30 procent staalexport naar Duitsland

Na Duitsland zijn België (12 procent), Frankrijk (9 procent), Verenigd Koninkrijk (8 procent) en de Verenigde Staten (6 procent) de belangrijkste staalafnemers. Met de uitvoer van staal naar de VS was in 2017 een bedrag van 570 miljoen euro gemoeid.

Niet alle staal dat door Nederland wordt uitgevoerd is hier ook gemaakt. Een fors deel werd namelijk eerder ingevoerd om na een eventuele korte bewerking weer over de landsgrenzen te verdwijnen. Aan deze zogeheten wederuitvoer verdient de Nederlandse economie aanmerkelijk minder dan aan de export van Nederlandse makelij. In totaal exporteerde Nederland in 2017 voor 9 miljard euro aan staal, waarvan het grootste deel eigen fabricaat en een kleiner deel wederuitvoer. Onder eigen fabricaat vallen ook ingevoerde goederen die in Nederland een significante bewerking hebben ondergaan.

Bij de export naar nabijgelegen bestemmingen betreft een kwart tot de helft wederuitvoer. In het geval van Duitsland is het bijna de helft. Bij de export naar de VS is echter het overgrote deel van de export van eigen makelij. Daardoor is de VS na Duitsland en België de belangrijkste bestemming van Nederlands staal (exclusief wederuitvoer).

Exporthoeveelheid al jaren stabiel

Qua hoeveelheid is de Nederlandse staalexport sinds 2011 tamelijk stabiel. In 2017 werd voor 11,0 miljard kilogram aan staal uitgevoerd. Dat is vrijwel evenveel als in 2011, maar wel iets meer dan in 2016 toen het om 10,5 miljard kg ging. De waardeontwikkeling van de Nederlandse staalexport verliep op een vergelijkbare manier. Het afgelopen jaar nam door prijsstijgingen de waarde wel wat sneller toe dan de hoeveelheid.

Nederland internationaal middelgrote speler

Volgens de World Steel Association is China met maar liefst 832 miljard kg staal in 2017 de grootste staalproducent ter wereld, gevolgd door Japan, India, de VS, Rusland, Zuid-Korea en Duitsland. Nederland staat als producent op de 24e plek. Nederland is wel relatief sterk internationaal actief en was in 2016 de 14e staalexporteur van de wereld en de 5e van de EU (na Duitsland, Italië, België en Frankrijk). China is met 108 miljard kg de grootste exporteur wereldwijd.

De grootste staalimporteur is de VS met 31 miljard kg in 2016. Het land haalt het meeste staal uit Canada, Brazilië, Zuid-Korea, Mexico en Rusland. Nederland staat als staalimporteur op de 17e plek. De VS is ook de grootste netto-importeur, omdat het veel meer importeert dan exporteert. Nederland is een netto-exporteur en staat in deze rangschikking op een twaalfde plek.

Verdiensten door export Nederlandse basismetaalindustrie

In 2015 verdiende de Nederlandse economie ruim 2,7 miljard euro aan de directe export door de Nederlandse basismetaalindustrie, de branche waar staal en andere metalen in primaire vorm worden gemaakt. De helft van dat bedrag wordt verdiend door de basismetaalindustrie zelf en de andere helft door andere bedrijfstakken die bijdragen aan export en productie. De belangrijkste daarvan zijn de groothandel (224 miljoen euro) en de uitzendbureaus (133 miljoen euro).

Nederland verdient ook indirect aan de export naar de VS

Nederland verdient niet alleen aan de export van de eigen basismetaalindustrie, maar indirect ook aan de export van basismetaalindustrieën in andere landen. Dit kan door goederen aan te leveren of diensten aan te bieden.

In het geval van de export naar de VS waren de indirecte verdiensten (aan de export door andere landen aan de VS) zelfs bijna twee keer zo groot als de directe verdiensten (280 om 150 miljoen euro in 2014). Het indirecte effect loopt vooral via Duitsland. De export van de Duitse basismetaalindustrie aan de VS leverde Nederland in 2014 circa 64 miljoen euro op. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan de levering van Nederlandse grondstoffen of diensten aan de Duitse basismetaalindustrie ten behoeve van export aan de VS. In 1995 lagen de verhoudingen nog heel anders. Toen verdiende Nederland meer aan de directe Nederlandse export naar de VS dan aan de export door andere landen aan de VS (182 om 107 miljoen euro).