Voorspellen zwangerschappen economische recessies?
In een recent rapport van het Amerikaanse National Bureau of Economic Research (NBER) wordt geconcludeerd dat economische recessies vooraf worden gegaan door een verminderde groei in het aantal zwangerschappen. Een dergelijk verband kan perspectieven bieden om met behulp van big data-bronnen een snelle indicator voor de conjunctuur te ontwikkelen.
Geboorte en conjunctuur
In eerder (CBS-)-onderzoek is er een samenhang aangetoond tussen conjunctuur en het aantal kinderen dat wordt geboren. Economische recessies en een laag vertrouwen in de economie leiden tot lagere vruchtbaarheidscijfers, terwijl er in tijden van hoogconjunctuur relatief meer kinderen worden geboren. Het gangbare inzicht onder economen en demografen is dat ‘geboortegolven’ zo’n één tot tweeënhalf jaar achterlopen op de economische conjunctuurcyclus.De NBER keek echter niet naar trends in het aantal geboorten en de economie, maar naar jaar-op-jaar-veranderingen op kwartaalbasis in het aantal concepties. Dalingen in de groei van het aantal vroege zwangerschappen bleken voor te lopen op perioden van recessie. Daarmee zouden veranderingen in het aantal concepties een vroege voorspeller van economische recessies zijn. Dat maakt het de moeite waard om te onderzoeken of het aantal zwangerschappen in een vroeg stadium gemeten kan worden met behulp van bijvoorbeeld gegevens over de verkoop van zwangerschapstests of foliumzuur.
Jaar-op-jaargroei concepties en BBP
Resultaten voor Nederland anders dan voor Amerika
CBS onderzocht of de Amerikaanse situatie vergelijkbaar is met die in Nederland. Net als in het NBER rapport is de jaar-op-jaargroei van het Bruto Binnenlands Product (BBP) per kwartaal vergeleken met de jaar-op-jaargroei van het aantal levendgeborenen. De kwartaalreeks voor het aantal levendgeborenen werd met drie kwartalen verschoven als ruwe schatting voor de conceptiedatum. De jaar-op-jaargroei van het aantal concepties blijkt enige tijd voor economische krimp inderdaad af te nemen. Echter, anders dan in de Amerikaanse situatie treden ook aanzienlijke afnames op zónder dat ze gevolgd worden door een recessie. Er is daarmee geen aanleiding om aan te nemen dat er bij een afname van het aantal vroege zwangerschappen een economische recessie op komst is.
Kanttekening hierbij is dat in het Amerikaanse en Nederlandse onderzoek respectievelijk slechts drie en twee perioden van recessie zijn opgenomen. In het CBS-onderzoek konden bovendien geen gegevens over abortussen en miskramen worden meegenomen.
Factoren van invloed op geboortecijfer
Ontwikkelingen in het aantal geboorten worden ook bepaald door andere factoren dan de conjunctuur. Het aantal vrouwen in de vruchtbare leeftijd is bijvoorbeeld van belang, maar ook de persoonlijke situatie maakt uit. Jonge mensen hebben in toenemende mate te maken met onzekerheid. Het duurt langer voor zij een vaste baan en een vaste partner hebben, en ook een koopwoning laat langer op zich wachten. Deze veranderingen, die inmiddels eerder structureel dan tijdelijk lijken, zijn tegenwoordig mogelijk bepalender voor het besluit om aan kinderen te beginnen dan schommelingen in de conjunctuur. Ze kunnen de reden zijn dat het vruchtbaarheidscijfer ondanks de gunstige economische situatie nog niet is gestegen maar eerder is gedaald.
Feedback
Dit is een bevinding voor de Verenigde Staten waar de Nederlandse situatie tegenover is gezet. Kunt u een reden aangeven waarom wij het verband tussen zwangerschappen en het BBP niet hebben gevonden? Dan willen wij dat graag weten. Heeft u ideeën over andere onderwerpen waar we wel naar zouden moeten kijken als we de economische ontwikkeling willen monitoren? Laat het weten. Er zijn nog tal van andere (internationale) ontwikkelingen waarvoor we onderzoek naar de Nederlandse situatie kunnen doen. We ontvangen graag uw ideeën daarover.