6. Samenvatting
Dit rapport bevat resultaten over het verplaatsingsgedrag van de personen van 6 jaar of ouder die wonen in het meerwerkgebied metropoolregio Rotterdam Den Haag. De cijfers zijn gebaseerd op respondenten uit 23 gemeenten (indeling 2022) in de provincie Zuid-Holland (zie bijlage A). De resultaten zijn weergegeven voor het totale jaar en voor verschillende selecties van dagen voor zowel 2019, 2020, 2021 en 2022. In veel gevallen zijn uitsplitsingen gemaakt naar vervoerwijze en motief. De significantie van verschillen tussen ODiN 2022 en 2021, alsmede tussen ODiN 2022 en 2019 is getoetst.
Zowel in 2020 en 2021 als in een deel van 2022 golden diverse maatregelen om de gevolgen van de coronapandemie in goede banen te leiden. Het jaar 2022 was het jaar waarin de meeste maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-19 werden beëindigd. Halverwege januari 2022 eindigde een periode met een harde lockdown. Het virus en de bijbehorende maatregelen hadden in 2022 een minder grote impact op de Nederlandse samenleving dan in de twee jaren daarvoor. 2022 was echter ook het jaar waarin Rusland haar buurland Oekraïne binnenviel (24 februari 2022) en daarmee een oorlog startte die wereldwijd (economische) gevolgen had.
ODiN 2022 laat een gewijzigd mobiliteitsbeeld zien in vergelijking met ODiN 2021 en ook met 2019. Dit geldt in 2022 in vergelijking met 2021 voor de indicatoren reizigerskilometers, aantal verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag, en voor de verkeersdeelname en deelname aan het openbaar vervoer. Er zijn geen verschillen op het totaalniveau met betrekking tot de indicatoren totale vervoersprestatie en afgelegde afstand per verplaatsing. Als de gegevens van 2022 worden vergeleken met 2019 dan blijkt er tussen deze twee jaren op vele punten een significant gewijzigd mobiliteitsbeeld te zijn bij alle onderzochte indicatoren. Hieronder volgt nog informatie over de belangrijkste verschillen tussen met name 2022 en 2021.
Verkeersdeelname
De verkeersdeelname van inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag van 6 jaar of ouder is in 2022 significant hoger dan in 2021. In 2022 nam 77 procent van de inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag deel aan het verkeer tegen 75 procent in 2021. Een toename van de verkeersdeelname is ook te zien voor specifiek de doordeweekse dagen (exclusief feestdagen). Er is ook een significant verschil in deelname aan het openbaar vervoer tussen 2022 en 2021 (toename van 47 procent). De verkeersdeelname in 2022 vergeleken met 2019 laat zien dat deze 5 procent onder het niveau van 2019 zit. Voor de deelname aan het openbaar vervoer bedraagt het verschil tussen 2022 en 2019 -28 procent.
Totale vervoersprestatie
Het totale aantal reizigerskilometers in de metropoolregio Rotterdam Den Haag verschilt in 2022 niet significant met ODiN 2021. In 2022 is de totale vervoersprestatie in MRDH bijna 20,9 miljard reizigerskilometers. De vervoersprestatie nam in 2022 wel significant toe voor trein, ‘bus/tram/metro’ en fiets. De totale vervoersprestatie nam significant af voor lopen en voor ‘overig (inclusief bestelauto)’. Vergeleken met 2021 was er geen significant verschil in de totale vervoersprestatie voor de personenauto (beide: als bestuurder of als passagier) in 2022. Ten opzichte van 2019 is de totale vervoersprestatie in 2022 significant lager (-20 procent). De vervoersprestatie van de meeste modaliteiten is in 2022 significant lager dan in 2019 alleen voor lopen is die significant hoger. Er is geen verschil tussen de totale vervoersprestatie van de fiets en brom-/snorfiets in 2022 en 2019.
Reguliere reizigerskilometers
Het totale aantal reguliere reizigerskilometers afgelegd door inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag is in 2022 significant toegenomen met 7 procent tot bijna 20,3 miljard kilometer. Uit de verdeling naar vervoerwijze blijkt dat de toename van het aantal reizigerskilometers relatief het grootst is voor de trein en ‘bus/tram/metro’. Er is geen significant verschil gevonden in aantal reizigerskilometers gereisd met een personenwagen als bestuurder of als passagier tussen 2022 en 2021.
Het totaal aantal reguliere reizigerskilometers in 2022 ten opzichte van 2019 is significant lager (-19 procent). De reizigerskilometers van alle vervoerwijzen met uitzondering van fiets en brom-/snorfiets verschillen significant met 2019. Over het algemeen zijn de reizigerskilometers in 2022 significant lager (ook voor de personenauto). Uitzondering is lopen. De kilometers te voet zijn in 2022 significant hoger dan in 2019.
Gelet op de reizigerskilometers naar motief valt op dat in 2022 het aantal kilometers voor ‘Van en naar het werk’ bijna een derde hoger is dan in 2021. Echter vergeleken met 2019 is dit aantal reizigerskilometers een kwart lager. Met uitzondering van ‘Winkelen en boodschappen doen’ zijn het aantal reizigerskilometers voor alle motieven in 2022 significant lager dan in 2019, ongeacht type dag.
Gemiddeld aantal verplaatsingen
In ODiN 2022 is het gemiddeld aantal reguliere verplaatsingen per 1.000 inwoners van de metropoolregio Rotterdam Den Haag op een gemiddelde dag significant hoger (7 procent) dan in ODiN 2021. Op werkdagen (doordeweekse dagen exclusief feestdagen) is het gemiddeld aantal verplaatsingen ook 7 procent hoger ten opzichte van 2021. Op weekend- en feestdagen is er geen significant verschil in het gemiddeld aantal verplaatsingen tussen beide jaren. Op gemiddelde dagen en werkdagen in 2022 is het aantal verplaatsingen van de openbaar vervoermodaliteiten en de fiets per inwoner significant hoger dan in 2021. De verplaatsingen te voet zijn significant lager.
Uit een vergelijking van de resultaten tussen 2022 en 2019 blijkt dat op een gemiddelde dag het aantal verplaatsingen per inwoner niet significant is gewijzigd. Voor veel modaliteiten zien we wel significante wijzigingen. Het aantal verplaatsingen is dan in 2022 significant lager dan in 2019. Het aantal loopverplaatsingen is juist een kwart hoger dan in 2019. Een zelfde patroon is terug te vinden op werkdagen en in mindere mate ook op weekend- en feestdagen.
Gemiddelde afstand per verplaatsing
De gemiddelde afstand per reguliere verplaatsing op een gemiddelde dag, een gemiddelde werkdag en op een gemiddelde weekend- en/of feestdag in 2022 verschilt niet significant van ODiN 2021. Gelet op de vervoerwijzen zijn er wel enkele verschillen. Voor een gemiddelde dag en een gemiddelde werkdag is er sprake van een significante afname van de verplaatsingsafstand bij de vervoerwijzen ‘bus/tram/metro’ en lopen. Per motief bekeken is de afstand per verplaatsing voor ‘Recreatief totaal en overig’ in 2022 significant gewijzigd en korter in vergelijking met 2021. Dit geldt voor een gemiddelde dag en een gemiddelde werkdag.
Vergeleken met 2019 is de totale gemiddelde afstand per verplaatsing op ‘alle dagen’, op werkdagen en op weekend- en feestdagen in 2022 significant korter. Op ‘alle dagen’ was dit verschil -19 procent, op werkdagen -22 procent en op weekend- en feestdagen -13 procent.