Palmolie

In 2015 was 84 procent van het verbruik van palmolie door de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie duurzaam gecertificeerd. De voedingsmiddelenindustrie verwerkte in 2015 in totaal 279,8 duizend ton palmolie (DASPO, 2016), iets minder dan de 283,8 duizend ton in 2014 (MVO, 2015). Het gebruik van duurzame palmolie voor voedingsmiddelen neemt gestaag toe. Een meerwaarde is dat deze duurzame palmolie vaker fysiek gescheiden wordt verhandeld van de reguliere handelsstroom: het aandeel segregated nam toe van 39 procent in 2014 tot 59 procent in 2015. Mass balance maakte in 2015 22 procent uit van de handel in duurzame palmolie en book & claim 19 procent. (MVO, 2016).

Van de palmolie die de Nederlandse diervoederindustrie in 2015 gebruikte, was naar schatting 33 procent duurzaam gecertificeerd. Brancheorganisatie Nevedi heeft de hoeveelheid palmolie, die via diervoeders wordt gebruikt voor de productie van vlees, zuivel en eieren voor de Nederlandse markt, volledig afgedekt met de inkoop van Book & Claim-certificaten voor 25 duizend ton palmolie. Nevedi is hierbij uitgegaan van een gemiddeld palmolieverbruik van 75 duizend ton in de diervoederindustrie van 2011 tot en met 2013, zoals door Trust Feed is berekend. Een ander uitgangspunt hierbij is dat een derde deel van de dierlijke productie in Nederland bestemd is voor binnenlandse consumptie en dat twee derde deel bestemd is voor de export.

In 2010 heeft de Nederlandse Task Force Duurzame Palmolie (2010) de doelstelling geformuleerd, dat uiterlijk eind 2015 alle voor de Nederlandse markt bestemde palmolie duurzaam geproduceerd is. Met ‘duurzame palmolie’ wordt bedoeld dat de palmolie is gecertificeerd volgens de principes en criteria van de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) en dat de palmolie wordt verhandeld volgens één van de vier door de RSPO goedgekeurde handelssystemen: segregated, mass balance, book & claim of identity preserved (RSPO, 2013). Het toezicht op de voortgang in het bereiken van de doelstellingen is met ingang van 2014 overgenomen door de private ketenorganisatie MVO (Margarine, Vetten en Oliën). Voor die tijd werd de voortgang gemonitord door het Productschap MVO.
De Task Force heeft besloten om vanaf 2013 de voortgang per sector te rapporteren, omdat de uitwerking van het initiatief in de verschillende sectoren op eigen wijze wordt ingevuld. De Task Force volgt hierbij de voortgang voor de voedingsmiddelenindustrie en Nevedi die voor de diervoederindustrie.

Als opvolger van de Task Force is in 2016 de Dutch Alliance for Sustainable Palm Oil (DASPO) opgericht. Het is een samenwerkingsverband van de in Nederland gevestigde schakels in de palmolieketen (raffinadeurs, verwerkers en retail) en bestaat uit dezelfde leden als de Task Force. Deze partijen werken samen aan het stimuleren van meer fysiek gecertificeerde duurzame palmolie en de verbetering van de certificeringsstandaarden zoals de RSPO.

CBS valideert de berekeningen en heeft in 2015 inzage gevraagd in de gegevens die MVO gebruikt voor het berekenen van het aandeel duurzame palm- en palmpittenolie in de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie, maar die niet gekregen. Dit betekent dat CBS wel de methode van MVO heeft kunnen valideren, maar niet de hier aan ten grondslag liggende cijfers.

Wereldwijde productie van duurzaam gecertificeerde palmolie

Circa 17 procent van de wereldwijd geproduceerde palmolie was in augustus 2016 RSPO-gecertificeerd (RSPO impact, WNF). In de afgelopen jaren werd meer palmolie volgens de RSPO-criteria geproduceerd, dan uiteindelijk als RSPO-gecertificeerde palmolie werd verkocht. De vraag naar fysiek duurzame palmolie is dus kleiner dan het aanbod. Een bedrijf dat palmolie koopt met book & claim certificaten, koopt niet noodzakelijk duurzaam gecertificeerde palmolie. Wel staat elk certificaat garant voor een ton duurzame palmolie, die werd geproduceerd op een RSPO-gecertificeerde plantage. Op deze manier bevordert book & claim de productie van duurzame palmolie. Alleen bij de aankoop van segregated of identity preserved palmolie, wordt volledig duurzaam geproduceerde palmolie gekocht. De verkoop van identity preserved palmolie is gering.