1. Inleiding

Sinds enkele jaren bestaat het idee dat het inkomen van Nederlanders duidelijk achterblijft bij de groei van de economie. Dit idee won aan kracht met een onderzoeksrapport van de Rabobank (2018), dat stelde dat het inkomen van Nederlandse huishoudens over een periode van veertig jaar nauwelijks was gestegen. Deze boodschap was een belangrijk uitgangspunt van boeken als Fantoomgroei (Heijne en Noten, 2020) en Ontwaak! (Engelen, 2021). Ook een studie van het CBS (Notten, 2014) wees erop dat huishoudens steeds meer belasting betaalden en bedrijven juist steeds minder. Het idee dat Nederlanders al decennia niet profiteren van de economische groei lijkt onderdeel van het collectief bewustzijn geworden te zijn.

In de genoemde studie van het CBS wordt de relatief korte periode van 2001-2013 behandeld. In dit artikel bekijk ik de hele periode waarvoor het CBS macro-economische cijfers beschikbaar heeft: 1969-2020. Over een periode van ruim vijftig jaar is het mogelijk om te concluderen of er sprake is van langdurige trends en doen de tijdelijke gevolgen van afwisselende periodes van hoog- en laagconjunctuur elkaar grotendeels teniet. Voor deze periode kijk ik naar de ontwikkeling van het bbp, het beschikbaar inkomen van de hele economie en de verdeling van dat inkomen over de verschillende sectoren om antwoord te geven op de vraag: klopt het beeld dat het inkomen van Nederlanders is achtergebleven bij de groei van de economie?