Inkomsten landbouwsector gestegen in 2024
In 2024 lag de landbouwproductie (volume) 1,2 procent onder het niveau van een jaar eerder. De productie van zowel de akkerbouw als tuinbouw als veehouderij nam af. Door de gemiddeld nauwelijks hogere afzetprijzen (0,2 procent) daalde de productiewaarde met 1 procent naar 41 miljard euro.
De waarde van de goederen en diensten die nodig zijn voor de landbouwproductie (het verbruik) daalde met 5 procent vergeleken met een jaar eerder. Ondanks de afgenomen productiewaarde namen de marges toe, doordat kosten sterker daalden. De inkomsten van de landbouwsector stegen per saldo met 5,1 procent.
Het arbeidsvolume lag op bijna hetzelfde niveau als in 2023. Gecorrigeerd voor prijsveranderingen (5,5 procent in 2024) daalden de landbouwinkomsten per arbeidsjaar met 0,3 procent.
| Categorie | Landbouwinkomsten (2015=100) | Productieprijs (2015=100) | Verbruikprijs (2015=100) | Arbeidsvolume (2015=100) | Productievolume (2015=100) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 |
| 2016 | 105,2 | 99,0 | 96,8 | 102,0 | 102,1 |
| 2017 | 121,1 | 103,4 | 98,0 | 104,0 | 102,8 |
| 2018 | 105,6 | 103,6 | 102,5 | 107,4 | 100,5 |
| 2019 | 112,8 | 106,0 | 104,8 | 108,1 | 102,4 |
| 2020 | 109,5 | 102,5 | 102,6 | 108,1 | 102,6 |
| 2021 | 117,1 | 109,8 | 113,4 | 108,1 | 103,9 |
| 2022* | 126,2 | 133,1 | 142,0 | 108,7 | 101,0 |
| 2023* | 149,2 | 138,1 | 138,2 | 108,7 | 99,6 |
| 2024* | 156,8 | 138,4 | 130,8 | 108,7 | 98,4 |
| *voorlopige cijfers | |||||
Lagere kosten voor kunstmest, mengvoer en energie
Vooral de kosten van kunstmest, gewasbescherming, energie en mengvoer waren in 2024 lager dan een jaar eerder. De prijzen voor gas en elektriciteit daalden net als een jaar eerder met ongeveer 20 procent, maar liggen nog steeds op een hoog niveau. In 2022 stegen deze prijzen met meer dan 200 procent.
De hoge energieprijzen werden toen veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne en het verbod op import van Russisch gas. De prijsontwikkeling voor meststoffen (-17,5 procent in 2024) hangt nauw samen met de ontwikkeling van de energieprijzen.
Afname productiewaarde dierlijke producten mede door lagere melkproductie
De dierlijke productie (volume) nam in 2024 vergeleken met een jaar eerder af, de gemiddelde afzetprijs steeg met 1,3 procent. De waarde van de dierlijke productie daalde met 1 procent.
De rauwemelkprijs was 7,7 procent hoger dan een jaar eerder. De melkproductie nam met 2 procent af. Boeren produceerden minder melk doordat de veestapel afnam. De productiewaarde van melk, die goed is voor de helft van de productiewaarde van de veehouderij, steeg tot bijna 7,4 miljard euro.
Daling varkensprijzen door meer aanbod op Europese markt
Evenals een jaar eerder voerden veehouders meer runderen maar minder varkens en pluimvee aan bij de slachthuizen dan in 2024. Per saldo daalde het productievolume van landbouwdieren.
De varkensstapel en het productievolume van de varkenshouderij daalden in Nederland, maar in veel EU-landen nam de varkensstapel iets toe. Door meer aanbod op de Europese markt daalden de varkensprijzen met 10,6 procent. Het prijsniveau voor varkens is, na de zeer forse prijsstijgingen in de afgelopen twee jaar, nog steeds hoog.
| Prijs- en volumemutatie 2021 | Prijsmutatie (% verandering t.o.v. 2023) | Volumemutatie (% verandering t.o.v. 2023) |
|---|---|---|
| Totaal | 0,2 | -1,2 |
| Fruit | 8,4 | -6,5 |
| Melk | 7,7 | -1,9 |
| Aardappelen (incl. pootgoed) | 6,9 | 0,1 |
| Planten en bloemen | 6,9 | -1,5 |
| Rundvee | 1,5 | 0,1 |
| Voedergewassen | -2,6 | 0,2 |
| Suikerbieten | -3,0 | -3,0 |
| Pluimvee | -4,1 | -2,8 |
| Eieren | -8,0 | 3,0 |
| Granen (incl. zaaigoed) | -10,0 | -30,5 |
| Varkens | -10,6 | -2,0 |
| Verse groenten | -11,0 | 1,8 |
| *voorlopige cijfers. | ||
Productiewaarde plantaardige sector even groot als jaar eerder
De productie (volume) van de plantaardige sector daalde in 2024 vergeleken met een jaar eerder met 1,4 procent. De gemiddelde afzetprijzen van plantaardige producten namen toe met 1,5 procent. Hierdoor kwam de productiewaarde uiteindelijk op 20,4 miljard euro, net als een jaar eerder.
Opvallend is de daling van het productievolume graan. Naast een kleiner areaal werd er door het natte voorjaar ook nog eens minder ingezaaid. De prijzen van graan daalden ook waardoor de productiewaarde sterk afnam (-37,5 procent).
Minder sierteeltproducten en groenten
De sierteeltproductie, die goed is voor ongeveer 40 procent van de productiewaarde van de plantaardige sector daalde voor het derde jaar op rij (1,5 procent in 2024). De glastuinbouw heeft ondanks dat de energieprijs daalde in 2023 en 2024 nog steeds te maken met hoge energiekosten. Net als vorig jaar waren er producenten die hun kassen leeg lieten staan. De prijzen van sierteeltproducten stegen met 6,9 procent door vooral de toegenomen vraag naar snijbloemen.
De productiewaarde van verse groenten daalde met 9,4 procent. Groentetelers zagen hun productie met 1,8 procent toenemen. Deze stijging werd teniet gedaan door lagere afzetprijzen voor verse groenten (-11 procent).
Bronnen
- StatLine - Landbouw; opbouw inkomen en arbeidsvolume, nationale rekeningen
- StatLine - Landbouw; output goederen en diensten, nationale rekeningen
Relevante links
- Wageningen Economic Research – Inkomensraming