Auteur: Btissame el Farisi, Isidora Stolwijk

Jeugdbescherming en jeugdreclassering 2023

Over deze publicatie

In deze rapportage presenteert het CBS de voorlopige cijfers over jeugdbescherming en jeugdreclassering in 2023. Op 31 december 2023 waren er meer dan 27 duizend lopende jeugdbeschermingsmaatregelen. In meer dan tweederde van de gevallen ging het om een vorm van ondertoezichtstelling en in bijna een derde van de gevallen om een voogdijmaatregel. Er werden in 2023 minder maatregelen beëindigd dan gestart. Het aantal jongeren met een reguliere ondertoezichtstelling is in 2023 gedaald naar 18 250 jongeren op 31 december. Ook het aantal jongeren met een reguliere voogdijmaatregel daalde in 2023, naar 8 530 jongeren. De gemiddelde duur van zowel ondertoezichtstellingen als voogdijmaatregelen nam in 2023 toe. De meeste ondertoezichtstellingen werden beëindigd volgens plan; de meeste voogdijmaatregelen vanwege het bereiken van de meerderjarigheid. In 2023 hadden 9 180 jongeren een door de rechter opgelegde machtiging uithuisplaatsing, wat een daling is ten opzichte van 2022. Jeugdbescherming kwam relatief gezien het meest voor in jeugdregio’s in Friesland, Twente en Limburg.

Op 31 december 2023 liepen er 5 265 jeugdreclasseringsmaatregelen. In de meeste gevallen ging het om een vorm van toezicht en begeleiding. Het aantal jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel is daarmee gestegen ten opzichte van 2022, naar 5 205 jongeren op 31 december 2023. Er werden in 2023 meer maatregelen gestart en beëindigd dan in 2022. De gemiddelde duur van beëindigde trajecten nam verder af. Jeugdreclassering kwam het meeste voor in de regio’s Rotterdam en Amsterdam.

Inleiding

Rijk en gemeenten hebben ieder een verantwoordelijkheid voor hulp aan jongeren; gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg en het rijk heeft een verantwoordelijkheid voor het functioneren van het systeem als zodanig, de stelselverantwoordelijkheid. Om gemeenten en rijk daarbij te ondersteunen is in de Jeugdwet een regeling opgenomen over het ontsluiten van beleidsinformatie. De beleidsinformatie betreft informatie over jeugdhulpgebruik en de inzet van jeugdbescherming en jeugdreclassering. Jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen verstrekken hierover gegevens aan het CBS.

In deze rapportage staan de voorlopige resultaten (aangeduid met een *) over jeugdbescherming en jeugdreclassering in 2023, waarbij een vergelijking wordt gemaakt met de jaren 2016 tot en met 2022. De resultaten over jeugdhulp worden in een aparte rapportage beschreven.

1. Jeugdbescherming

Op 31 december 2023 waren er meer dan 27 duizend lopende jeugdbeschermingsmaatregelen. In meer dan twee derde van de gevallen betrof het een vorm van ondertoezichtstelling (OTS). In 32 procent van alle maatregelen ging het om een vorm van een voogdijmaatregel (tabel 1.0.1). In 2023 was er een daling te zien in het totaal aantal jeugdbeschermingsmaatregelen. Op 31 december 2023 waren er 7 procent minder maatregelen actief dan aan het begin van het jaar.

1.0.1 Jeugdbeschermingsmaatregelen, per type maatregel, 2023*
Beginstand (1-1-2023)InstroomUitstroomEindstand (31-12-2023)1)
Totaal 29 120 9 020 10 985 27 155
Ondertoezichtstelling 19 460 6 615 7 960 18 115
Voorlopige ondertoezichtstelling 345 1 360 1 415 295
Voogdij 9 060 750 1 315 8 495
Voorlopige en tijdelijke voogdij 250 295 295 245

Bron: CBS.

1) Maatregelen met een einddatum van 31 december tellen niet mee in de eindstand.

1.1 Uitstroom OTS en instroom voogdij nemen af

Het aantal beëindigde jeugdbeschermingstrajecten in 2023 lag 8 procent lager dan in 2022. Het aantal gestarte trajecten nam af met 1 procent (figuur 1.1.1). Bij de ondertoezichtstellingen was sprake van een lichte stijging bij de instroom en een daling bij de uitstroom. In 2023 waren meer ondertoezichtstellingen beëindigd dan gestart. Bij de voogdijmaatregelen is in de afgelopen jaren de instroom steeds verder gedaald en bleef de uitstroom min of meer constant (figuur 1.1.1). De instroom is daardoor inmiddels kleiner geworden dan de uitstroom.

1.1.1 Instroom en uitstroom jeugdbescherming¹⁾²⁾
MaatregelenUitstroom (maatregelen)Instroom (maatregelen)
Totaal
2023*-109859020
2022-119709140
2021-1206011305
2020-1161511950
2019-1220512980
2018-1183512160
2017-1187512250
2016-1283012320
OTS
2023*-79606615
2022-89856570
2021-87408290
2020-81408755
2019-85759345
2018-84558850
2017-86258830
2016-96208480
Voogdij
2023*-1315750
2022-1350930
2021-13951145
2020-14051225
2019-14101340
2018-14301345
2017-14051590
2016-14001975
¹⁾ Exclusief voorlopige ondertoezichtstellingen. ²⁾ Exclusief voorlopige voogdij en tijdelijke voogdij.

Bij de voorlopige ondertoezichtstellingen werden in 2023 iets meer maatregelen beëindigd dan gestart (figuur 1.1.2). Bij de voorlopige en tijdelijke voogdijtrajecten is sprake van een lichte stijging van het aantal gestarte en beëindigde maatregelen in 2023, ten opzichte van een jaar eerder. Er zijn evenveel voorlopige en tijdelijke voogdijtrajecten gestart als gestopt in 2023.

1.1.2 Instroom en uitstroom jeugdbescherming
MaatregelUitstroom (maatregelen)Instroom (maatregelen)
Vrl. OTS
2023*-14151360
2022-13501375
2021-15901560
2020-17301665
2019-18451920
2018-16851705
2017-15451550
2016-14951560
Vrl. en tijd. voogdij
2023*-295295
2022-280265
2021-330305
2020-340310
2019-375375
2018-270260
2017-300280
2016-310305


1.2 Minder jongeren met ondertoezichtstelling

Op 31 december 2023 stonden 18 250 jongeren onder toezicht. Dit waren er minder dan op 31 december 2022, toen het ging om 19 515 jongeren (figuur 1.2.1). Nadat het aantal jongeren met ondertoezichtstelling was gestegen in de periode 2016 tot en met 2020, is er sinds 2021 sprake van een daling. In 2023 zette deze daling door. Het gaat hier uitsluitend om de reguliere ondertoezichtstellingen. De voorlopige ondertoezichtstellingen zijn buiten beschouwing gelaten.

1.3 Daling aantal jongeren met voogdij zet door

Op 31 december 2023 gold voor 8 530 jongeren een voogdijmaatregel. Sinds 2017 lag dit aantal redelijk constant rond de 9,9 duizend, maar sinds 2021 nam dit af (figuur 1.2.1). In 2023 zette deze daling door. Het betreft hier uitsluitend de reguliere voogdij. Voorlopige en tijdelijke voogdij zijn buiten beschouwing gelaten.

1.2.1 Jongeren met jeugdbescherming op peildatum¹⁾²⁾
DatumVoogdij (x 1 000)Ondertoezichtstelling (x 1 000)
20055,03523,98
20065,2126,38
20075,4629,605
20085,7932,145
20096,3833,17
20106,9532,565
20117,44531,5
20127,53531,105
20138,4328,145
20148,8625,32
20159,20521,395
20169,75520,085
20179,93520,38
20189,9420,77
20199,83521,645
20209,81522,715
20219,4921,965
20229,08519,515
2023*8,5318,25
¹⁾ Personen met voogdij of ondertoezichtstelling op peildatum, exclusief voorlopige voogdij, tijdelijke voogdij en voorlopige ondertoezichtstellingen. ²⁾ Door invoering van de Jeugdwet treedt met ingang van 2015 een methodebreuk op.

1.4 Voogdijtrajecten meestal langer dan drie jaar

Van de beëindigde reguliere voogdijmaatregelen in 2023 duurde 75 procent drie jaar of langer (figuur 1.4.1). De meeste reguliere ondertoezichtstellingen duurden één tot drie jaar. Voorlopige ondertoezichtstellingen duurden vrijwel altijd korter dan 3 maanden; dit is officieel ook de maximale duur van een voorlopige OTS. Daarna dient deze ofwel te worden beëindigd ofwel te worden omgezet in een reguliere OTS. Tijdelijke voogdij duurde meestal een jaar of langer. Dit is een maatregel die wordt toegepast als gevolg van een gezagsvacuüm, bijvoorbeeld als de ouders langdurig in het buitenland verblijven of als zij zijn overleden. Het gaat hierbij om kleine aantallen.

1.4.1 Duur van beëindigde maatregelen¹⁾
 0 tot 3 maanden (%)3 tot 6 maanden (%)6 tot 12 maanden (%)12 tot 36 maanden (%)36 maanden of langer (%)
Totaal14,63,714,738,528,6
OTS1,13,619,049,526,8
Vrl. OTS98,61,4
Voogdij0,81,53,419,474,9
Vrl. voogdij39,233,321,65,9
Tijd. voogdij50,050,0
¹⁾ Jeugdbeschermingsmaatregelen beëindigd in 2023

De gemiddelde duur van de in 2023 beëindigde reguliere voogdijmaatregelen was met 2 457 dagen een stuk langer dan die van de reguliere ondertoezichtstellingen (920 dagen) en is de afgelopen jaren gestegen. Sinds 2021 nam ook de gemiddelde duur van de reguliere ondertoezichtstellingen toe, na een jarenlange daling (figuur 1.4.2). De gemiddelde duur van de beëindigde tijdelijke voogdijtrajecten nam in 2023 ten opzichte van 2022 toe. Het ging in 2023 echter maar om 40 beëindigde tijdelijke voogdijtrajecten.

1.4.2 Gemiddelde duur beëindigde maatregelen¹⁾
Maatregel2023* (dagen)2022 (dagen)2021 (dagen)2020 (dagen)2019 (dagen)2018 (dagen)2017 (dagen)2016 (dagen)
Totaal9819469018598678779341026
OTS9208828468308678889651085
Vrl. OTS7876757371737374
Voogdij24572362229921312061187318331823
Vrl. voogdij151152153145141174147129
Tijd. voogdij18841753198115761850150815971160
¹⁾ Jeugdbeschermingsmaatregelen beëindigd in de verslagperiode.

1.5 Meeste ondertoezichtstellingen beëindigd volgens plan

In 2023 werden er 10 985 jeugdbeschermingsmaatregelen beëindigd, waarvan 9 375 (voorlopige) ondertoezichtstellingen en 1 610 (voorlopige en tijdelijke) voogdijmaatregelen (zie figuur 1.4.1). De meeste ondertoezichtstellingen werden in 2023 beëindigd volgens plan, net zoals in voorgaande jaren. Het aantal voorlopige ondertoezichtstellingen (VOTS) dat overging in een reguliere ondertoezichtstelling nam in 2023 ten opzichte van 2022 toe. De afgelopen jaren daalde het aantal ondertoezichtstellingen dat werd beëindigd vanwege het bereiken van de meerderjarigheid en vanwege een gezagsbeëindigende maatregel (figuur 1.5.1).

1.5.1 Reden beëindiging ondertoezichtstelling¹⁾²⁾
Reden be�indiging OTS2023* (%)2022 (%)2021 (%)2020 (%)2019 (%)2018 (%)2017 (%)2016 (%)
Beëindiging volgens plan66,465,861,257,6
VOTS naar OTS12,81113,315
Bereiken meerderjarigheid10,711,312,313,6
Gezagsbeëindigende maatregel5,96,58,79,85,97,710,514,1
Tussentijdse opheffing4,35,34,53,72,62,93,12,9
Niet verlengd0,4
Overlijden jeugdige
¹⁾ Ondertoezichtstellingen en voorlopige ondertoezichtstellingen, beëindigd in de verslagperiode. ²⁾ Voor de redenen 'bereiken meerderjarigheid', 'beëindiging volgens plan', 'VOTS naar OTS' en 'niet verlengd' zijn er over de jaren 2016 t/m 2019 geen betrouwbare cijfers.

Het bereiken van de meerderjarigheid bleef in 2023, net als in eerdere jaren, de meest voorkomende reden om voogdij te beëindigen (figuur 1.5.2). Het aantal voogdijmaatregelen dat beëindigd werd door het herstellen van gezag nam iets af in 2023. Ook het aantal voogdijtrajecten dat werd beëindigd omdat de voogdij naar de pleegouder ging, is afgenomen in 2023.

1.5.2 Reden beëindiging voogdij¹⁾
 2023* (%)2022 (%)2021 (%)2020 (%)2019 (%)2018 (%)2017 (%)2016 (%)
Bereiken meerderjarigheid71,769,171,669,658,870,872,971,2
Herstel gezag21,5222019,223,214,211,211,5
Voogdij naar pleegouder5,987,210,617,414,515,917,4
Voogdij naar contactpersoon0,90,91,20,60,60,6
Overlijden jeugdige
¹⁾ Voogdij, tijdelijke voogdij en voorlopige voogdij, beëindigd in de verslagperiode.

1.6 Machtiging uithuisplaatsing bij 9 duizend jongeren

Met ingang van 2022 ontvangt het CBS van de Gecertificeerde Instellingen ook informatie over de Machtigingen Uithuisplaatsing (MUHP) die door de rechter zijn opgelegd. Een MUHP is geen op zichzelf staande maatregel maar gaat altijd samen met een ondertoezichtstelling. Als een kind onder toezicht wordt gesteld, dan blijft het kind meestal thuis wonen. Maar soms zijn de zorgen over het kind zo ernstig dat het beter is als het kind ergens anders gaat wonen en wordt er ook een MUHP opgelegd. Ook als ouders het zelf van belang vinden en het ermee eens zijn dat het kind ergens anders gaat wonen, is er een MUHP nodig. Bij een voogdijmaatregel gaat het kind altijd ergens anders wonen en legt de rechter geen afzonderlijke MUHP op. In 2023 waren er 9 180 jongeren over wie de rechter een MUHP heeft uitgesproken (tabel 1.6.1). Bij 1 595 van hen ging het bij de start van de MUHP om een voorlopige OTS en dus om een spoedmachtiging uithuisplaatsing. Van een klein deel van de jongeren met een MUHP kon om diverse redenen geen informatie over de bijbehorende jeugdbeschermingsmaatregel gevonden worden. Voor 3 875 jongeren werd in 2023 een nieuwe MUHP uitgesproken, zij hadden nog geen MUHP lopen op 1 januari 2023. Van 4 405 jongeren liep de opgelegde MUHP af, op 31 december 2023 liep er bij hen geen MUHP meer.
Niet alle door de rechter opgelegde machtigingen worden in de praktijk ook ten uitvoer gebracht. Een MUHP vervalt als deze niet binnen 3 maanden ten uitvoer wordt gebracht. Het is niet bekend hoeveel machtigingen niet ten uitvoer worden gebracht. In figuur 1.8.1 van deze rapportage is wel te zien dat in 2023 33 procent van de jongeren met een (voorlopige) ondertoezichtstelling ook jeugdhulp met verblijf ontvingen, dit betreft 8 750 jongeren. De verwachting is dat bij deze jongeren een MUHP is opgelegd die vervolgens ook in de praktijk is uitgevoerd. Maar het is niet uit te sluiten dat bij méér jongeren een opgelegde MUHP ook daadwerkelijk is uitgevoerd. Jongeren met een MUHP die zonder tussenkomst van een jeugdhulpinstelling of pleegzorgaanbieder op informele basis in het eigen netwerk worden opgevangen, bijvoorbeeld bij opa en oma, blijven namelijk buiten beeld.

1.6.1 Aantal jongeren met een door de rechter opgelegde machtiging uithuisplaatsing* 1) 2)
2023* 2022
Totaal
Totaal 9 180 9 885
 Waarvan in combinatie met reguliere OTS 7 510 7 905
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 6 225 6 735
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 1 285 1 170
 Waarvan in combinatie met voorlopige OTS 1 595 1 890
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 1 215 1 525
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 380 365
Instroom
Totaal 3 875 3 915
 Waarvan in combinatie met reguliere OTS 2 870 2 855
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 2 165 2 270
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 705 580
 Waarvan in combinatie met voorlopige OTS 970 1 010
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 690 755
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 280 255
Uitstroom
Totaal 4 405 4 700
 Waarvan in combinatie met reguliere OTS 3 120 3 395
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 2 550 2 755
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 570 640
 Waarvan in combinatie met voorlopige OTS 1 250 1 250
  Waarvan in combinatie met jeugdhulp met verblijf 945 985
  Waarvan zonder jeugdhulp met verblijf tijdens MUHP 305 265

Bron: CBS.

1) Dit betreft alle machtigingen uithuisplaatsingen die op enig moment in de verslagperiode liepen, ongeacht of ze vóór of in die periode gestart zijn en ongeacht of ze in of ná die periode beëindigd zijn.
2) In het geval een jongere in een periode meerdere machtigingen uithuisplaatsingen had met verschillende typen jeugdbescherming, is de jongere meegeteld bij de MUHP’s in combinatie met een voorlopige OTS; als er zowel periodes met als periodes zonder jeugdhulp met verblijf waren, is de jongere meegeteld in de groep met jeugdhulp met verblijf.

1.7 Samenloop jeugdbescherming met jeugdreclassering neemt iets toe

Van alle 0- tot en met 17-jarigen die in 2023 jeugdbescherming ontvingen, had 2,9 procent in hetzelfde jaar ook een jeugdreclasseringsmaatregel lopen (figuur 1.7.1). Na een daling van 4,0 procent in 2016 naar 2,5 procent in 2020, is er sinds 2021 sprake van een lichte stijging. Dit komt voornamelijk doordat de samenloop bij onder toezicht gestelde jongeren daalde van 4,7 procent in 2016 naar 2,9 procent in 2021.

Het gaat in deze cijfers om alle jongeren die in een jaar op enig moment jeugdbescherming ontvingen. Van hen is bepaald voor welk percentage ook een jeugdreclasseringsmaatregel gold in dat jaar

1.7.1 Samenloop jeugdreclassering naar type jeugdbescherming¹⁾
Samenloop2023* (%)2022 (%)2021 (%)2020 (%)2019 (%)2018 (%)2017 (%)2016 (%)
Jeugdbescherming en jeugdreclassering
% van totaal aantal jongeren met jeugdbescherming2,92,72,52,93,33,53,74
Ondertoezichtstelling en jeugdreclassering
% van totaal aantal jongeren met ondertoezichtstelling3,33,22,93,43,84,14,44,7
Voogdij en jeugdreclassering
% van totaal aantal jongeren met voogdij1,81,41,31,41,71,71,61,6
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar met een jeugdbeschermingsmaatregel. ²⁾ Inclusief voorlopige ondertoezichtstellingen. ³⁾ Inclusief tijdelijke voogdij en voorlopige voogdij.

1.8 De meeste jongeren met jeugdbescherming krijgen ook jeugdhulp

In 2023 ontving 80 procent van de jongeren met een ondertoezichtstelling ook jeugdhulp (figuur 1.8.1). Het aandeel jongeren met een ondertoezichtstelling met daarnaast jeugdhulp (JH) zonder verblijf is ten opzichte van 2022 gelijk gebleven; 69 procent. Het aandeel jongeren dat naast een ondertoezichtstelling ook jeugdhulp met verblijf ontvangt, neemt in de laatste jaren af; van 40 procent in 2016 naar 33 procent in 2023. In deze gevallen krijgen jongeren een ondertoezichtstelling en ontvangen zij jeugdhulp die mede inhoudt dat zij (deels) niet thuis verblijven.

1.8.1 Samenloop OTS met jeugdhulp¹⁾
Samenloop2023* (%)2022 (%)2021 (%)2020 (%)2019 (%)2018 (%)2017 (%)2016 (%)
OTS en Jeugdhulp8079797676767674
OTS en Jeugdhulp zonder verblijf6969686463626156
w.v.
Wijkteam999121214149
Ambulant4545433839394036
Daghulp87776555
Netwerk jongere3838363231292525
OTS en Jeugdhulp met verblijf3332343334363840
w.v.
Pleegzorg1616171819192123
Gezinsgericht66544544
Gesloten plaatsing22334444
Overig²⁾1514141313141615
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar met een ondertoezichtstelling én jeugdhulp, als percentage van het totaal aantal jongeren met een ondertoezichtstelling. Jongeren met meerdere jeugdhulpvormen komen meerdere malen in de tabel voor. ²⁾ Verblijf bij een jeugdhulpaanbieder anders dan pleegzorg, gezinsgerichte jeugdhulp of gesloten plaatsing.

Van alle jongeren die een voogdijmaatregel hadden in 2023, ontving 93 procent daarnaast ook jeugdhulp (figuur 1.8.2). Het aandeel jongeren dat naast voogdij ook jeugdhulp zonder verblijf kreeg, steeg de afgelopen jaren van 40 procent in 2016 naar 51 procent in 2023. In 2023 ontving 87 procent van de jongeren met voogdij daarbij ook jeugdhulp met verblijf. Dat percentage is hoger dan in 2022. Uit het feit dat niet álle jongeren met voogdij ook jeugdhulp met verblijf krijgen, kan afgeleid worden dat er ook jongeren met voogdij zijn die, zonder tussenkomst van een jeugdhulpinstelling of pleegzorgaanbieder, op informele basis in het eigen netwerk worden opgevangen, bijvoorbeeld bij opa en oma.

1.8.2 Samenloop voogdij met jeugdhulp¹⁾
Samenloop2023* (%)2022 (%)2021 (%)2020 (%)2019 (%)2018 (%)2017 (%)2016 (%)
Voogdij en Jeugdhulp9392919191919390
Voogdij en Jeugdhulp zonder verblijf5151504645444440
w.v.
Wijkteam34566673
Ambulant3838373434343532
Daghulp77765443
Netwerk jongere17171613121099
Voogdij en Jeugdhulp met verblijf8784848386868786
w.v.
Pleegzorg6160626466656969
Gezinsgericht1715141011121110
Gesloten plaatsing22223233
Overig²⁾2120191818181917
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar met voogdij én jeugdhulp, als percentage van het totaal aantal jongeren met voogdij. Jongeren met meerdere jeugdhulpvormen komen meerdere malen in de tabel voor. ²⁾ Verblijf bij een jeugdhulpaanbieder anders dan pleegzorg, gezinsgerichte jeugdhulp of gesloten plaatsing.

1.9 Bijna 1 procent van alle jongeren ontvangt jeugdbescherming

Ongeveer 0,8 procent van alle jongeren tot en met 17 jaar ontving op 31 december 2023 jeugdbescherming. Bij jongeren die jeugdbescherming ontvingen, ging het iets vaker om jongens dan om meisjes. In totaal ontvingen 14 270 jongens op 31 december 2023 jeugdbescherming, wat overeenkomt met 0,8 procent van alle jongens van 0 tot en met 17 jaar. Bij meisjes bedroeg dit aantal 13 035, wat gelijkstaat aan 0,8 procent van alle meisjes in deze leeftijdsgroep (tabel 1.9.1).

1.9.1 Jeugdbescherming naar demografische kenmerken van de jongere, peildatum 31 december 2023*1)
Totaal aantal jongeren 2)Totaal aantal jongeren met jeugdbeschermingOndertoezichtstellingVoorlopige ondertoezichtstellingVoogdijVoorlopige en tijdelijke voogdij
Totaal3 313 10027 30518 250 295 8 530 250
Geslacht: Jongens1 697 95014 270 9 685 140 4 335 120
Geslacht: Meisjes1 615 15013 035 8 565 155 4 190 130
Leeftijd: 0 tot 4 jaar 694 240 2 345 1 860 75 360 50
Leeftijd: 4 tot 8 jaar 708 175 5 035 3 780 40 1 190 25
Leeftijd: 8 tot 12 jaar 739 350 7 160 4 980 55 2 085 50
Leeftijd: 12 tot 18 jaar1 171 330 12 735 7 630 125 4 870 120

Bron: CBS.

1) Personen van 0 tot en met 17 jaar.
2) De peildatum voor alle jongeren in Nederland is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum voor jongeren met jeugdbescherming (31 december 2023).

Op 31 december 2023 waren er 12 735 jongeren met jeugdbescherming van 12 tot 18 jaar oud, wat neerkomt op 1,1 procent van alle jongeren in deze leeftijd (tabel 1.9.1). Van alle 8- tot 12-jarigen in Nederland ontving 1 procent jeugdbescherming; dat waren op 31 december 2023 7 160 jongeren. Ongeveer 0,7 procent van de kinderen tussen 4 en 8 jaar kreeg jeugdbescherming, 5 035 in totaal. De groep 0- tot 4-jarigen was met 2 345 het kleinst; ongeveer 0,3 procent in deze leeftijdsgroep ontving jeugdbescherming.
Onder de jongeren met een ondertoezichtstelling is de groep jongeren van 8 tot 12 jaar oud gestegen van 24 procent in 2016 naar 27 procent in 2023. Het aandeel jongeren van 0 tot 4 jaar en 12 tot 18 jaar nam ten opzichte van 2016 af (figuur 1.9.2). Bij de voogdijmaatregelen was een lichte stijging van het aandeel jongeren in de oudste leeftijdsgroep te zien, van 53 procent in 2016 naar 57 procent in 2023.

1.9.2 Jongeren naar leeftijd¹⁾
Jaar0 tot 4 jaar (%)4 tot 8 jaar (%)8 tot 12 jaar (%)12 tot 18 jaar (%)
Nederland
2023*21,018,526,335,4
202220,918,626,535,3
202120,619,326,235,4
202020,619,026,335,4
201920,519,325,835,7
201820,518,825,435,9
201720,418,625,036,0
201620,418,624,635,9
OTS
2023*10,220,727,341,8
202210,320,427,941,4
202110,721,327,340,8
202011,620,827,040,6
201911,821,426,340,4
201812,520,725,841,1
201712,520,325,142,1
201612,820,224,342,7
Vrl. OTS
2023*26,214,018,041,8
202226,023,814,435,9
202125,517,117,439,9
202024,716,819,039,5
201928,419,315,736,6
201821,117,415,146,3
201719,818,619,542,1
201628,417,618,835,2
Voogdij
2023*4,314,024,557,3
20225,014,724,256,1
20215,715,024,355,1
20205,415,025,154,6
20195,514,725,454,4
20185,614,825,254,4
20175,715,125,054,2
20166,015,425,653,1
Vrl. en tijd. voogdij
2023*20,210,919,849,0
202222,912,717,646,9
202119,410,319,051,3
202023,414,117,145,4
201921,714,316,048,0
201824,612,014,748,7
201729,918,814,636,8
201637,59,611,041,9
¹⁾ Voor het totaal aantal jongeren in Nederland is gekeken naar peildatum 1 januari en voor de jongeren met jeugdbescherming naar peildatum 31 december.

1.10 Jeugdbescherming hangt samen met kenmerken van ouders en huishouden

Uit CBS-onderzoek1) is gebleken dat bepaalde achtergrondkenmerken van de ouders en het huishouden van de jongere in meer of mindere mate samenhang vertonen met het krijgen van jeugdbescherming. Dat wil overigens niet zeggen dat jeugdbescherming het gevolg is van deze kenmerken of een combinatie ervan. Van een aantal achtergrondkenmerken is in deze paragraaf weergegeven hoe de situatie van jongeren met jeugdbescherming afwijkt van de jongeren zonder jeugdbescherming.

De inzet van jeugdbescherming hangt samen met huishoudkenmerken2) van de jongere (figuur 1.10.1). Bij 77 procent van de Nederlandse jongeren woonden beide juridische ouders in hetzelfde huishouden. Voor jongeren met jeugdbescherming was dit 11 procent. Eenzelfde patroon is te zien voor kinderen uit huishoudens waar ook gebruik wordt gemaakt van ondersteuning op grond van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) of waarin zorgkosten zijn gemaakt voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) dan wel GGZ-medicatie is voorgeschreven. Vijf procent van alle kinderen in Nederland had te maken met WMO-gebruik in het huishouden, en 23 procent met GGZ-zorg en/of medicatie. Bij jongeren met jeugdbescherming was dit respectievelijk 33 en 50 procent. Daarnaast werd bij bijna 5 procent van alle jongeren in Nederland iemand in het huishouden als verdachte van een misdrijf aangemerkt. Bij jongeren met jeugdbescherming was dit 29 procent (figuur 1.10.1).

1.10.1 Jeugdbescherming naar huishoudkenmerken¹⁾
JaarJa (%)Nee (%)
Ouders op hetzelfde adres
Nederland2566600746500
Totaal jeugdbescherming409530975
Ondertoezichtstelling²⁾322522465
Voogdij³⁾8708510
WMO in huishouden
Nederland1678903141810
Totaal jeugdbescherming1165522640
Ondertoezichtstelling²⁾790517665
Voogdij³⁾37504975
GGZ in huishouden
Nederland7789302530765
Totaal jeugdbescherming1711517180
Ondertoezichtstelling²⁾1277512790
Voogdij³⁾43404390
Verdachte in huishouden
Nederland1561503153550
Totaal jeugdbescherming999024305
Ondertoezichtstelling²⁾701018560
Voogdij³⁾29805745
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar. ²⁾ Inclusief voorlopige ondertoezichtstellingen. ³⁾ Inclusief voorlopige voogdij en tijdelijke voogdij.


Ook het huishoudinkomen3) hangt samen met de inzet van jeugdbescherming (figuur 1.10.2). In Nederland woonden in 2023 514 duizend jongeren tot en met 17 jaar in een huishouden met een inkomen dat tot de laagste 20 procent behoort. Van hen ontving 3,6 procent jeugdbescherming. Het aandeel jongeren met jeugdbescherming daalt naarmate het huishoudinkomen hoger is. In de 20 procent rijkste huishoudens ontving 0,2 procent jeugdbescherming.

1.10.2 Jeugdbescherming naar huishoudinkomen¹⁾
JaarMet jeugdbescherming (%)
Totaal jeugdbescherming
Totaal1,1
Laagste kwintiel3,6
2e kwintiel1,4
3e kwintiel0,5
4e kwintiel0,2
Hoogste kwintiel0,2
Ondertoezichtstelling²⁾
Totaal0,8
Laagste kwintiel2,7
2e kwintiel1,1
3e kwintiel0,4
4e kwintiel0,2
Hoogste kwintiel0,1
Voogdij³⁾
Totaal0,3
Laagste kwintiel1
2e kwintiel0,3
3e kwintiel0,1
4e kwintiel0
Hoogste kwintiel0
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar. ²⁾ Inclusief voorlopige ondertoezichtstellingen. ³⁾ Inclusief tijdelijke voogdij en voorlopige voogdij.


Daarnaast vertoont de herkomst van de jongere samenhang met de inzet van jeugdbescherming(figuur 1.10.3). Van zowel jongeren die in Nederland zijn geboren als jongeren die niet in Nederland zijn geboren, heeft 1,1 procent jeugdbescherming. Bij jongeren met een herkomst uit Turkije en Indonesië is minder vaak sprake van jeugdbescherming dan het landelijke gemiddelde, ongeacht of ze geboren zijn Nederland. Bij jongeren met een herkomst uit Suriname en het Nederlands-Caribisch gebied is relatief vaker sprake van jeugdbescherming, ongeacht of ze geboren zijn in Nederland. Jongeren met een ouder uit Marokko die zelf geboren zijn in Nederland hebben minder vaak jeugdbescherming (0,8 procent), dan jongeren die in Marokko geboren zijn (1,4 procent).

1.10.3. Jeugdbescherming naar herkomst¹⁾
 Met jeugdbescherming (%)
Totaal geboren in Nederland1,1
Nederland1
Europa (exclusief Nederland)1,2
Turkije0,6
Marokko0,8
Suriname2,1
Nederlands-Caribisch gebied3,2
Indonesië0,8
Overig Afrika, Azië, Amerika en Oceanië1,3
Totaal niet geboren in Nederland1,1
Europa (exclusief Nederland)1
Turkije0,5
Marokko1,4
Suriname2,1
Nederlands-Caribisch gebied2,8
Indonesië0,6
Overig Afrika, Azië, Amerika en Oceanië1
¹⁾ Personen van 0 tot en met 17 jaar.


1.11 Jeugdbescherming vooral in Friesland, Twente, en Limburg

Op 31 december 2023 waren de vijf jeugdregio’s met het grootste aandeel jeugdbescherming Friesland (Fryslân), Twente, Noord-Limburg, Zuid-Limburg, en Midden-Limburg Oost. De regio’s met het laagste aandeel waren Haarlemmermeer, Zuid Kennemerland, Amsterdam-Amstelland, Zaanstreek-Waterland en Gooi en Vechtstreek (figuur 1.11.1 en tabel 1.11.2).

1.11.1 Jeugdbescherming bij 0 t/m 17-jarigen naar jeugdregio, 31 december 2023*¹⁾
Jeugdzorgregios_naamaandeelJB (%)
Groningen1,04835367
Friesland(Frysl�n)1,20031404
KopvanNoord-Holland1,089964807
Drenthe0,874123945
WestFriesland0,770722133
Alkmaar(Noord-Kennemerland)0,819122268
IJsselland0,953570722
Flevoland1,008406799
Zaanstreek-Waterland0,545604597
IJmond(MiddenKennemerland)0,850910402
ZuidKennemerland0,445548796
Noord-Veluwe0,80252528
Amsterdam-Amstelland0,509999154
Twente1,180788925
Haarlemmermeer0,361885393
GooienVechtstreek0,568953126
MiddenIJssel/OostVeluwe0,892113354
HollandRijnland0,672682846
UtrechtWest0,688272989
Eemland0,657414171
FoodValley0,577391957
UtrechtStad0,646240186
ZuidoostUtrecht0,641010017
Haaglanden0,673563299
Achterhoek0,883233819
Lekstroom0,809501692
MiddenHolland1,001283198
CentraalGelderland0,883908604
Rijnmond0,922479114
Rivierenland0,719706626
Zuid-HollandZuid0,809966198
RijkvanNijmegen0,788068961
NoordoostBrabant0,816676285
WestBrabantOost0,643204999
Midden-Brabant0,795889814
WestBrabantWest0,832648854
Noord-Limburg1,140612129
Zeeland1,115734537
Zuidoost-Brabant0,646286991
Zuid-Limburg1,129681563
Midden-LimburgOost1,121426602
Midden-LimburgWest1,107491857
¹⁾ De peildatum van het totale aantal jongeren is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal jongeren met jeugdbescherming (31 december 2023).

1.11.2 Jeugdregio's met de hoogste en laagste aandelen jongeren met jeugdbescherming, peildatum 31 december 2023*1)
% van het totale aantal personen van 0 tot en met 17 jaar2)
hoogste aandelen: Friesland (Fryslân)1,2
hoogste aandelen: Twente1,18
hoogste aandelen: Noord-Limburg1,14
hoogste aandelen: Zuid-Limburg1,13
hoogste aandelen: Midden-Limburg Oost1,12
laagste aandelen: Haarlemmermeer0,36
laagste aandelen: Zuid Kennemerland0,45
laagste aandelen: Amsterdam-Amstelland0,51
laagste aandelen: Zaanstreek-Waterland0,55
laagste aandelen: Gooi en Vechtstreek0,57

Bron: CBS.

1) Personen van 0 tot en met 17 jaar met jeugdbescherming.
2) De peildatum van het totale aantal jongeren is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal jongeren met jeugdbescherming (31 december 2023).

De gemeenten met relatief gezien de meeste jongeren met jeugdbescherming op 31 december 2023 waren Pekela, Heerlen, Veendam en Doesburg (figuur 1.11.3) 4).

1.11.3 Jeugdbescherming bij 0 t/m 17-jarigen naar gemeente, 31 december 2023*¹⁾
Gemeente_naamaandeelJB (%)
Groningen0,926411467
Almere0,975041393
Stadskanaal1,342769007
Veendam1,82592818
Zeewolde1,326150021
Achtkarspelen0,8099259
Ameland0,293255132
Harlingen1,071922545
Heerenveen0,941272764
Leeuwarden1,609954065
Ooststellingwerf1,524861878
Opsterland0,938314509
Schiermonnikoog0
Smallingerland1,764923304
Terschelling0,438596491
Vlieland0,694444444
Weststellingwerf1,203819012
Assen0,781072268
Coevorden0,967585873
Emmen1,315719667
Hoogeveen0,945648182
Meppel0,948628138
Almelo1,781993246
Borne0,641399417
Dalfsen0,594157452
Deventer1,133217106
Enschede1,724262059
Haaksbergen0,614055038
Hardenberg0,750541628
Hellendoorn0,402588066
Hengelo1,46875433
Kampen0,866316961
Losser0,981308411
Noordoostpolder0,748643084
Oldenzaal0,85384229
Ommen0,372637743
Raalte0,914254052
Staphorst0,747384155
Tubbergen0,730816078
Urk0,392761958
Wierden0,430275768
Zwolle1,172510726
Aalten0,531600709
Apeldoorn1,070070264
Arnhem0,982612751
Barneveld0,545235529
Beuningen0,489097208
Brummen0,924588269
Buren1,044891641
Culemborg0,529976814
Doesburg1,805054152
Doetinchem0,931562442
Druten0,647522523
Duiven1,016260163
Ede0,503701442
Elburg0,538254517
Epe0,671478932
Ermelo1,188852076
Harderwijk0,866995074
Hattem0,491679274
Heerde0,353452964
Heumen0,299900033
Lochem0,391822828
Maasdriel0,738396624
Nijkerk0,544651115
Nijmegen0,879725553
Oldebroek0,56264066
Putten0,926104573
Renkum0,971983991
Rheden1,033342519
Rozendaal0,49382716
Scherpenzeel0,293624161
Tiel1,235998455
Voorst0,698295338
Wageningen0,510204082
Westervoort0,907770516
Winterswijk0,761272692
Wijchen0,782182156
Zaltbommel0,456551514
Zevenaar1,082334751
Zutphen1,197464193
Nunspeet0,704887218
Dronten0,960092539
Amersfoort0,691939204
Baarn0,842459983
DeBilt0,628385699
Bunnik0,432525952
Bunschoten0,859039438
Eemnes0,730688935
Houten0,610906477
Leusden0,37054938
Lopik0,638870208
Montfoort0,486787204
Renswoude0,279916025
Rhenen0,539273154
Soest0,534584333
Utrecht0,646240186
Veenendaal0,848027998
Woudenberg0,564468212
WijkbijDuurstede0,776531493
IJsselstein0,697180964
Zeist0,586446568
Nieuwegein1,054569802
Aalsmeer0,491363907
Alkmaar1,012720157
Amstelveen0,369647808
Amsterdam0,541979781
Bergen(NH.)0,451263538
Beverwijk0,730740649
Blaricum0,137551582
Bloemendaal0,191644308
Castricum0,399079048
Diemen0,347886589
Edam-Volendam0,37653874
Enkhuizen0,90369952
Haarlem0,519353558
Haarlemmermeer0,361885393
Heemskerk0,820251732
Heemstede0,1841929
Heiloo0,392337872
DenHelder1,740932642
Hilversum0,702106319
Hoorn0,708784843
Huizen0,575840859
Landsmeer0,527811612
Laren0,309734513
Medemblik1,024283577
Oostzaan0,217509516
Opmeer0,67264574
Ouder-Amstel0,140252454
Purmerend0,591715976
Schagen0,847862431
Texel0,499545867
Uitgeest0,421940928
Uithoorn0,527540729
Velsen0,945194599
Zandvoort0,615718942
Zaanstad0,634480982
Alblasserdam0,661521499
AlphenaandenRijn0,622687483
Barendrecht0,349107836
Drechterland0,486057815
CapelleaandenIJssel0,850035093
Delft1,066649428
Dordrecht1,031340298
Gorinchem0,991982606
Gouda1,421404682
's-Gravenhage0,786646378
Hardinxveld-Giessendam0,714944649
Hendrik-Ido-Ambacht0,294343486
StedeBroec1,067109319
Hillegom0,804878049
Katwijk0,6868799
KrimpenaandenIJssel0,73943096
Leiden0,915088317
Leiderdorp0,513600913
Lisse0,697836706
Maassluis0,82809823
Nieuwkoop0,681369912
Noordwijk0,426439232
Oegstgeest0,481369228
Oudewater0,500500501
Papendrecht1,115963125
Ridderkerk0,785311359
Rotterdam1,108671246
Rijswijk0,776185602
Schiedam0,86671044
Sliedrecht0,96549258
Albrandswaard0,409836066
Vlaardingen1,01744186
Voorschoten0,35944003
Waddinxveen0,890654974
Wassenaar0,247831475
Woerden0,784632035
Zoetermeer0,769230769
Zoeterwoude0,393479483
Zwijndrecht1,141291942
Borsele0,862440707
Goes1,238300936
WestMaasenWaal0,715922108
Hulst1,619525547
Kapelle0,655260284
Middelburg1,092838196
Reimerswaal0,586249778
Terneuzen1,385555313
Tholen1,073436701
Veere0,472284365
Vlissingen1,586053218
DeRondeVenen0,826256599
Tytsjerksteradiel0,676952141
Asten0,420439845
Baarle-Nassau0,618374558
BergenopZoom0,732984293
Best0,386575294
Boekel0,321248279
Boxtel0,521172638
Breda0,65
Deurne0,316455696
Pekela2,048997773
Dongen0,471988508
Eersel0,497649986
Eindhoven0,912620879
Etten-Leur0,552486188
Geertruidenberg0,47029703
GilzeenRijen0,628807231
Goirle0,684931507
Helmond0,793782041
's-Hertogenbosch0,935660219
Heusden0,73286052
Hilvarenbeek0,349895031
LoonopZand0,422733678
Nuenen,GerwenenNederwetten0,200624164
Oirschot0,361881785
Oisterwijk0,553059108
Oosterhout0,927591103
Oss1,033745247
Rucphen1,123889179
Sint-Michielsgestel0,568371782
Someren0,303113805
SonenBreugel0,328857221
Steenbergen0,600240096
Waterland0,270351457
Tilburg1,057077041
Valkenswaard0,903498654
Veldhoven0,529723367
Vught0,45620438
Waalre0,361713968
Waalwijk0,599800067
Woensdrecht0,518134715
Zundert0,765236403
Wormerland0,271462504
Landgraaf1,162387231
Beek0,44229996
Beesel1,238390093
Bergen(L.)1,038062284
Brunssum1,251180359
Gennep0,86551265
Heerlen1,993966596
Kerkrade1,797194623
Maastricht1,163843269
Meerssen0,238257318
MookenMiddelaar0,567721006
Nederweert1,070811744
Roermond1,257983356
Simpelveld1,065830721
Stein0,270562771
Vaals1,155624037
Venlo1,561695555
Venray0,951625694
Voerendaal0,239348971
Weert1,142177275
ValkenburgaandeGeul0,850111857
Lelystad1,445563713
HorstaandeMaas0,830496937
OudeIJsselstreek1,362810418
Teylingen0,537562156
UtrechtseHeuvelrug0,738642113
OostGelre0,82227621
Koggenland0,398230088
Lansingerland0,263885398
Leudal1,074306177
Maasgouw0,759345794
Gemert-Bakel0,475956015
Halderberge0,844036697
Heeze-Leende0,281293952
Laarbeek0,538641686
Reusel-DeMierden0,624770305
Roerdalen1,34880803
Roosendaal1,156537753
Schouwen-Duiveland0,739339752
AaenHunze0,533147891
Borger-Odoorn1,238248108
DeWolden0,724637681
Noord-Beveland1,262398557
Wijdemeren0,437636761
Noordenveld0,434310532
Twenterand1,297795144
Westerveld0,561983471
Lingewaard0,499001996
Cranendonck0,816901408
Steenwijkerland1,091469925
Moerdijk0,902798676
Echt-Susteren0,935162095
Sluis1,507823613
Drimmelen0,55026455
Bernheze0,726792204
Alphen-Chaam0,540248514
Bergeijk0,452761847
Bladel0,373432915
Gulpen-Wittem0,76142132
Tynaarlo0,452744765
Midden-Drenthe0,524179912
Overbetuwe0,645097261
HofvanTwente1,017113335
Neder-Betuwe0,605590062
Rijssen-Holten0,576688477
Geldrop-Mierlo0,771208226
Olst-Wijhe0,81823495
Dinkelland0,597814884
Westland0,291089195
Midden-Delfland0,579637097
Berkelland0,870147256
Bronckhorst0,854262771
Sittard-Geleen1,096381225
KaagenBraassem0,86514952
Dantumadiel0,970364542
Zuidplas0,746197264
PeelenMaas0,769933446
Oldambt1,719824891
Zwartewaterland0,813727224
S�dwest-Frysl�n1,129617889
Bodegraven-Reeuwijk0,636777128
Eijsden-Margraten0,393614695
StichtseVecht0,588901472
HollandsKroon0,763189913
Leidschendam-Voorburg0,553813305
Goeree-Overflakkee0,747852451
Pijnacker-Nootdorp0,149936277
Nissewaard1,03626943
Krimpenerwaard1,022688209
DeFryskeMarren0,933812211
GooiseMeren0,559186638
BergenDal0,96969697
Meierijstad0,745204769
Waadhoeke1,187756967
Westerwolde1,195559351
Midden-Groningen1,249421564
Beekdaelen0,614574188
Montferland0,770618134
Altena0,467914439
WestBetuwe0,519625128
Vijfheerenlanden0,851775195
HoekscheWaard0,500147102
HetHogeland0,712853642
Westerkwartier0,465815177
Noardeast-Frysl�n1,131743764
Molenlanden0,649610234
Eemsdelta1,060390534
DijkenWaard0,998962825
LandvanCuijk0,84203862
Maashorst0,904059041
VoorneaanZee0,922678054
¹⁾ De peildatum van het totale aantal jongeren is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal jongeren met jeugdbescherming (31 december 2023).

1) https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/achtergrondkenmerken-van-jongeren-met-jeugdzorg

2) Voor alle huishoudkenmerken is de meest recent beschikbare informatie gebruikt. Voor ouders in het hetzelfde huishouden is dit de situatie op 31 december 2022. WMO in huishouden is gebaseerd op twee databronnen over de ondersteuning in 2022 op grond van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO); de combinatie van deze bronnen is zo goed als volledig, alleen in enkele gemeenten ontbreekt de WMO waarvoor geen eigen bijdrage via CAK is betaald. GGZ in huishouden is een combinatie van of personen in het huishouden in het verslagjaar zorgkosten voor GGZ hebben gemaakt (2021) en of personen in het huishouden medicatie gebruikten vanwege psychische problemen (2022). Voor verdachte in het huishouden is gekeken of personen in het huishouden in de periode 2019-2023 zijn geregistreerd als verdachte, ongeacht het type misdrijf.

3) Gegevens over huishoudinkomen betreft de stand op 1 januari 2022. Dat is de meest recente datum waarop dit kenmerk beschikbaar is.

4) Volgens het woonplaatsbeginsel. Zie https://vng.nl/artikelen/woonplaatsbeginsel-jeugdhulp

2. Jeugdreclassering

Aan het einde van 2023 was op 5 205 jongeren een jeugdreclasseringsmaatregel van toepassing. Dit betreft personen van 12 tot en met 22 jaar met één of meerdere jeugdreclasseringsmaatregelen. In totaal waren op dat moment 5 265 jeugdreclasseringsmaatregelen van kracht. Dat zijn er 315 meer dan bij de start van het jaar (tabel 2.0.1).

De twee varianten van toezicht en begeleiding (T&B) worden het meest toegepast, samen goed voor 97 procent van alle jeugdreclasseringsmaatregelen. Dit geldt voor de begin- en eindstand. Het gaat hier dan vooral om toezicht en begeleiding in het gedwongen kader (4 570 maatregelen aan het einde van 2023). Voor individuele trajectbegeleiding (ITB) Harde Kern geldt dat er aan het eind van 2023 even veel maatregelen waren als aan het begin van het jaar. De (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel en het scholings- en trainingsprogramma komen nauwelijks meer voor. Voor de overige maatregelen was het aantal maatregelen aan het einde van het jaar hoger dan aan het begin (tabel 2.0.1).

2.0.1 Jeugdreclasseringsmaatregelen, per type maatregel, 2023*
Beginstand (1-1-2023)InstroomUitstroomEindstand (31-12-2023)1)
Totaal 4 950 6 115 5 800 5 265
Toezicht en begeleiding: gedwongen kader 4 305 3 785 3 520 4 570
Toezicht en begeleiding: vrijwillig 485 1 980 1 930 530
Individuele trajectbegeleiding Harde Kern 130 245 245 130
Individuele trajectbegeleiding CRIEM 20 90 80 30
Scholings- en trainingsprogramma
Gedragsbeïnvloedende maatregel 10 10
Voorbereiding gedragsbeïnvloedende maatregel

Bron: CBS.

1) Maatregelen met een einddatum van 31 december tellen niet mee in de eindstand.

2.1 Meer trajecten gestart en beëindigd

De instroom van jeugdreclasseringsmaatregelen is in 2023 met 11,5 procent toegenomen ten opzichte van 2022 (figuur 2.1.1) 5). Ook de uitstroom is toegenomen, namelijk met 5 procent. Hier was in 2022 sprake van een daling.

In 2023 ligt het aantal ingestroomde jeugdreclasseringsmaatregelen voor het eerst sinds de gehele onderzochte periode boven het aantal uitgestroomde maatregelen. Bij toezicht en begeleiding in het gedwongen kader is de instroom gestegen met 12 procent en de uitstroom met 1,4 procent, ten opzichte van 2022. Bij toezicht en begeleiding in het gedwongen kader zijn 265 meer maatregelen gestart dan beëindigd in 2023. Bij toezicht en begeleiding in het vrijwillig kader zijn 50 meer maatregelen gestart dan beëindigd in 2023. Verder zijn de instroom en uitstroom bij toezicht en begeleiding in het vrijwillig kader procentueel ongeveer evenveel toegenomen, namelijk met ongeveer 12 procent (figuur 2.1.1).

2.1.1 Instroom en uitstroom jeugdreclassering¹⁾
MaatregelUitstroom (maatregelen)Instroom (maatregelen)
Totaal²⁾
2023*-58006115
2022-55205485
2021-61105605
2020-57005105
2019-58105775
2018-60405525
2017-61005760
2016-62555765
T&B gedwongen
2023*-35203785
2022-34703380
2021-39053520
2020-37253060
2019-36503660
2018-39553505
2017-39953675
2016-37603435
T&B vrijwillig
2023*-19301980
2022-17301765
2021-18401750
2020-16051685
2019-17801725
2018-16951640
2017-17051690
2016-18551720
¹⁾ Jeugdreclasseringsmaatregelen bij personen van 12 tot en met 22 jaar. ²⁾ Inclusief ITB Harde Kern, ITB Criem en overig.

In 2023 zijn zowel de instroom als de uitstroom van individuele trajectbegeleiding Harde Kern toegenomen ten opzichte van 2022, met respectievelijk 11 procent en 19,5 procent.
Bij de individuele trajectbegeleiding CRIEM (Criminaliteit in Relatie tot Integratie van Etnische Minderheden) is een omgekeerd patroon te zien: de instroom is afgenomen met 10 procent en de uitstroom is afgenomen met 20 procent. De overige jeugdreclasseringstrajecten zijn gelijk gebleven sinds 2021 (figuur 2.1.2).

2.1.2 Instroom en uitstroom jeugdreclassering¹⁾
MaatregelUitstroom (maatregelen)Instroom (maatregelen)
ITB Harde Kern
2023*-245245
2022-205220
2021-250235
2020-255260
2019-220235
2018-195185
2017-190210
2016-200180
ITB CRIEM
2023*-8090
2022-100100
2021-10090
2020-8580
2019-125125
2018-160155
2017-170160
2016-160180
Overig²⁾
2023*-1515
2022-1515
2021-1515
2020-3025
2019-3525
2018-3540
2017-4530
2016-280250
¹⁾ Jeugdreclasseringsmaatregelen bij personen van 12 tot en met 22 jaar. ²⁾ Scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.

2.2 Toename jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel

Op peildatum 31 december 2023 hadden 5205 jongeren een jeugdreclasseringsmaatregel. Na een jarenlange daling is het aantal jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel met 5,4 procent toegenomen (figuur 2.2.1).

2.2.1 Jongeren met jeugdreclassering¹⁾²⁾
JaarJeugdreclassering (aantal jongeren)
201111110
201210830
20139210
20147790
20157590
20166735
20176420
20185925
20195915
20205440
20215000
20224940
2023*5205
¹⁾ Personen van 12 tot en met 22 jaar met één of meerdere jeugdreclasseringsmaatregelen. ²⁾ Door invoering van de Jeugdwet treedt met ingang van 2015 een methodebreuk op.

2.3 Gemiddelde duur toezicht en begeleiding verder gedaald

Van alle afgesloten jeugdreclasseringsmaatregelen duurden de maatregelen toezicht en begeleiding in het gedwongen kader het langst. Bijna vijftig procent van deze maatregelen duurde een jaar of langer, waarvan de meesten 1 tot 2 jaar (figuur 2.3.1). De andere vormen van jeugdreclassering duurden meestal korter dan 3 maanden, met uitzondering van individuele trajectbegeleiding Harde Kern, waar 65 procent van de trajecten 3 tot 6 maanden duurde.

2.3.1 Duur van beëindigde jeugdreclasseringsmaatregelen¹⁾
Maatregel0 tot 3 maanden (%)3 tot 6 maanden (%)6 tot 12 maanden (%)12 tot 24 maanden (%)24 tot 36 maanden (%)36 maanden of langer (%)
Totaal32,220,117,223,45,31,9
T&B gedwongen15,317,219,036,98,53,1
T&B vrijwillig63,719,714,02,6
ITB Harde Kern16,365,318,4
ITB CRIEM80,020,0
Overig²⁾
¹⁾ Jeugdreclasseringsmaatregelen die werden beëindigd in 2023 ²⁾ Scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.


De gemiddelde duur van de maatregelen is in 2023 gedaald met 7 procent ten opzichte van een jaar eerder (figuur 2.3.2). De gemiddelde duur van de maatregelen toezicht en begeleiding in zowel het gedwongen als het vrijwillige kader nam af, met respectievelijk 6 en 3 procent. Bij individuele trajectbegeleiding Harde Kern is de gemiddelde duur met 20 dagen afgenomen ten opzichte van 2022. Bij individuele trajectbegeleiding CRIEM is de gemiddelde duur met 36 dagen toegenomen ten opzichte van 2022.

2.3.2 Gemiddelde duur beëindigde maatregelen¹⁾
Maatregel2023* (dagen)2022 (dagen)2021 (dagen)2020 (dagen)2019 (dagen)2018 (dagen)2017 (dagen)2016 (dagen)
Totaal314339368399381391416415
T&B gedwongen446474507537524518554586
T&B vrijwillig97100114130133151152147
ITB Harde Kern187207197188193185189198
ITB CRIEM138102102111116105109111
Overig²⁾192183171212175101315234
¹⁾ Jeugdreclasseringsmaatregelen die werden beëindigd in de verslagperiode. ²⁾ Scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.

2.4 Vier op de tien jongeren met jeugdreclassering ontvangt ook jeugdhulp

Jeugdreclassering ging in vier op de tien gevallen gepaard met de inzet van jeugdhulp (tabel 2.4.1). Dit is minder dan bij jeugdbescherming, waar 80 procent van de jongeren met een ondertoezichtstelling en 93 procent van de jongeren met voogdij ook jeugdhulp ontving (figuur 1.8.1 en 1.8.2). Hierbij moet nog wel worden opgemerkt dat een deel van de jongeren met jeugdreclassering ouder is dan 18 jaar en aanvullende zorg en hulp mogelijk ook kan worden ontvangen vanuit andere zorgdomeinen (de Wet Langdurige Zorg, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning of de Zorgverzekeringswet).

Het aandeel jongeren dat naast een jeugdreclasseringsmaatregel ook jeugdhulp ontving daalde ten opzichte van 2022 met bijna 6 procent (tabel 2.4.1). Deze daling is te zien bij toezicht en begeleiding in het gedwongen kader en in het vrijwillige kader. Het aandeel samenloop met jeugdhulp is het hoogst bij ITB Harde Kern (53,5 procent). Hier is het aandeel ten opzichte van vorig jaar met bijna 3 procent toegenomen.

2.4.1 Samenloop met jeugdhulp naar type jeugdreclassering 1)
Totaal jongeren met jeugdreclassering en ook jeugdhulp Toezicht en begeleiding: gedwongen kader Toezicht en begeleiding: vrijwillig Individuele trajectbegeleiding Harde Kern Individuele trajectbegeleiding CRIEM Overig 2)
% van totaal jongeren met jeugdreclassering % van totaal jongeren met dit type jeugdreclassering % van totaal jongeren met dit type jeugdreclassering % van totaal jongeren met dit type jeugdreclassering % van totaal jongeren met dit type jeugdreclassering % van totaal jongeren met dit type jeugdreclassering
2023* 41,3 41,5 36,9 53,5
2022 47,0 47,5 42,4 50,4 47,8
2021 43,9 44,2 37,7 59,1 29,6
2020 41,0 40,8 43,8 51,2 35,5 72,7
2019 41,0 41,4 38,6 42,9 34,0
2018 41,7 41,9 39,0 54,2 29,2 66,7
2017 40,6 40,7 39,2 47,4 36,7
2016 40,6 40,4 40,7 51,6 22,6 51,9

Bron: CBS.

1) Personen van 12 tot en met 22 jaar met een jeugdreclasseringsmaatregel op peildatum 31 december die tegelijkertijd jeugdhulp ontvingen.
2) Scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.

2.5 Jongens vaker in jeugdreclassering dan meisjes

Op 31 december 2023 waren meer jeugdreclasseringsmaatregelen bij jongens dan bij meisjes van kracht. Dit geldt voor ieder type jeugdreclassering. In totaal was op 4 450 jongens een jeugdreclasseringsmaatregel van toepassing. Bij meisjes bedroeg dit aantal 750 (tabel 2.5.1). Ook relatief gezien kwam jeugdreclassering vaker voor bij jongens dan bij meisjes, respectievelijk bij 0,4 en 0,1 procent.

2.5.1 Jeugdreclassering naar demografische kenmerken van de jongere, peildatum 31 december 2023* 1)
Totaal aantal jongeren 2) Totaal aantal jongeren met jeugd-reclassering Toezicht en begeleiding: gedwongen kader Toezicht en begeleiding: vrijwillig Individuele traject-begeleiding Harde Kern Individuele traject-begeleiding CRIEM Overig 3)
Totaal 2 309 205 5 205 4 580 530 130 35
Geslacht: Jongens 1 176 945 4 450 3 900 460 125 35
Geslacht: Meisjes 1 132 260 750 680 70
Leeftijd: 12 tot en met 14 jaar 585 605 280 230 45
Leeftijd: 15 tot en met 17 jaar 585 725 2 555 2 210 290 80 25
Leeftijd: 18 tot en met 22 jaar 1 137 870 2 370 2 140 200 45

Bron: CBS.

1) Personen van 12 tot en met 22 jaar met jeugdreclasseringsmaatregelen op peildatum 31 december 2023.
2) De peildatum voor alle jongeren in Nederland is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum voor jongeren met jeugdreclassering (31 december 2023).
3)Scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.



Vergeleken met 2022 is het aandeel jongens met een jeugdreclasseringsmaatregel in 2023 iets afgenomen voor toezicht en begeleiding in het vrijwillige en gedwongen kader, met respectievelijk 2,3 en 1,5 procentpunt (figuur 2.5.2).

2.5.2 Jongeren naar geslacht¹⁾²⁾
MaatregelJongens (%)Meisjes (%)
Nederland
2023*51,049,0
202251,149,0
202151,148,9
202051,049,0
201951,148,9
201851,148,9
201751,148,9
201651,148,9
T&B gedwongen
2023*85,114,9
202286,513,5
202187,212,8
202084,815,2
201981,818,2
201880,319,8
201779,520,5
201679,320,7
T&B vrijwillig
2023*86,513,5
202289,510,5
202189,710,3
202090,110,0
201983,716,3
201879,820,2
201779,820,3
201678,421,6
Overig³⁾
2023*97,62,4
202296,43,6
202197,32,7
202096,53,5
201996,13,9
201894,25,8
201794,75,3
201690,39,7
¹⁾ Personen van 12 tot en met 22 jaar. ²⁾ Voor het totaal aantal jongeren in Nederland is gekeken naar peildatum 1 januari en voor de jongeren met jeugdreclassering naar 31 december. ³⁾ ITB Harde Kern, ITB CRIEM, scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.


De groep 15- tot en met 17-jarigen was relatief gezien het ruimst vertegenwoordigd in de jeugdreclassering (tabel 2.5.1). Dit betrof 2 555 jongeren wat overeenkomt met bijna 0,5 procent van alle personen in deze leeftijdsklasse. Bij de 18- tot en met 22-jarigen was dit 0,2 procent en bij de leeftijdscategorie 12- tot en met 14-jaar lag dit aandeel flink lager: 0,05 procent.

In 2023 geldt voor alle vormen van jeugdreclasseringsmaatregelen dat het aandeel jongeren met een leeftijd tussen 15 en 17 jaar het grootst is. Het aandeel van deze groep is in 2023 toegenomen bij toezicht en begeleiding in het gedwongen kader en bij de overige trajecten, respectievelijk met 3,6 en 6,7 procentpunt. Jongeren van 12 tot en met 14 jaar komen relatief het minst voor onder jongeren met jeugdreclassering. Voor jongeren van 18 tot en met 22 jaar zien we in 2023 een afname ten opzichte van eerdere jaren in toezicht en begeleiding in het gedwongen kader, waardoor zij niet meer het grootste aandeel hebben in deze jeugdreclasseringstrajecten (figuur 2.5.3).

2.5.3 Jongeren naar leeftijd¹⁾
Maatregel12 tot en met 14 jaar (%)15 tot en met 17 jaar (%)18 tot en met 22 jaar (%)
Nederland
2023*25,425,449,3
202225,225,849,1
202125,126,348,5
202025,126,848,2
201925,527,247,4
201826,127,546,5
201726,627,446,0
201627,027,345,7
T&B gedwongen
2023*5,048,346,7
20225,344,750,1
20214,044,451,6
20203,742,453,9
20193,843,452,8
20182,843,653,6
20173,446,550,1
20163,146,950,0
T&B vrijwillig
2023*8,354,137,6
20228,154,837,1
20217,855,836,4
20205,258,336,5
20195,455,838,7
20186,255,038,8
20176,153,740,1
20169,962,527,7
Overig²⁾
2023*5,462,731,9
20226,656,037,5
20212,758,838,5
20202,461,236,5
20195,158,436,5
20185,857,037,2
20172,959,137,4
20166,563,030,5
¹⁾ Voor het totaal aantal jongeren in Nederland is gekeken naar peildatum 1 januari en voor jongeren met jeugdreclassering naar peildatum 31 december. ²⁾ ITB Harde Kern, ITB CRIEM, scholings- en trainingsprogramma en (voorbereiding) gedragsbeïnvloedende maatregel.

2.6 Jeugdreclassering hangt samen met kenmerken van ouders en huishouden

Uit CBS-onderzoek 6) is gebleken dat bepaalde achtergrondkenmerken van de ouders en het huishouden van de jongere in meer of mindere mate samenhang vertonen met het krijgen van jeugdreclassering. Dat wil overigens niet zeggen dat jeugdreclassering het gevolg is van deze kenmerken of een combinatie ervan. Van een aantal achtergrondkenmerken is in deze paragraaf weergegeven hoe de situatie van jongeren met jeugdreclassering afwijkt van de jongeren zonder jeugdreclassering.

De inzet van jeugdreclassering hangt samen met huishoudkenmerken 7) van de jongere (figuur 2.6.1). Bij 65 procent van de Nederlandse jongeren van 12 tot en met 22 jaar woonden beide juridische ouders in hetzelfde huishouden. Voor jongeren met jeugdreclassering was dit 30 procent. Hetzelfde patroon is te zien bij kinderen uit huishoudens waar gebruik wordt gemaakt van ondersteuning op grond van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) of waarin zorgkosten zijn gemaakt voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) dan wel GGZ-medicatie is voorgeschreven. Bijna 7 procent van alle jongeren in Nederland had te maken met WMO-gebruik in het huishouden, en ruim 27 procent met GGZ-zorg en/of medicatie. Bij jongeren met jeugdreclassering was dit respectievelijk ruim 18 en ruim 39 procent. Daarnaast werd bij 19 procent van de jongeren met jeugdreclassering iemand in het huishouden als verdachte van een misdrijf aangemerkt, tegenover 4 procent van alle jongeren in Nederland.

2.6.1 Jeugdreclassering naar huishoudkenmerken¹⁾
JaarJa (%)Nee (%)
Ouders op hetzelfde adres
Nederland1493210815995
Totaal jeugdreclassering22105240
WMO in huishouden
Nederland1517952144645
Totaal jeugdreclassering13406015
GGZ in huishouden
Nederland6307551665685
Totaal jeugdreclassering28554500
Verdachte in huishouden
Nederland975702198870
Totaal jeugdreclassering14005955
¹⁾ Jeugdreclasseringsmaatregelen bij personen van 12 tot en met 22 jaar.


Ook het huishoudinkomen 8) hangt samen met de inzet van jeugdreclassering (figuur 2.6.2). In Nederland woonden in 2023 ruim 297 duizend jongeren van 12 tot en met 22 jaar in een huishouden met een inkomen dat tot de laagste 20 procent behoort. Van hen ontving 1,1 procent jeugdreclassering. Het aandeel jongeren met jeugdreclassering daalt naarmate het huishoudinkomen hoger is. In de 20 procent rijkste huishoudens ontving 0,1 procent jeugdreclassering.

2.6.2 Jeugdreclassering naar huishoudinkomen¹⁾
JaarMet jeugdreclassering (%)
Totaal jeugdreclassering
Totaal0,3
Laagste kwintiel1,1
2e kwintiel0,6
3e kwintiel0,3
4e kwintiel0,1
Hoogste kwintiel0,1
¹⁾ Personen van 0 tot en met 22 jaar.

Daarnaast vertoont de herkomst van de jongere samenhang met de inzet van jeugdreclassering (figuur 2.6.3). Voor jongeren geboren in Nederland was bij 0,3 procent sprake van jeugdreclassering. Voor jongeren die niet geboren zijn in Nederland was dit 0,4 procent. Bij jongeren die geboren zijn in Nederland en waarvan minstens een ouder is geboren in het Nederlands-Caribisch gebied, Suriname of Marokko is relatief vaker sprake van jeugdreclassering, respectievelijk bij 1,7 en 1 procent. Bij jongeren die niet geboren zijn in Nederland geldt dat er bij jongeren die geboren zijn in Marokko of Suriname relatief vaker sprake is van jeugdreclassering, respectievelijk bij 1,3 en 1,1 procent.

2.6.3. Jeugdreclassering naar herkomst¹⁾
 Met jeugdreclassering (%)
Totaal geboren in Nederland0,3
Nederland0,2
Europa (exclusief Nederland)0,4
Turkije0,5
Marokko0,9
Suriname1
Nederlands-Caribisch gebied1,7
Indonesië0,3
Overig Afrika, Azië, Amerika en Oceanië0,7
Totaal niet geboren in Nederland0,4
Europa (exclusief Nederland)0,2
Turkije0,3
Marokko1,3
Suriname1,1
Nederlands-Caribisch gebied0,7
Indonesië0,1
Overig Afrika, Azië, Amerika en Oceanië0,5
¹⁾ Personen van 12 tot en met 22 jaar.


2.7 Jeugdreclassering vooral in regio Rotterdam

In de regio Rotterdam woonden, ook relatief gezien, veel jongeren met jeugdreclassering (zie figuur 2.7.1 voor het aandeel per arrondissement). Ook in de gemeenten Rozendaal, Nissewaard, Noord-Beveland, Schiedam, Vlissingen, Kerkrade, Rotterdam, en Vaals kwamen met 0,5 procent of meer relatief veel jongeren met jeugdreclassering voor (zie figuur 2.7.2 voor het aandeel per gemeente) 9).

2.7.1 Jeugdreclassering bij 12 t/m 22-jarigen, 31 december 2023*1)
 Jeugdreclassering (%)
Amsterdam0,31
Noord-Holland0,16
Gelderland0,17
Midden-Nederland0,19
Noord-Nederland0,25
Overijssel0,24
DenHaag0,23
Rotterdam0,36
Limburg0,23
Oost-Brabant0,18
Zeeland-West-Brabant0,2
1) De peildatum van het totale aantal kinderen is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal personen met jeugdreclassering (31 december 2023).
 

2.7.2 Jeugdreclassering bij 12 t/m 22-jarigen naar gemeente, 31 december 2023*¹⁾
Gemeente_naamJeugdreclassering (%)
Groningen0,243360741
Almere0,470070017
Stadskanaal0,339336988
Veendam0,227337312
Zeewolde0,244723157
Achtkarspelen0,124100273
Ameland0,221238938
Harlingen0,097943193
Heerenveen0,103857567
Leeuwarden0,333552056
Ooststellingwerf0,22958347
Opsterland0,050955414
Schiermonnikoog0
Smallingerland0,436383472
Terschelling0
Vlieland0
Weststellingwerf0,126863305
Assen0,386764074
Coevorden0,3156708
Emmen0,345588235
Hoogeveen0,197290543
Meppel0,261201527
Almelo0,372195956
Borne0,2669336
Dalfsen0,074515648
Deventer0,245025245
Enschede0,388873457
Haaksbergen0,125352554
Hardenberg0,192918747
Hellendoorn0,102019996
Hengelo0,383596675
Kampen0,185070944
Losser0,06684492
Noordoostpolder0,115307005
Oldenzaal0,140944327
Ommen0,041067762
Raalte0,061500615
Staphorst0,170241743
Tubbergen0
Urk0,048673643
Wierden0,116211505
Zwolle0,31444836
Aalten0,170406135
Apeldoorn0,146856791
Arnhem0,419708029
Barneveld0,043122035
Beuningen0,191448628
Brummen0,041701418
Buren0,0285144
Culemborg0,078595756
Doesburg0,078492936
Doetinchem0,314547837
Druten0,241351569
Duiven0,212314225
Ede0,100117786
Elburg0,148898154
Epe0,126039829
Ermelo0,139275766
Harderwijk0,13759364
Hattem0
Heerde0,286181521
Heumen0,047125353
Lochem0,095419847
Maasdriel0,09202454
Nijkerk0,111217032
Nijmegen0,232523252
Oldebroek0,203075138
Putten0,057405281
Renkum0,281690141
Rheden0,272214661
Rozendaal0,8
Scherpenzeel0
Tiel0,196428571
Voorst0,094428706
Wageningen0,116160883
Westervoort0,411522634
Winterswijk0
Wijchen0,219699744
Zaltbommel0,136955033
Zevenaar0,230237913
Zutphen0,223892532
Nunspeet0,102275633
Dronten0,131384464
Amersfoort0,173706345
Baarn0,209570381
DeBilt0,070859167
Bunnik0,098570724
Bunschoten0,125274037
Eemnes0,154559505
Houten0,09383378
Leusden0,17382667
Lopik0,189663348
Montfoort0,195503421
Renswoude0,121212121
Rhenen0
Soest0,114848236
Utrecht0,202744853
Veenendaal0,107112254
Woudenberg0
WijkbijDuurstede0
IJsselstein0,080628905
Zeist0,134529148
Nieuwegein0,212879191
Aalsmeer0,164271047
Alkmaar0,210241778
Amstelveen0,170767678
Amsterdam0,346824975
Bergen(NH.)0,05627462
Beverwijk0,214927706
Blaricum0,068870523
Bloemendaal0,087310827
Castricum0,045341192
Diemen0,221533008
Edam-Volendam0,039721946
Enkhuizen0,087032202
Haarlem0,172684458
Haarlemmermeer0,175867542
Heemskerk0,105529759
Heemstede0,178997613
Heiloo0,257317465
DenHelder0,251611889
Hilversum0,198378472
Hoorn0,197690147
Huizen0,079349335
Landsmeer0,204498978
Laren0
Medemblik0,132034989
Oostzaan0
Opmeer0,124300808
Ouder-Amstel0,217273221
Purmerend0,131406045
Schagen0,253044441
Texel0
Uitgeest0,111234705
Uithoorn0,14840465
Velsen0,154669839
Zandvoort0,325732899
Zaanstad0,240855035
Alblasserdam0,177935943
AlphenaandenRijn0,163688446
Barendrecht0,109140518
Drechterland0,074934432
CapelleaandenIJssel0,428418422
Delft0,192509625
Dordrecht0,287779414
Gorinchem0,183523654
Gouda0,356693244
's-Gravenhage0,357271888
Hardinxveld-Giessendam0,074543422
Hendrik-Ido-Ambacht0,089928058
StedeBroec0,105485232
Hillegom0,187969925
Katwijk0,065203217
KrimpenaandenIJssel0,171358629
Leiden0,153042377
Leiderdorp0,178465199
Lisse0,103950104
Maassluis0,284967941
Nieuwkoop0,139664804
Noordwijk0,132325142
Oegstgeest0,088704908
Oudewater0
Papendrecht0,168390666
Ridderkerk0,400291121
Rotterdam0,512285688
Rijswijk0,278688525
Schiedam0,559189702
Sliedrecht0,089047195
Albrandswaard0,215285253
Vlaardingen0,414889939
Voorschoten0,204260286
Waddinxveen0,076863951
Wassenaar0,204029584
Woerden0,040584416
Zoetermeer0,453209211
Zoeterwoude0,084602369
Zwijndrecht0,072966071
Borsele0,199468085
Goes0,210837023
WestMaasenWaal0,086880973
Hulst0,068728522
Kapelle0,168255749
Middelburg0,206155205
Reimerswaal0,117336462
Terneuzen0,282438943
Tholen0,056417489
Veere0,161160355
Vlissingen0,536838208
DeRondeVenen0,087750088
Tytsjerksteradiel0,163704397
Asten0,13667426
Baarle-Nassau0
BergenopZoom0,110592283
Best0,101010101
Boekel0
Boxtel0,132362674
Breda0,243798615
Deurne0,172668969
Pekela0,067159167
Dongen0
Eersel0,12987013
Eindhoven0,199507466
Etten-Leur0,175254118
Geertruidenberg0,185185185
GilzeenRijen0,087489064
Goirle0,09718173
Helmond0,264465459
's-Hertogenbosch0,242539281
Heusden0,035893754
Hilvarenbeek0,101112235
LoonopZand0,177746178
Nuenen,GerwenenNederwetten0,071454091
Oirschot0,085034014
Oisterwijk0,097871299
Oosterhout0,209080048
Oss0,214169451
Rucphen0,202922078
Sint-Michielsgestel0,025974026
Someren0
SonenBreugel0,088066931
Steenbergen0,143936668
Waterland0,044964029
Tilburg0,274725275
Valkenswaard0,178465199
Veldhoven0,241053217
Vught0,15641293
Waalre0,180831826
Waalwijk0,237731364
Woensdrecht0,081135903
Zundert0,041407867
Wormerland0
Landgraaf0,416775202
Beek0
Beesel0,062073246
Bergen(L.)0,135226504
Brunssum0,31358885
Gennep0,091407678
Heerlen0,429691696
Kerkrade0,515695067
Maastricht0,185408362
Meerssen0,048709206
MookenMiddelaar0
Nederweert0,051020408
Roermond0,280567041
Simpelveld0,27700831
Stein0,193199382
Vaals0,510204082
Venlo0,27539284
Venray0,209165241
Voerendaal0,077279753
Weert0,172443525
ValkenburgaandeGeul0,193548387
Lelystad0,376730331
HorstaandeMaas0,094643195
OudeIJsselstreek0,079952029
Teylingen0,13825795
UtrechtseHeuvelrug0,094682026
OostGelre0,181206316
Koggenland0
Lansingerland0,126608989
Leudal0,118708452
Maasgouw0,126368997
Gemert-Bakel0,155440415
Halderberge0,054570259
Heeze-Leende0,052603893
Laarbeek0,137646249
Reusel-DeMierden0,127959053
Roerdalen0,189035917
Roosendaal0,202991453
Schouwen-Duiveland0,188273265
AaenHunze0,134544231
Borger-Odoorn0,201072386
DeWolden0,032894737
Noord-Beveland0,664010624
Wijdemeren0,033189512
Noordenveld0,247729149
Twenterand0,238284353
Westerveld0,185356812
Lingewaard0,094014416
Cranendonck0,166944908
Steenwijkerland0,264456982
Moerdijk0,044365572
Echt-Susteren0,269219264
Sluis0,351339482
Drimmelen0,091827365
Bernheze0,068886338
Alphen-Chaam0
Bergeijk0,042844901
Bladel0,273972603
Gulpen-Wittem0,296735905
Tynaarlo0,286532951
Midden-Drenthe0,262529833
Overbetuwe0,182759671
HofvanTwente0,151384083
Neder-Betuwe0
Rijssen-Holten0,085601781
Geldrop-Mierlo0,100908174
Olst-Wijhe0,12489592
Dinkelland0,108754758
Westland0,080553132
Midden-Delfland0,076103501
Berkelland0,053097345
Bronckhorst0,129282482
Sittard-Geleen0,282542886
KaagenBraassem0,11706175
Dantumadiel0,078833268
Zuidplas0,131319764
PeelenMaas0,167910448
Oldambt0,457416685
Zwartewaterland0,165975104
S�dwest-Frysl�n0,217828418
Bodegraven-Reeuwijk0,103348491
Eijsden-Margraten0,258971513
StichtseVecht0,183194919
HollandsKroon0,09405863
Leidschendam-Voorburg0,213915785
Goeree-Overflakkee0,092879257
Pijnacker-Nootdorp0,077322435
Nissewaard0,689320388
Krimpenerwaard0,115118956
DeFryskeMarren0,075007501
GooiseMeren0,088406163
BergenDal0,098087298
Meierijstad0,202156334
Waadhoeke0,182209707
Westerwolde0,344072568
Midden-Groningen0,389680193
Beekdaelen0,108962136
Montferland0,136239782
Altena0,089013225
WestBetuwe0,21851953
Vijfheerenlanden0,105485232
HoekscheWaard0,16684229
HetHogeland0,196656834
Westerkwartier0,234962406
Noardeast-Frysl�n0,25694556
Molenlanden0,043706294
Eemsdelta0,43956044
DijkenWaard0,181653043
LandvanCuijk0,233142037
Maashorst0,178204249
VoorneaanZee0,219298246
¹⁾ De peildatum van het totale aantal kinderen is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal personen met jeugdreclassering (31 december 2023).

Deze hiervoor genoemde concentratie van jongeren met jeugdreclassering blijkt ook uit de cijfers per jeugdregio (tabel 2.7.3). De jeugdregio’s Rijnmond, Flevoland en Amsterdam-Amstelland staan bovenaan met de grootste aandelen jongeren met jeugdreclassering. In Food Valley en Zuidoost Utrecht woonden relatief weinig jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel.

2.7.3 Jeugdregio's met de hoogste en laagste aandelen jongeren met jeugdreclassering, peildatum 31 december 2023* 1)
% van het totale aantal personen van 12 tot en met 22 jaar 2)
hoogste aandelen: Rijnmond 0,42
hoogste aandelen: Flevoland 0,34
hoogste aandelen: Amsterdam-Amstelland 0,31
hoogste aandelen: Haaglanden 0,28
hoogste aandelen: Groningen 0,28
laagste aandelen: Food Valley 0,08
laagste aandelen: Zuidoost Utrecht 0,09
laagste aandelen: Utrecht West 0,11
laagste aandelen: Gooien Vechtstreek 0,12
laagste aandelen: Rivierenland 0,12

Bron: CBS.

1) Personen van 12 tot en met 22 jaar met jeugdreclassering.
2) De peildatum van het totale aantal jongeren is 1 januari 2023 en komt dus niet overeen met de peildatum van het aantal jongeren met jeugdreclassering (31 december 2023).

2.8 Vaker herhaald beroep bij ondertoezichtstelling

Van de jeugdreclasseringsmaatregelen die in 2023 zijn gestart ging het in 8,4 procent van de maatregelen om een herhaald beroep (tabel 2.8.1). Dat wil zeggen dat dezelfde jongere in het betreffende kalenderjaar of in de vijf daaraan voorafgaande kalenderjaren al eerder jeugdreclassering heeft gehad.

Van de ondertoezichtstellingen die in 2023 zijn gestart ging het in 9,1 procent van de maatregelen om een herhaald beroep (tabel 2.8.1). Dit was hoger dan bij jeugdreclassering en voogdij. Het percentage herhaald beroep voor voogdij was in 2023 met 3,1 procent het laagst.

2.8.1 Percentage herhaald beroep1) jeugdbescherming en jeugdreclassering 2)
JeugdreclasseringsmaatregelenJeugdbeschermingsmaatregelen: OndertoezichtstellingJeugdbeschermingsmaatregelen: Voogdij
2023* 8,4 9,1 3,1
2022 10,0 8,3 2,9
2021 10,1 8,8 2,6
2020 10,9 8,9 2,9
2019 10,2 9,5 3,1
2018 9,8 9,8 2,2
2017 9,7 11,3 2,8
2016 8,6 9,9 2,8

Bron: CBS.

1) Hierbij wordt teruggekeken naar de betreffende periode én de 5 daaraan voorafgaande kalenderjaren.
2) Jeugdbeschermings -en jeugdreclasseringsmaatregelen gestart in betreffende periode.


 

5) Met ingang van 2020 is er een kleine verandering doorgevoerd in de berekenwijze van de definitieve cijfers. Dit leidt tot een zeer beperkte trendbreuk in het aantal jongeren en maatregelen tussen de jaren tot en met 2019 en de jaren vanaf 2020. Voor een uitgebreide beschrijving van de methodewijziging en de gevolgen, zie https://www.cbs.nl/-/media/cbs/onze-diensten/methoden/onderzoek/pdf/toelichting-trendbreuk-jeugdzorgcijfers-2020-en-2021.pdf

6) https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/achtergrondkenmerken-van-jongeren-met-jeugdzorg

7) Voor alle huishoudkenmerken is de meest recent beschikbare informatie gebruikt. Voor ouders in het hetzelfde huishouden is dit de situatie op 31 december 2022. WMO in huishouden is gebaseerd op twee databronnen over de ondersteuning in 2022 op grond van de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO); de combinatie van deze bronnen is zo goed als volledig, alleen in enkele gemeenten ontbreekt de WMO waarvoor geen eigen bijdrage via CAK is betaald. GGZ in huishouden is een combinatie van of personen in het huishouden in het verslagjaar zorgkosten voor GGZ hebben gemaakt (2021) en of personen in het huishouden medicatie gebruikten vanwege psychische problemen (2022). Voor verdachte in het huishouden is gekeken of personen in het huishouden in de periode 2019-2023 zijn geregistreerd als verdachte, ongeacht het type misdrijf.

8) Gegevens over huishoudinkomen betreft de stand op 1 januari 2022. Dat is de meest recente datum waarop dit kenmerk beschikbaar is.

9) Volgens het woonplaatsbeginsel. Zie https://vng.nl/artikelen/woonplaatsbeginsel-jeugdhulp

Meer informatie

Meer informatie over jeugdbescherming en jeugdreclassering kunt u vinden op de website van CBS:

Onderzoeksbeschrijving Beleidsinformatie Jeugd
https://www.cbs.nl/nl-nl/onze-diensten/methoden/onderzoeksomschrijvingen/korte-onderzoeksbeschrijvingen/beleidsinformatie-jeugd

Tabellen Jeugdzorg na 1-1-2015
https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/navigatieScherm/thema?themaNr=83150

Dashboard Jeugdzorg
https://dashboards.cbs.nl/v3/regionaaldashboardjeugdzorg/

Privacy is een groot goed. Ook als je niks te verbergen hebt, heb je heel wat te beschermen. Het CBS is het Statistisch Bureau van Nederland dat onafhankelijk onderzoek uitvoert. Het CBS werkt bij elk onderzoek met strenge eisen om data op een veilige manier te verwerven, te verwerken en te publiceren en is transparant over de manier van werken en de methodieken.

Het CBS verzamelt gegevens van natuurlijke personen, bedrijven en instellingen. Dit is wettelijk vastgelegd in de CBS-wet en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Identificerende persoonskenmerken worden na ontvangst direct gepseudonimiseerd. Hierdoor kan het onderzoek alleen worden uitgevoerd op gegevens met een pseudosleutel. Bij publicatie zorgt het CBS er bovendien voor dat natuurlijke personen of bedrijven niet herkenbaar of herleidbaar zijn. Ook hanteert het CBS diverse maatregelen tegen diefstal, verlies of misbruik van persoonsgegevens. Het CBS levert geen herkenbare gegevens aan derden, ook niet aan andere overheidsinstellingen. Wel kunnen sommige (wetenschappelijke) instellingen onder strenge voorwaarden toegang krijgen tot gegevens met pseudosleutel op persoons- of bedrijfsniveau. Dit noemen we microdata.

Voor meer informatie, zie onze website: www.cbs.nl/privacy.

Begrippenlijst

Jeugdbeschermingsmaatregel

Een jeugdbeschermingsmaatregel wordt door de rechter dwingend opgelegd. Het doel van de jeugdbeschermingsmaatregel is het opheffen van de bedreiging voor de veiligheid en ontwikkeling van het kind. Een kind of jongere wordt dan 'onder toezicht gesteld' of 'onder voogdij geplaatst'.

Ondertoezichtstelling

Ondertoezichtstelling is een maatregel waarbij het gezag van de ouders wordt beperkt. Als de ontwikkeling van een kind ernstig bedreigd wordt en ouders de zorg die nodig is om de bedreiging weg te nemen niet of onvoldoende accepteren, dan kan de rechter op verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming (of in een enkel geval het openbaar ministerie) een ondertoezichtstelling uitspreken. Het kind krijgt dan een jeugdbeschermer toegewezen van een Gecertificeerde Instelling. Deze persoon begeleidt het kind en zijn ouders bij het oplossen van de opvoedingsproblemen. De ouders blijven zelf verantwoordelijk voor de opvoeding, maar hun gezag wordt door de maatregel gedeeltelijk ingeperkt. Zowel ouders als kind zijn verplicht de aanwijzingen op te volgen die de jeugdbeschermer geeft.

Voorlopige ondertoezichtstelling

Als een kind acuut gevaar loopt en een onderzoek en een verzoekschriftprocedure door de Raad voor de Kinderbescherming niet afgewacht kunnen worden kan de Raad voor de Kinderbescherming de rechter om een voorlopige ondertoezichtstelling verzoeken, vaak in combinatie met een machtiging uithuisplaatsing. Ouders en kind worden door de jeugdbeschermer van de Gecertificeerde Instelling begeleid. De maatregel duurt ten hoogste drie maanden. Tijdens de voorlopige ondertoezichtstelling zet de Raad het onderzoek voort. Denkt de Raad voor de Kinderbescherming dat de ondertoezichtstelling en de eventuele uithuisplaatsing langer moet duren? Dan vraagt de Raad voor de Kinderbescherming binnen die drie maanden aan de rechter om een definitieve maatregel.

Voogdij

Bij een voogdijmaatregel wordt het gezag over een minderjarige door de rechter toegewezen aan een Gecertificeerde Instelling. Dit kan zijn na een gezagsbeëindigende maatregel of bij kinderen van wie de ouders zijn overleden (waarbij er geen voogd is vastgelegd in het gezagsregister of testament of deze persoon de voogdij niet accepteert). De gezagsbeëindigende maatregel wordt opgelegd als een kind zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd en de ouder ook in de toekomst niet in staat geacht wordt om de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding te dragen of als de ouder het gezag misbruikt. In veel gevallen is er al een ondertoezichtstelling en een uithuisplaatsing geweest voordat er een gezagsbeëindigende maatregel wordt uitgesproken door de rechter. De gezagsbeëindigende maatregel is in principe een definitieve maatregel die geldt tot het kind 18 jaar is.
Het betreft alleen gevallen waarbij de voogdij wordt uitgevoerd door de Gecertificeerde Instelling zelf, waarbij het kind wordt opgevoed in een pleeggezin of tehuis. Situaties waarbij een pleegouder (pleegoudervoogd) of iemand anders die sterk betrokken is bij het kind (burgervoogd), de voogdij overneemt van de Gecertificeerde Instelling, vallen hierbuiten.

Voorlopige voogdij

Er is sprake van voorlopige voogdij bij een acute situatie die bedreigend is voor het kind. Het gezag over het kind komt bij de Gecertificeerde Instelling te liggen. De voorlopige voogdij gaat vrijwel altijd gepaard met de (tijdelijke) schorsing van het gezag van de ouder(s). De voorlopige voogdij duurt maximaal drie maanden. Als binnen die drie maanden een verzoek door de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingediend om blijvend in het gezag te voorzien, kan de voorlopige voogdij voortduren tot er een einduitspraak is.

Tijdelijke voogdij

Er is sprake van tijdelijke voogdij als de gezaghebbende ouder het gezag tijdelijk niet zelf kan uitoefenen. Bijvoorbeeld als ouders minderjarig zijn, langdurig in het buitenland verblijven of een ouder onder curatele is gesteld en er geen andere ouder is die het gezag kan uitoefenen. De tijdelijke voogdij duurt voort totdat de rechtbank het gezag van de ouder, op diens verzoek, heeft hersteld.

Duur van een jeugdbeschermingsmaatregel

De duur van een jeugdbeschermingsmaatregel is de periode tussen de aanvangsdatum en de einddatum van de jeugdbescherming. De aanvangsdatum is de eerste dag waarop de jeugdbeschermingsmaatregel geldt. Deze datum is vastgelegd in de beschikking en is gelijk aan de datum van de uitspraak van de kinderrechter. De einddatum is de laatste dag waarop de jeugdbeschermingsmaatregel geldt. De datum waarop de jeugdbeschermingsmaatregel daadwerkelijk beëindigd is.

Reden beëindiging maatregel

De reden waarom de maatregel voor de jongere is beëindigd:

Opties bij (voorlopige) ondertoezichtstelling:

  • Bereiken meerderjarigheid jeugdige
  • Tussentijdse opheffing: De maatregel wordt eerder beëindigd dan zoals is vastgelegd in de oorspronkelijke beschikking van de kinderrechter.
  • Niet verlengd: Er is bij de rechter een verlenging van de maatregel aangevraagd, maar deze is niet toegekend.
  • Beëindiging volgens plan: De termijn van de maatregel, zoals vastgelegd in de oorspronkelijke beschikking van de kinderrechter, is afgelopen en er is geen verlenging aangevraagd.
  • Gezagsbeëindigende maatregel: De jongere wordt onder voogdij geplaatst.
  • Overlijden jeugdige
  • Voorlopige OTS naar OTS: De voorlopige ondertoezichtstelling wordt beëindigd en deze wordt omgezet naar een reguliere ondertoezichtstelling.

Opties bij (tijdelijke/voorlopige voogdij):

  • Bereiken meerderjarigheid jeugdige
  • Voogdij naar pleegouder
  • Voogdij naar contactpersoon oftewel burgervoogd
  • Herstel gezag: De ouders krijgen het gezag over het kind terug.
  • Overlijden jeugdige

Machtiging uithuisplaatsing

Het betreft hier de machtiging uithuisplaatsing zoals bedoeld in artikel 265b van

Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek.

Datum aanvang machtiging uithuisplaatsing

De datum van de eerste dag waarop de machtiging uithuisplaatsing geldt. De datum

staat in de beschikking (schriftelijke uitspraak) van de kinderrechter.

Datum einde machtiging uithuisplaatsing

De datum van de laatste dag waarop machtiging uithuisplaatsing geldt. De datum einde machtiging uithuisplaatsing wordt pas aan het CBS geleverd nadat de machtiging uithuisplaatsing daadwerkelijk is geëindigd. Deze datum wordt dus niet op voorhand al aan het CBS geleverd op basis van de te verwachten einddatum zoals opgenomen in de beschikking (schriftelijke uitspraak) van de kinderrechter.

Jeugdreclassering

Jeugdreclassering is een combinatie van toezicht en begeleiding voor jongeren vanaf 12 jaar, die voor hun 18e verjaardag met de politie of leerplichtambtenaar in aanraking zijn geweest en een proces-verbaal hebben gekregen. Bij jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot en met 22 jaar kan ook het jeugdstrafrecht toegepast worden op grond van het adolescentenstrafrecht, indien het ontwikkelingsniveau van de dader daartoe aanleiding geeft. De jongere krijgt op maat gesneden begeleiding van een jeugdreclasseringswerker om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat. Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter of het openbaar ministerie. Jeugdreclassering kan ook op initiatief van de Raad voor de Kinderbescherming in het vrijwillige kader worden opgestart.

Toezicht en begeleiding in het gedwongen kader

Verplichte maatregel van jeugdreclassering met als doel te voorkomen dat de jongere opnieuw de fout ingaat (recidiveert) door hem/haar te begeleiden in een positieve ontwikkelingsrichting. Dit gebeurt onder meer door middel van zinvolle dagbesteding (school of werk) en vrijetijdsbesteding. Ook kan via deze maatregel begeleiding geboden worden op het gebied van wonen, budgetteren, sociale vaardigheden en hulp bij verslavingsproblematiek en psychiatrische problematiek.
Deze maatregel wordt opgelegd door de kinderrechter of het openbaar ministerie. De maatregel wordt opgelegd in combinatie met een voorwaardelijke straf (boete, taakstraf of jeugddetentie) of als voorwaarde tijdens een schorsing van de voorlopige hechtenis. Als de jongere zich niet aan de afspraken houdt, heeft dat invloed op de straf die zal worden opgelegd of de (voorwaardelijke) straf die al is opgelegd.. De proeftijd voor minderjarigen is gesteld op twee jaar en de jeugdreclasseringsmaatregel wordt dan ook veelal voor de duur van die twee jaar opgelegd. Verlenging met één jaar is mogelijk. Jeugdreclassering opgelegd door het openbaar ministerie duurt maximaal zes maanden.

Toezicht en begeleiding in het vrijwillige kader

Vrijwillige maatregel van jeugdreclassering. Als de jongere en de ouders bereid zijn mee te werken, kan de jeugdreclassering hulpverlening in het vrijwillig kader opstarten met als doel te voorkomen dat de jongere opnieuw de fout ingaat (recidiveert) door hem/haar te begeleiden in een positieve ontwikkelingsrichting. Dit gebeurt onder meer door middel van zinvolle dagbesteding (school of werk) en vrijetijdsbesteding. Ook kan via deze maatregel begeleiding geboden worden op het gebied van wonen, budgetteren, sociale vaardigheden en hulp bij verslavingsproblematiek en psychiatrische problematiek.
De maatregel kan worden aangevraagd door de Raad voor de Kinderbescherming. De jongere heeft de in verschillende situaties de mogelijkheid om gebruik te maken van de vrijwillige maatregel toezicht en begeleiding. Ten eerste kan dit na langdurige detentie, tijdens en na kortdurende detentie en na een maatregel tot plaatsing in een justitiële jeugdinrichting. In deze gevallen duurt de maatregel maximaal zes maanden en kan deze eenmaal met zes maanden worden verlengd op verzoek van de Raad voor de Kinderbescherming. Ten tweede kan dit in afwachting van de strafzitting. In dit geval eindigt de maatregel op de datum van de strafzitting of uiterlijk na zes maanden. De Raad voor de Kinderbescherming kan verzoeken om een verlenging. Ten derde kan dit tijdens en na een taakstraf. In dit geval duurt de maatregel tot maximaal zes maanden na beëindiging van de taakstraf. Formeel is deze reclasseringsmaatregel vrijwillig, maar de begeleiding door de jeugdreclasseerder is niet vrijblijvend. Bij onttrekking aan de begeleiding kan dit leiden tot een zwaardere straf.

Individuele trajectbegeleiding Harde Kern

De Individuele trajectbegeleiding Harde Kern is een intensief begeleidingstraject voor jongeren met structureel crimineel gedrag. ITB Harde Kern is een alternatief voor detentie. Als de jongere niet wil deelnemen aan dit traject of als de jongere zich in dit traject niet aan de afspraken houdt, dan volgt alsnog onvoorwaardelijke detentie.
ITB Harde Kern kan worden gezien als een sterk repressief traject met weinig bewegingsruimte voor de jongere. De jongere krijgt een strikt dagrooster, waar hij of zij zich van minuut tot minuut aan moet houden. Daarop wordt streng gecontroleerd. De jeugdreclassering werkt in deze maatregel intensief samen met de politie in een duidelijk omschreven taak- en rolverdeling. Daarnaast werkt de Jeugdreclassering ook intensief samen met gezin, school, vriendenkring en werkplek van de jongere en zet zich in om deze als steun voor de jongere te activeren. Binnen de maatregel kunnen ook programma's worden opgelegd zoals agressietraining, sociale vaardigheidstraining en een leer- en werktraject.
ITB Harde Kern wordt opgelegd door de rechter. De maatregel heeft een duur van zes maanden en kan met 6 maanden worden verlengd. Na ITB Harde Kern krijgt de jongere begeleiding vanuit het gewone programma van jeugdreclassering.

Individuele trajectbegeleiding CRIEM

De individuele trajectbegeleiding CRIEM (Criminaliteit in Relatie tot Integratie van Etnische Minderheden) is een individueel begeleidingstraject voor jongeren met een migratie-achtergrond die één of meer meerdere lichte delicten hebben gepleegd. Deze vorm van begeleiding wordt toegepast als een gebrekkige integratie van de jongere en / of diens ouders mogelijke factor is voor het plegen van criminaliteit. ITB CRIEM wordt gezien als preventief traject met als doel het bevorderen van de integratie, om te voorkomen dat de jongere terugvalt in crimineel gedrag. Wanneer de jongere zich niet aan de afspraken houdt, stopt de begeleiding en beslist de kinderrechter wat er met de jongere gaat gebeuren.
ITB CRIEM wordt opgelegd door de rechter of het openbaar ministerie. De maatregel heeft een duur van drie maanden en kan met drie maanden worden verlengd. Na ITB CRIEM krijgt de jongere begeleiding vanuit het gewone programma van jeugdreclassering.

Scholings- en trainingsprogramma’s

Scholing- en trainingsprogramma is een maatregel voor jongeren die een groot deel van hun detentiestraf hebben uitgezeten. De jongere krijgt dan begeleiding gedurende het proefverlof, met als doel re-integratie en resocialisatie in de maatschappij. Gedurende het Scholings- en trainingsprogramma woont de jongere bij ouders of verzorgers thuis, of (zelfstandig) onder begeleiding.
Aanvragen voor de deelname aan een scholings- en trainingsprogramma worden door de directeur van de Justitiële Jeugdinrichting schriftelijk ingediend bij de minister van Justitie en Veiligheid.
De maatregel heeft een duur van drie maanden waarbij in bijzondere gevallen voor een langere duur kan worden deelgenomen aan een scholings- en trainingsprogramma.

Gedragsbeïnvloedende maatregel

De gedragsbeïnvloedende maatregel is een maatregel, bedoeld voor veelplegers met gedragsproblemen en voor jongeren met gedragsproblemen die voor het eerst een ernstig strafbaar feit hebben gepleegd. De maatregel heeft tot doel het gedrag van de jongere in positieve zin te beïnvloeden  om recidive te voorkomen. De maatregel kan bestaan uit verschillende onderdelen, zoals een training of behandeling in sociale vaardigheden, een training of behandeling in het omgaan met boosheid of agressie, gesprekken met een gezinscoach, hulp bij het vinden van zinvolle dagbesteding, een training om te leren van alcohol of drugs af te blijven. Wanneer de jongere zich niet aan de afspraken houdt, stopt de begeleiding en beslist de kinderrechter wat er met de jongere gaat gebeuren. De maatregel kan worden opgelegd door de rechter en duurt minimaal zes maanden en maximaal twaalf maanden. De maatregel kan eenmaal worden verlengd voor ten hoogste dezelfde tijd als waarvoor zij in eerste instantie was opgelegd.

Voorbereiding gedragsbeïnvloedende maatregel

Door de gecertificeerde instellingen uitgevoerde maatregelen met als doel de voorbereiding en de ondersteuning van de tenuitvoerlegging van de maatregel; het betreft een haalbaarheidsonderzoek.

Duur van een jeugdreclasseringsmaatregel

De duur van een jeugdreclasseringsmaatregel is de periode tussen de aanvangsdatum en de einddatum van de maatregel. De aanvangsdatum is de eerste dag waarop de jeugdreclasseringsmaatregel geldt. De datum is vastgelegd in het document waarin het besluit tot het inzetten van de maatregel is vastgelegd. Het gaat om de betekende beschikking die onherroepelijk is geworden. De einddatum is de laatste dag waarop de jeugdreclasseringsmaatregel geldt. De datum is vastgelegd in het document waarin het besluit tot het inzetten van de maatregel is vastgelegd.

Herhaald beroep

Een jeugdbeschermingsmaatregel wordt als herhaald beroep gezien, als de desbetreffende jongere in het betreffende kalenderjaar of in de vijf daaraan voorafgaande kalenderjaren al een maatregel van hetzelfde type heeft ontvangen. De volgende typen maatregelen worden daarbij onderscheiden: ondertoezichtstelling (al dan niet voorlopig) en voogdij (al dan niet voorlopig of tijdelijk). Een voogdijmaatregel bij een jongere die eerder een ondertoezichtstelling had (en andersom), wordt niet als herhaald beroep gezien.

Een jeugdreclasseringsmaatregel wordt als herhaald beroep gezien, als de desbetreffende jongere in het betreffende kalenderjaar of in de vijf daaraan voorafgaande kalenderjaren al een jeugdreclasseringsmaatregel heeft ontvangen (ongeacht het type maatregel).

Als er bij de start van een nieuwe maatregel al een maatregel van hetzelfde type loopt bij de jongere, wordt de nieuwere maatregel niet gezien als herhaald beroep, maar als een aanvulling van of uitbreiding op de al lopende maatregel.