Natuurlijk Kapitaalrekeningen Nederland 2013-2018

Bijlage 3 Tijdigheid en ruimtelijke representativiteit

B3.1 Tijdigheid en herhalingsintervallen van NKR in Nederland

In deze bijlage is voor de verschillende onderdelen van de natuurlijk kapitaalrekeningen weergegeven wat de tijdigheid en het maximaal haalbare herhalingsinterval is, op basis van de beschikbaarheid van de onderliggende data. Daarnaast is aangegeven wat het aanbevolen herhalingsinterval is. Voor de meeste indicatoren geldt, dat met gebruikmaking van de huidige modellen en data een publicatiefrequentie van ten minste iedere twee jaar haalbaar wordt geacht. Voor veel onderdelen is ook een jaarlijkse update haalbaar.

De aanbevolen frequentie is gebaseerd op de verwachte snelheid van bepaalde ontwikkelingen. Zo zal lokaal, ten gevolge van bijvoorbeeld de gestelde bouwopgave, een jaarlijkse update van de extentrekening nodig zijn, met daarin de omvang van ecosysteemtypen. Hiermee kan bijvoorbeeld gekeken worden welke typen omgezet worden in bouwgrond. Daarnaast is aansluiting bij andere, doorgaans ook jaarlijkse, tijdreeksen van belang.

Voor de fysieke en monetaire ecosysteemdiensten geldt dat deze in principe ook jaarlijks berekend kunnen worden. Omdat veel diensten rechtstreeks gekoppeld zijn aan ecosysteemtypen, kan het relevant zijn om ook de diensten jaarlijks opnieuw te berekenen. Daarnaast is het bij de bouw van nieuwe woningen ook van belang om te kijken naar de relatie met bijvoorbeeld de culturele ecosysteemdiensten die geleverd worden. Is er ruimte voor recreatie, is er sprake van een groene leefomgeving? Daarnaast zijn er ook kortstondige fluctuaties die in jaarlijkse updates gemeten zouden kunnen worden. Zo is bekend dat gedurende de COVID-19-pandemie tot nu toe sprake is van een zeer sterke toename van het aantal recreanten in parken en natuurgebieden, met de bijbehorende impact op milieukwaliteit. Voor de koolstofbalans en de milieukwaliteitrekening zou een tweejaarlijkse frequentie (ruim) voldoende zijn. Veranderingen in deze rekeningen zijn naar verwachting minder snel, waardoor een lagere frequentie nog mogelijk is.

Een opvallend gebrek aan tijdige informatie in onderstaande tabel betreft indicatoren over bodemkwaliteit. Hiervoor zijn enkel gegevens over het koolstofgehalte in bodems bekend voor de periode 1990-2000. Recent zijn ook cijfers voor de periode 1998-2018 beschikbaar gekomen, maar deze data zijn nog niet meegenomen in dit rapport. Daarnaast zijn geen tijdige cijfers beschikbaar over grondwaterstanden. Het ontbreken daarvan heeft invloed op de berekening van CO2-emissies uit de bodem.

Extentrekening, alle eenheden

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-1
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks

Extentrekening, verandermatrix

  • Huidig meest recent datapunt: 2015-2018
  • mogelijke tijdigheid: t-1
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Conditierekening1):

Vegetatie:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: tweejaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Bodem:

  • Huidig meest recent datapunt: 1990-2000
  • mogelijke tijdigheid: onbekend
  • mogelijk herhalingsinterval: onbekend
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Lucht:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-1
  • mogelijk herhalingsinterval: maandelijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Biodiversiteit:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks – tweejaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Water:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-1
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Drukindicatoren:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Koolstofrekening:

Koolstof in de geosfeer:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Koolstof in de biosfeer:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks1)
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Koolstof in de atmosfeer:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijk herhalingsinterval: elk kwartaal
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Koolstof in de economie:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: tweejaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: tweejaarlijks

Ecosysteemdiensten, fysiek:

Producerende diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks1)
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Regulerende diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Culturele diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Ecosysteemdiensten, monetair:

Producerende diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Regulerende diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Culturele diensten:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks1)
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

Ecosysteemkapitaalrekening:

  • Huidig meest recent datapunt: 2018
  • mogelijke tijdigheid: t-2
  • mogelijk herhalingsinterval: jaarlijks
  • aanbevolen herhalingsinterval: jaarlijks - tweejaarlijks

B3.2 Ruimtelijke representativiteit van NKR

In bijlage B3.2 is de ruimtelijke representativiteit weergegeven per rekening. Deze wisselt sterk waardoor het bij toepassing op fijnere schaal dan de provincie, van belang is ook goed te kijken naar de detailinformatie per model (zie de technische toelichting). In enkele gevallen zijn gemiddelde waarden gebruikt die voor een groter gebied gelden. Op basis van aanvullende cijfers is vervolgens een verdere verfijning mogelijk gemaakt; het blijft echter een modelmatige aanpak. Enkele modellen zijn dus niet ‘van onderaf’ ontwikkeld uit lokale data,maar opgebouwd met grootschalige informatie en daarna regionaal verbijzonderd (“downscaling”). De komende tijd wordt er geëxperimenteerd met downscaling-methodes gebaseerd op aardobservatie, zoals luchtfoto’s en satellietbeelden. Ook zijn er initiatieven gestart om bijvoorbeeld data uit agrarische bedrijfsinformatiesystemen te verwerken. Naar verwachting wordt de ruimtelijke kwaliteit van de kaarten in de komende jaren dus hoger. 

Extent, alle eenheden:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: zie opmerkingen
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m
  • Opmerkingen: lijnelementen zijn alleen goed bruikbaar in het vectorbestand, voor andere toepassingen wordt de gridkaart van 10 x 10m aanbevolen voor gebruik.

Extent, verandermatrix:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: 10 x 10m
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m
  • Opmerkingen: als hierboven.

Conditierekening2):

Vegetatie:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: 1 km x 1 km
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m
  • Opmerkingen: vegetatiebedekking 10mx10m, heggendichtheid 1kmx1km.

Bodem:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: onbekend
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: onbekend

Lucht:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: 1 km x 1 km
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 1 km x 1 km

Water:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: per waterlichaam
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: per waterlichaam

Drukindicatoren:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: 10 x 10m
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m

Koolstofrekening:

Koolstof in de geosfeer:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: n.v.t.
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: n.v.t.
  • Opmerking: niet ruimtelijk expliciet.

Koolstof in de biosfeer:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: n.v.t
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m
  • Opmerkingen: koolstof in de bodem heeft een lagere resolutie.

Koolstof in de atmosfeer:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: n.v.t.
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: n.v.t.
  • Opmerkingen: niet ruimtelijk expliciet.

Koolstof in de economie:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: n.v.t.
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: n.v.t.
  • Opmerkingen: niet ruimtelijk expliciet.

Ecosysteemdiensten, fysiek:

Producerende diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: landbouw en weidegebieden van NL (groter dan provincies)
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 100 x 100m
  • Opmerkingen: voor de productie van gewassen is gebruik gemaakt van de oogstramingen per landbouwgebied resp. weidegebied. Dit maakt dat kleinschalige verschillen in productie niet meetbaar zijn in deze kaart. De kaart geeft dus de gemiddelde productie aan voor zeer grote gebieden, maar wel specifiek voor de verbouwde gewassoort.

Regulerende diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: 10 x 10m
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 10 x 10m

Culturele diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: zie opmerkingen
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: 100 x 100m
  • Opmerkingen: voor toerisme zijn de onderliggende toerisme-data de beperkende factor, de onderliggende cijfers zijn per provincie bekend. Voor recreatie is sprake van gemiddelde aantallen bezoekers per provincie en type bestemming, daadwerkelijke bezoekersaantallen zijn hierin niet meegenomen.

Ecosysteemdiensten, monetair:

Producerende diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: -
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: -
  • Opmerkingen: afhankelijk van fysiek.

Regulerende diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: -
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: -
  • Opmerkingen: in meeste gevallen afhankelijk van fysiek (behalve luchtfiltratie en bestuiving).

Culturele diensten:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: -
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: -
  • Opmerkingen: afhankelijk van fysiek.

Ecosysteemkapitaalrekening:

  • Meest beperkende resolutie van onderliggende data: -
  • Aanbevolen resolutie voor gebruik: -
  • Opmerkingen: afhankelijk van meest beperkende resolutie diensten.

1) Onderdelen van deze rekening zijn afhankelijk van onderliggende data met een lagere herhalingsfrequentie. Hier kan een modelmatige oplossing gebruikt worden.

2) Conditie-indicatoren specifiek voor het stedelijk gebied, zoals het areaal verhard oppervlak, zijn minder betrouwbaar dan dezelfde indicator in het landelijk gebied. Dit komt doordat de verharding in tuinen hier relatief van groot belang is, maar op dit moment nog niet goed in kaart gebracht is.