4. Vergelijking met economische benaderingen
4.1 Vergelijking met de neoklassieke traditie
Op basis van figuur 4.1 kunnen de uitkomsten voor de conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid met die van de NAIRU worden vergeleken. Het blijkt dat het verloop van beide indicatoren behalve in de jaren 2006 en 2007 vrijwel identiek is en dat bovendien de niveauverschillen gering zijn. Daarbij moet wel vermeld worden dat de OECD-cijfers van het werkloosheidspercentage voor de periode 1969–2002 niet exact overeenkomen met de cijfers die het CBS publiceert, van 2003–2017 komen deze wel overeen. Omdat het werkloosheidspercentage een rol speelt in de berekening van de NAIRU en de conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid kunnen hierdoor verschillen ontstaan. Wel zijn er conceptuele verschillen. Zo is bij de conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid gecorrigeerd voor conjunctuurschommelingen, terwijl bij de NAIRU is gecorrigeerd voor veranderingen in de inflatie.
Jaar | Werkloosheid (% van beroepsbevolking) | Conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid (% van beroepsbevolking) | NAIRU (OECD) (% van beroepsbevolking) |
---|---|---|---|
1969 | 1,809458206 | 2,184110689 | 2,68 |
1970 | 1,609246909 | 2,271033696 | 2,92 |
1971 | 1,983689949 | 2,440716519 | 3,12 |
1972 | 2,918376737 | 2,759491512 | 3,28 |
1973 | 2,949125943 | 2,944126898 | 3,48 |
1974 | 3,349138417 | 3,253943946 | 3,72 |
1975 | 4,162117639 | 3,620850647 | 3,86 |
1976 | 4,618466214 | 3,979556324 | 4,07 |
1977 | 4,329935617 | 4,314762936 | 4,38 |
1978 | 4,425672448 | 4,799597002 | 4,83 |
1979 | 4,579144666 | 5,275292301 | 5,34 |
1980 | 4,518451696 | 5,63448772 | 5,89 |
1981 | 5,600019592 | 6,259031037 | 6,56 |
1982 | 7,422300343 | 6,944844813 | 7,26 |
1983 | 8,97498813 | 7,498497125 | 7,89 |
1984 | 8,833617577 | 7,707059276 | 8,22 |
1985 | 8,169613776 | 7,762330431 | 8,281 |
1986 | 7,512817407 | 7,65103359 | 8,243 |
1987 | 7,248029942 | 7,441831798 | 8,148 |
1988 | 7,250821238 | 7,218015836 | 7,989 |
1989 | 6,670365168 | 6,90612911 | 7,761 |
1990 | 6,07812554 | 6,690248304 | 7,529 |
1991 | 5,752441114 | 6,574512054 | 7,306 |
1992 | 5,774834214 | 6,49082311 | 7,107 |
1993 | 6,552708137 | 6,510092895 | 6,988 |
1994 | 7,264314522 | 6,438797053 | 6,867 |
1995 | 7,007494899 | 6,133449574 | 6,678 |
1996 | 6,519583017 | 5,77665476 | 6,374 |
1997 | 5,898564702 | 5,424857034 | 5,998 |
1998 | 4,71501155 | 4,982245029 | 5,609 |
1999 | 4,05639763 | 4,689298867 | 5,19 |
2000 | 3,619717539 | 4,459209479 | 4,911 |
2001 | 3,340543672 | 4,26553386 | 4,746 |
2002 | 3,85206691 | 4,28689509 | 4,739 |
2003 | 4,841667686 | 4,390389557 | 4,829 |
2004 | 5,664276164 | 4,476092713 | 4,92 |
2005 | 5,886601661 | 4,575541167 | 4,956 |
2006 | 5,013161043 | 4,613633018 | 4,906 |
2007 | 4,164711403 | 4,694207999 | 4,856 |
2008 | 3,653757492 | 4,732322959 | 4,873 |
2009 | 4,358270419 | 5,017610139 | 5,011 |
2010 | 4,992539883 | 5,273865386 | 5,217 |
2011 | 4,980491164 | 5,417389953 | 5,445 |
2012 | 5,822498587 | 5,732554972 | 5,708 |
2013 | 7,2590598 | 6,082957973 | 5,956 |
2014 | 7,437457742 | 6,205512896 | 6,078 |
2015 | 6,892680736 | 6,289439896 | 6,078 |
2016 | 6,017224024 | 6,2803473 | 5,998 |
2017 | 5,10549015 | 6,085862771 | 5,7 |
2018 | 3,8 | 5,931873337 | 5,3 |
Bron: CBS, OECD |
4.2 Vergelijking met de neokeynesiaanse traditie
De kwalitatieve conjunctuurgecorrigeerde en kwantitatieve conjunctuurgecorrigeerde componenten zijn qua concepten vergelijkbaar met die in de neokeynesiaanse traditie, maar de uitkomsten zijn verschillend. Dit heeft ermee te maken dat de conjuncturele werkloosheid bij bijvoorbeeld Muysken (1984) en Van den Berg (1982) nog een stijgende trend bevat, die in de statistische benadering eruit is gehaald (‘detrending’). Voor een feitelijke vergelijking met de cijfers voor de periode waarvoor een vergelijking mogelijk was (1969–1983) wordt verwezen naar Lodder (2017a). De overeenstemming in concepten komt tot uitdrukking in formule (6). De uitkomsten hiervoor bij de statistische benadering wordt getoond in figuur 4.2.1.
Jaar | Werkloosheid (% van beroepsbevolking) | Conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid (% van beroepsbevolking) | Kwalitatieve conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid (% van beroepsbevolking) | Kwantitatieve conjunctuurgecorrigeerde werkloosheid (% van beroepsbevolking) | Conjuncturele werkloosheid (% van beroepsbevolking) |
---|---|---|---|---|---|
1969 | 1,809458206 | 2,184110689 | 1,546218687 | 0,637892002 | -0,374652483 |
1970 | 1,609246909 | 2,271033696 | 1,630829425 | 0,640204271 | -0,661786787 |
1971 | 1,983689949 | 2,440716519 | 1,679922733 | 0,760793786 | -0,457026569 |
1972 | 2,918376737 | 2,759491512 | 1,697095546 | 1,062395966 | 0,158885225 |
1973 | 2,949125943 | 2,944126898 | 1,641793039 | 1,30233386 | 0,004999044 |
1974 | 3,349138417 | 3,253943946 | 1,636055241 | 1,617888705 | 0,095194471 |
1975 | 4,162117639 | 3,620850647 | 1,335662296 | 2,285188351 | 0,541266992 |
1976 | 4,618466214 | 3,979556324 | 1,24364918 | 2,735907144 | 0,638909891 |
1977 | 4,329935617 | 4,314762936 | 1,156974353 | 3,157788584 | 0,01517268 |
1978 | 4,425672448 | 4,799597002 | 1,00493113 | 3,794665873 | -0,373924554 |
1979 | 4,579144666 | 5,275292301 | 0,905711911 | 4,36958039 | -0,696147635 |
1980 | 4,518451696 | 5,63448772 | 0,817334144 | 4,817153576 | -1,116036024 |
1981 | 5,600019592 | 6,259031037 | 0,707909485 | 5,551121552 | -0,659011444 |
1982 | 7,422300343 | 6,944844813 | 0,654807584 | 6,290037229 | 0,477455529 |
1983 | 8,97498813 | 7,498497125 | 0,686088288 | 6,812408837 | 1,476491004 |
1984 | 8,833617577 | 7,707059276 | 0,727983805 | 6,979075471 | 1,126558301 |
1985 | 8,169613776 | 7,762330431 | 0,842143904 | 6,920186528 | 0,407283345 |
1986 | 7,512817407 | 7,65103359 | 0,937653292 | 6,713380298 | -0,138216182 |
1987 | 7,248029942 | 7,441831798 | 1,005032414 | 6,436799384 | -0,193801856 |
1988 | 7,250821238 | 7,218015836 | 1,047598706 | 6,17041713 | 0,032805402 |
1989 | 6,670365168 | 6,90612911 | 1,078225086 | 5,827904025 | -0,235763942 |
1990 | 6,07812554 | 6,690248304 | 1,147414668 | 5,542833636 | -0,612122764 |
1991 | 5,752441114 | 6,574512054 | 1,113822672 | 5,460689382 | -0,822070941 |
1992 | 5,774834214 | 6,49082311 | 1,129150271 | 5,361672839 | -0,715988896 |
1993 | 6,552708137 | 6,510092895 | 0,957835607 | 5,552257287 | 0,042615242 |
1994 | 7,264314522 | 6,438797053 | 0,997903304 | 5,440893749 | 0,825517469 |
1995 | 7,007494899 | 6,133449574 | 1,035832263 | 5,09761731 | 0,874045325 |
1996 | 6,519583017 | 5,77665476 | 0,995513922 | 4,781140837 | 0,742928257 |
1997 | 5,898564702 | 5,424857034 | 1,138081477 | 4,286775556 | 0,473707669 |
1998 | 4,71501155 | 4,982245029 | 1,377248869 | 3,60499616 | -0,267233479 |
1999 | 4,05639763 | 4,689298867 | 1,587144594 | 3,102154273 | -0,632901237 |
2000 | 3,619717539 | 4,459209479 | 1,844448984 | 2,614760495 | -0,83949194 |
2001 | 3,340543672 | 4,26553386 | 2,0867067 | 2,178827159 | -0,924990188 |
2002 | 3,85206691 | 4,28689509 | 2,211459049 | 2,075436041 | -0,43482818 |
2003 | 4,841667686 | 4,390389557 | 2,211085885 | 2,179303672 | 0,451278128 |
2004 | 5,664276164 | 4,476092713 | 2,347704493 | 2,12838822 | 1,188183451 |
2005 | 5,886601661 | 4,575541167 | 2,29904774 | 2,276493427 | 1,311060495 |
2006 | 5,013161043 | 4,613633018 | 2,209409124 | 2,404223894 | 0,399528025 |
2007 | 4,164711403 | 4,694207999 | 2,009870747 | 2,684337252 | -0,529496596 |
2008 | 3,653757492 | 4,732322959 | 1,932380441 | 2,799942518 | -1,078565467 |
2009 | 4,358270419 | 5,017610139 | 1,521337905 | 3,496272234 | -0,65933972 |
2010 | 4,992539883 | 5,273865386 | 1,423187256 | 3,850678131 | -0,281325503 |
2011 | 4,980491164 | 5,417389953 | 1,484764354 | 3,932625599 | -0,436898789 |
2012 | 5,822498587 | 5,732554972 | 1,425421172 | 4,3071338 | 0,089943615 |
2013 | 7,2590598 | 6,082957973 | 1,446412594 | 4,636545378 | 1,176101827 |
2014 | 7,437457742 | 6,205512896 | 1,648839019 | 4,556673878 | 1,231944845 |
2015 | 6,892680736 | 6,289439896 | 1,796262967 | 4,493176929 | 0,60324084 |
2016 | 6,017224024 | 6,2803473 | 1,871653586 | 4,408693714 | -0,263123276 |
2017 | 5,10549015 | 6,085862771 | 2,037274534 | 4,048588237 | -0,980372621 |
2018 | 3,8000 | 5,931873337 | 2,099010344 | 3,8329 | -2,1319 |
2019 |