname

De boxplot-analyse in paragraaf 2 bracht een aantal buurten in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht aan het licht die voor hun stad een bijzonder lage arbeidsdeelname hebben. Deze zogenaamde uitschieters (ook wel uitbijters genoemd) hebben een arbeidsdeelname die minimaal 1,5 maal de interkwartielafstand lager ligt dan de waarde bij het eerste kwartiel. Van de vier steden komen alleen in Den Haag dergelijke buurten niet voor. Daarbij zij aangetekend dat de grens voor negatieve uitschieters in Den Haag ook het laagst ligt. Buurten met een extreem hoge arbeidsdeelname komen niet voor in de vier steden.

In tabel 4.1 is de bevolkingssamenstelling naar geslacht, leeftijd, en samenstelling huishouden weergegeven voor de zogenaamde uitschieter-buurten wat de arbeidsdeelname betreft. Voor de vergelijking zijn ook de uitkomsten opgenomen van de buurten met de laagste en de hoogste arbeidsdeelname die volgens de boxplotanalyse geen uitschieter zijn, maar wel rond de onderste of bovenste ‘snorhaar’ vallen.

Uit de tabel blijkt dat de meeste van de uitschieter-buurten in Amsterdam en twee van de vier buurten in Utrecht zich kenmerken door een zeer hoog aandeel jongeren van 15 tot 25 jaar. Voor deze buurten geldt dat jongeren de arbeidsdeelname van de buurt sterk bepalen. Zo is in het Utrechtse Galgenwaard en omgeving 82 procent van de 15- tot 75-jarigen jonger dan 25 jaar en behoort 94 procent tot een eenpersoonshuishouden. Hiermee samenhangend zijn er relatief weinig 25- tot 45-jarigen. Dit zijn overduidelijk buurten die worden gedomineerd door studenten. Dit geldt eveneens voor de Amsterdamse buurten Zeeburgereiland Zuidoost, Parooldriehoek en Lucas/Andreasziekenhuis en omgeving. In zekere zin wijst het bestaan van dergelijke buurten wel op segregatie (de studenten wonen apart) maar de lage arbeidsdeelname in deze buurten is eenvoudig te verklaren. Het Utrechtse Science Park telt relatief meer 25- tot 45-jarigen, maar hier ontbreekt de groep 45-plus vrijwel volledig. Ook hier speelt bij de lage arbeidsdeelname de bijzondere leeftijdsopbouw een rol.

Voor twee buurten in Utrecht geldt echter dat de bevolkingssamenstelling niet enorm afwijkt van de rest (minder dan 10 procentpunt per leeftijdsgroep) , terwijl ze qua arbeidsdeelname tot de negatieve uitschieters behoren. Dat zijn Neckardreef en Tigrisdreef (twee nabijgelegen buurten in Overvecht) met een arbeidsdeelname van respectievelijk 49 en 52 procent. Deze buurten kennen dus ondanks een redelijk gemiddelde leeftijdsopbouw een erg laag aantal mensen dat werkt. Ook in de Utrechtse Zambesidreef (net geen uitschieter) is de arbeidsdeelname laag ondanks een tamelijk gemiddeld leeftijdsprofiel. Precies hetzelfde geldt voor de Rotterdamse buurt Feijenoord en voor de Schildersbuurt Noord, respectievelijk Oost in Den Haag. (Al deze buurten zijn net geen uitschieters.) De enige uitschieter-buurt in Rotterdam, Zuiderpark, telt relatief weinig 25- tot 45-jarigen. Dit geldt eveneens voor Amsterdamse Poort. Ook in Tuindorp Amstelstation en Bijlmermuseum Noord, twee buurten in Amsterdam die net geen uitschieter zijn, is dit aan de hand.

Er zijn geen uitschieters qua hoge arbeidsdeelname. De buurten die aan de bovenkant van de arbeidsdeelname zitten maar net geen uitschieters zijn, kennen allemaal een relatief hoog aandeel 25- tot 45-jarigen. Het meest extreem in dit opzicht is het Amsterdamse Woon- en Groengebied Sloterdijk. Hier is 80 procent van de 15- tot 75-jarigen tussen de 25 en 45 jaar. De arbeidsdeelname is hier 88 procent.