1. Inleiding

In 2019 waren er gemiddeld 8,5 miljoen werknemersbanen bij bedrijven en instellingen in Nederland. Wat verschillende groepen werknemers verdienen, varieert. Het CBS publiceert hierover een groot aantal cijfers. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de gemiddelde bruto-uurlonen van werknemers in 2019. Deze uitkomsten worden gedetailleerd naar zestien achtergrondkenmerken: geslacht, leeftijd, dienstverband, arbeidsduur per week, bedrijfstak (sbi 2008), bedrijfsgrootte, cao-sector, wel/niet cao, soort baan, contractsoort, vast/flex, baan met betaald overwerk, auto van de zaak, nationaliteit, zeggenschap over het bedrijf en onderwijsniveau.

Deze uitkomsten worden voor het grootste deel gepubliceerd bij de Statistiek werkgelegenheid en lonen (SWL). Deze statistiek berust op gegevens uit de Polisadministratie, die de loongegevens over alle banen van werknemers in Nederland omvat. Het gemiddeld uurloon wordt hierbij berekend volgens de standaardwerkwijze, namelijk door de som van de brutolonen te delen door de som van de bijbehorende arbeidsduur.

Het brutoloon is exclusief overwerkloon en bijzondere beloningen (zoals vakantiegeld en dertiende maand), maar inclusief de fiscale waarde van niet in geld uitgekeerde belaste vergoedingen (zoals kleding die aan de werknemer wordt verstrekt, voor zover het niet geldt als werkkleding en niet als eindheffingsloon wordt geboekt).

De arbeidsduur betreft de reguliere arbeidsduur, dus het aantal betaalde uren exclusief overwerkuren en verlofuren in verband met vakantie en algemeen erkende feestdagen. Adv-uren behoren niet tot de betaalde uren en vallen dus buiten de berekening. Voor voltijdwerknemers was dit in 2019 een arbeidsduur van gemiddeld 1 794 uur per jaar, oftewel 34,5 uur per week.
Het gemiddeld uurloon kan ook omschreven worden als het maandloon (exclusief overwerk en bijzondere beloning) gedeeld door 1/12 van de jaarlijkse arbeidsduur.

Het aldus berekende uurloon komt ongeveer 14 procent hoger uit dan een uurloon dat berekend wordt op basis van de normale arbeidsduur in de desbetreffende week of maand (voor voltijdwerknemers is dat een arbeidsduur van gemiddeld 39 uur per week). Het verschil tussen deze twee uurloonberekeningen zit in het wel of niet meerekenen van de betaalde verlofuren. Als ook de bijzondere beloningen en het overwerk meegeteld zouden worden, zou het uurloon nog eens 15 procent hoger uitkomen.

De tekst van dit artikel komt nagenoeg overeen met paragraaf 4.2 uit een veel uitgebreidere publicatie ‘Lonen en loonkosten, een overzicht van de verschillende CBS-cijfers’. Die publicatie bevat een uitgebreide beschrijving van de diverse loonbegrippen en laat zien welke uitkomsten over lonen en loonkosten het CBS allemaal publiceert.