5. Analyse achterstandsscores

In dit hoofdstuk bestuderen we veranderingen in achterstandsscores tussen de jaren 2019 en 2020. We doen dit voor zowel achterstandsscores met als zonder drempel. 

5.1 Achterstandsscores zonder drempel

Figuur 5.1.1 geeft de achterstandsscores zonder drempel van scholen in de jaren 2020 (verticale as) en 2019 (horizontale as) weer. De meeste punten liggen dichtbij de diagonaal, wat aangeeft dat de achterstandsscores van de meeste scholen voor de jaren 2019 en 2020 vergelijkbaar zijn. Voor een aantal scholen zijn de achterstandsscores in 2020 echter substantieel hoger of lager dan het jaar ervoor. Deze scholen worden nader beschreven in de paragrafen 5.3 en 5.4.

5.2 Achterstandsscores met drempel

Figuur 5.2.1 toont de achterstandsscores met drempel van scholen in de jaren 2020 (verticale as) en 2019 (horizontale as). De achterstandsscores zijn wat lager dan in figuur 5.1.1 vanwege het toepassen van de drempel. Bij het toepassen van de drempel zijn er minder scholen die een positieve achterstandsscore hebben, waardoor het beschikbare onderwijsachterstandenbudget over minder scholen wordt verdeeld dan zonder het toepassen van een drempel het geval is. Figuur 5.2.1 laat zien dat ook de achterstandsscores met drempel voor  de meeste scholen niet veel veranderen tussen de jaren 2019 en 2020. 

5.3 Grootste dalers

Tabel 5.3.1 laat de grootste dalers in achterstandsscores met drempel in 2020 ten opzichte van 2019 zien. Mogelijke oorzaken van (sterke) dalingen in achterstandsscores zijn een daling van het aantal leerlingen, netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores en het stijgen van onderwijsscores van leerlingen. Een veelvoorkomende reden voor netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores  is een daling van het aantal asielleerlingen. Meer informatie over de oorzaken van dalingen en stijgingen van achterstandsscores de is te lezen in de brochure “Fluctuaties achterstandsscores scholen”[4].

5.4 Grootste stijgers

Tabel 5.4.1 geeft de grootste stijgers in achterstandsscores met drempel in 2020 ten opzichte van 2019 weer. Stijgingen in achterstandsscores zijn het gevolg van  een toename van het aantal leerlingen, netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores en/of  het dalen van onderwijsscores van leerlingen. De oorzaak voor netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores ligt dikwijls in een toename van het aantal asielleerlingen. 

5.5 Nieuwe scholen

Tabel 5.5.1 geeft een overzicht van scholen die nieuw zijn in 2020. Een nieuwe school kan een nieuw gestarte school, maar ook bijvoorbeeld een afsplitsing van een al bestaande school zijn. 

[4] Zie https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/13/fluctuaties-achterstandsscores-scholen.