Spanning op de koopwoningmarkt, 2021

Indicator: Gemiddelde leeftijd

Deze indicator zegt iets over de toegankelijkheid van de koopwoningmarkt. Is de markt alleen nog toegankelijk voor oudere kopers of kunnen ook jongere kopers hun slag nog slaan? Is er hierbij nog verschil tussen de G4, G40 en overige gemeenten? Voor de indeling van gemeenten naar G4, G40 en overige gemeenten is gebruik gemaakt van de indeling die door het CBS ook gehanteerd wordt.

Onderstaande figuur toont dat de gemiddelde leeftijd van kopers in Nederland sinds 2012 gestegen is van iets ouder dan 36 jaar naar iets ouder dan 40 jaar in 2020. In 2021 is de gemiddelde leeftijd van kopers in Nederland fors gedaald naar ruim 38 jaar. Ook is te zien dat over bijna de gehele periode 2012 tot 2021 kopers in de G4 jonger waren dan in de rest van Nederland. Ook kopers in de G40 waren jonger dan het Nederlandse gemiddelde; in de overige, meer landelijke gemeenten waren kopers juist ouder dan het Nederlands gemiddelde.

De piek in 2020 en de steile afname in 2021 hebben te maken met de wetswijziging rond de overdrachtsbelasting die in januari 2021 in werking is getreden. Hierdoor zijn kopers onder de 35 jaar eenmalig vrijgesteld van het betalen van overdrachtsbelasting (waar dit voorheen 2 procent was) en betalen investeerders geen 2 procent overdrachtsbelasting maar 8 procent. Deze beleidswijziging heeft ervoor gezorgd dat kopers onder de 35 hun aankopen hebben uitgesteld tot begin 2021 en investeerders hun slag hebben geslagen eind 2020. 

De onderstaande figuur toont de gemiddelde leeftijd van kopers gedurende de afgelopen 3 jaar per kwartaal. Hierdoor wordt de impact van de beleidswijziging nog duidelijker zichtbaar. Gedurende het laatste kwartaal van 2020 neemt de gemiddelde leeftijd van woningkopers in Nederland toe tot boven de 42 jaar, in december 2020 was dit zelfs 45 jaar. In het eerste kwartaal van 2021 neemt de gemiddelde leeftijd af tot onder de 37 jaar, in januari lag de gemiddelde leeftijd zelfs onder de 35 jaar. Ook in de afgelopen drie jaar zien we dat kopers in (middel)grote steden gemiddeld jonger zijn dan in de overige gemeenten. In januari 2021 zijn kopers in Amsterdam, Utrecht en Rotterdam gemiddeld zelfs jonger dan 33, in Den Haag zijn woningkopers in januari 2021 gemiddeld iets ouder dan 35 jaar.