Vrouwen steeds later moeder

Baby houdt in de kinderwagen de rand met zijn handje vast. Foto: Amber Beckers/Hollandse Hoogte
© ANP
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in Nederland hun eerste kind krijgen is in 2017 opgelopen naar 29,8 jaar. Vooral door het lage geboortecijfer bij vrouwen onder de dertig jaar is het aantal geboren baby’s met 169 duizend in 2017 opnieuw laag. Dit maakt het CBS bekend op basis van voorlopige cijfers.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/c169363039154c25b5ceccba02cfee7f]

Gemiddelde leeftijd moeder bij geboorte eerste kind
 Gemiddelde leeftijd bij 1e kind
197024,3
197124,3
197224,5
197324,7
197424,8
197525
197625,1
197725,3
197825,4
197925,5
198025,6
198125,7
198225,8
198326
198426,2
198526,5
198626,8
198727
198827,2
198927,3
199027,5
199127,7
199228
199328,3
199428,4
199528,6
199628,9
199729
199829,1
199929,1
200029,1
200129,2
200229,2
200329,3
200429,4
200529,4
200629,4
200729,4
200829,4
200929,4
201029,4
201129,4
201229,4
201329,4
201429,5
201529,6
201629,7
2017*29,8
 

Vanaf de jaren zeventig is de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen aan kinderen beginnen, toegenomen. Aan deze stijging leek aan het begin van deze eeuw een einde te zijn gekomen. Vanaf 2004 bleef de gemiddelde leeftijd bij het eerste kind een tijdlang stabiel op 29,4 jaar. Vanaf 2014 is deze leeftijd echter weer verder opgeschoven.

Relatief weinig kinderen geboren

Het uitstel van het moederschap is een van de oorzaken van het relatief lage aantal kinderen dat de laatste jaren wordt geboren. In 2017 waren dat er 169 duizend, 3 duizend minder dan in 2016 en ruim duizend minder dan in 2015. Op basis van deze voorlopige cijfers is het aantal geboorten zelfs lager dan bij het vorige dieptepunt in 1983 (170 duizend). Ook het gemiddeld kindertal is verder gedaald en komt uit op 1,61 kinderen per vrouw. In 2000 was dat nog 1,72 kinderen, en in 2010 1,80 kinderen.

Vooral jonge vrouwen stellen moederschap uit

De daling van het aantal geboorten is het grootst bij jonge vrouwen. Vooral de laatste jaren hebben zij naar verhouding weinig kinderen gekregen. In 2017 werden 55 kinderen per duizend vrouwen van 20 tot 30 jaar geboren, tegenover 68 kinderen in 2010 en 73 kinderen in 2000. Ook het aantal tienermoeders daalt al jaren en komt in 2017 opnieuw lager uit. Bij vrouwen boven de 35 jaar is het aantal geboorten licht toegenomen.

Levend geboren kinderen, leeftijd moeder
 2000 (per 1 000 vrouwen)2010 (per 1 000 vrouwen)2017 (voorlopig cijfer) (per 1 000 vrouwen)
Jonger dan 20 jaar5,543,841,98
20 tot 25 jaar36,9232,3422,21
25 tot 30 jaar103,9104,0886,49
30 tot 35 jaar135,18138,64130,35
35 tot 40 jaar56,5366,3467,88
40 jaar of ouder4,636,146,26

Vrouwen in Zuid-Europa nog later moeder

Het uitstel van het moederschap is geen exclusief Nederlands verschijnsel, ook in andere Europese landen stijgt de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen voor de eerste keer moeder worden. Nederlandse vrouwen stonden in 2015 op de zesde plek, na enkele Zuid-Europese landen. Italiaanse en Spaanse vrouwen waren het oudst, gemiddeld bijna 31 jaar bij de geboorte van het eerste kind. Bulgaarse en Roemeense vrouwen waren met ongeveer 26 jaar de jongste moeders.

Gemiddelde leeftijd moeder bij geboorte eerste kind, Europa
 20152000
Italië30,828,7
Spanje30,729,1
Zwitserland30,628,7
Griekenland30,228
Luxemburg30,228,3
Nederland29,728,6
Ierland29,627,6
Duitsland29,528,7
Cyprus29,526,2
Portugal29,526,5
Denemarken29,227,8
Oostenrijk29,226,4
Zweden29,227,9
Noorwegen28,926,9
Finland28,827,4
België28,727
Slovenië28,726,5
Verenigd Koninkrijk28,729,1
Frankrijk28,527,8
Kroatië28,325,7
Tsjechië28,225
Hongarije27,925,1
IJsland27,525,5
Estland27,223,9
Litouwen27,123,9
Slowakije27,124,2
Polen2724,5
Letland26,524
Roemenië26,323,6
Bulgarije2623,5
Bron: CBS, Eurostat
Italië 2000 = 1997, Kroatië 2000 = 2001,Duitsland 2000 = 2009