Energieverbruik 17 procent lager dan in 2000

Mannen installeren zonnepanelen met op de achtergrond een fabriek of energiecentrale.
© ANP / Flip Franssen
Het totale energieverbruik in Nederland is afgenomen van 3 158 petajoule (PJ) in 2000, naar ruim 2 600 PJ in 2023. Het verbruik van fossiele brandstoffen, zoals kolen, aardgas en olie, daalde met 26 procent. Van de fossiele energiedragers nam het verbruik van olie en olieproducten in deze periode het minst af. In 2023 lag het totale energieverbruik 3 procent lager dan het jaar daarvoor. Dit meldt het CBS op basis van de laatste cijfers.

Totaal energieverbruik Nederland
JaarOlie (PJ)Aardgas (PJ)Kolen (PJ)Hernieuwbaar (PJ)Overig (PJ)
20001163,71475,7325,256,7136,8
20011189,81505,5346,259,5131,6
20021221,11490,3348,065,4130,1
20031307,21500,6359,364,0136,2
20041308,51536,4354,675,7130,8
20051305,41492,4338,694,8147,4
20061314,81433,1323,9101,0147,8
20071324,11397,0351,8104,7140,8
20081242,41454,0333,5122,7135,0
20091215,21488,9312,4138,099,0
20101261,51683,3315,5138,386,7
20111208,91473,4311,4146,6110,3
20121222,01414,2341,1150,8132,0
20131153,61408,1342,8146,6134,3
20141136,71235,8378,8147,4131,4
20151136,11216,4464,3156,3115,9
20161173,51265,8430,2161,2103,5
20171189,31306,7385,7176,393,8
20181161,31281,2345,9194,3111,3
20191119,81337,8268,9228,187,1
20201098,61299,4172,0283,575,4
20211115,81254,3234,4332,984,1
2022**1065,4991,3231,6353,973,0
2023*1088,7934,5158,2378,460,8
*voorlopige cijfers **nader voorlopige cijfers

Het totale energieverbruik van fossiele brandstoffen (zoals aardgas, kolen en olieproducten) is in de periode tussen 2000 en 2023 afgenomen naar 2 181 PJ. Het verbruik van kolen is gehalveerd, met name door hogere prijzen voor kolen, CO2 en de toename van hernieuwbare elektriciteit uit zon en wind.

Het verbruik van aardgas is ruim 500 PJ afgenomen, onder meer door gestegen aardgasprijzen en diverse maatregelen om energiebesparing bij woningen te bevorderen.

Verbruik olie minder afgenomen dan van kolen en aardgas

In tegenstelling tot aardgas en kolen, daalde het verbruik van de andere belangrijke fossiele energiedrager, olie, met slechts 6 procent in de periode 2000-2023. Doordat het verbruik van aardgas en kolen harder daalde dan het verbruik van olie, is olie weer de belangrijkste energiedrager geworden.

Het aandeel van olieproducten in het energieverbruik groeide van 37 procent in 2000 naar 42 procent in 2023. In 2000 was aardgas nog de belangrijkste energiedrager, met een aandeel van 47 procent.

Het verbruik van hernieuwbare energie (zoals zonne- en windenergie)is met meer dan 500 procent toegenomen naar 378 PJ.

Energieverbruik per sector
Sector2023* (PJ)2000 (PJ)
Nijverheid (geen energiesector)942,41127
Woningen, diensten en landbouw *793,6952,5
Energiesector480,3630,3
Wegverkeer, Binnenlandse lucht- en scheepvaart en Railverkeer *404,3448,4
*voorlopige cijfers

Energieverbruik woningen, landbouw en energiesector sterk gedaald

In de meeste sectoren is het energieverbruik tussen 2000 en 2023 afgenomen. Toch zijn er grote verschillen. Het verbruik van de energiesector daalde met bijna een kwart, naar 480 PJ. Binnen de energiesector is het met name de elektriciteitssector waar het energieverbruik is afgenomen, onder andere door een lager verbruik van steenkool en aardgas. Dit kwam mede doordat de prijzen voor steenkool en CO2 waren gestegen, en door de toegenomen elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, zoals zon en wind.

Het energieverbruik van woningen is met bijna 30 procent afgenomen als gevolg van verdere verduurzaming (isolatie, warmtepompen), zachte winters, en stijgende aardgasprijzen in de laatste jaren.

Het energieverbruik van de landbouwsector daalde met bijna een kwart. Met name het verbruik van aardgas is sterk gedaald in deze sector, terwijl het verbruik van hernieuwbare energiebronnen juist toenam.

Energieverbruik wegverkeer en chemie minder hard gedaald

In de chemie en farmaceutische industrie bedroeg totale energieverbruik ruim 700 PJ in 2023, een afname van 5 procent vergeleken met 2000. Het energieverbruik van het wegverkeer daalde tegelijkertijd met 10 procent naar 385 PJ, onder andere door zuinigere auto’s. Het totale benzineverbruik steeg licht, het verbruik van diesel is daarentegen sterk afgenomen (met 22 procent). Dit laatste kwam onder meer door de afname van de verkoop van personendieselauto’s, minder gereden kilometers, en omdat het minder aantrekkelijk is geworden voor internationaal vrachtverkeer om in Nederland te tanken. Hierdoor is er vrijwel evenveel benzine als diesel verbruikt in 2023. Het verbruik van elektriciteit voor elektrische auto’s op de Nederlandse wegen groeide met een derde ten opzichte van het jaar 2022.