Overheidsfinanciën, derde kwartaal 2022

1. Overheidstekort daalt in het derde kwartaal van 2022

In het derde kwartaal van 2022 had de overheid een tekort van 3 miljard euro. In dezelfde periode van vorig jaar was dit tekort nog bijna 8 miljard euro. Het tekort nam af door een grotere toename van de inkomsten dan van de uitgaven van de overheid. Uitgedrukt als percentage van het bruto binnenlands product (bbp) was het tekort op jaarbasis, gemeten over de periode van het vierde kwartaal 2021 tot en met het derde kwartaal 2022, gelijk aan 0,5 procent bbp.

1.1 Overheidssaldo op jaarbasis*
   EMU-norm (% bbp)Overheidssaldo op jaarbasis (% bbp)
'091e kwartaal-3-0,9
'092e kwartaal-3-1,9
'093e kwartaal-3-3,5
'094e kwartaal-3-5,2
'101e kwartaal-3-5,6
'102e kwartaal-3-5,7
'103e kwartaal-3-5,9
'104e kwartaal-3-5,3
'111e kwartaal-3-4,6
'112e kwartaal-3-4,7
'113e kwartaal-3-4,1
'114e kwartaal-3-4,4
'121e kwartaal-3-4,3
'122e kwartaal-3-4,0
'123e kwartaal-3-4,3
'124e kwartaal-3-3,9
'131e kwartaal-3-3,7
'132e kwartaal-3-3,3
'133e kwartaal-3-2,9
'134e kwartaal-3-3,0
'141e kwartaal-3-3,0
'142e kwartaal-3-3,0
'143e kwartaal-3-2,6
'144e kwartaal-3-2,3
'151e kwartaal-3-2,1
'152e kwartaal-3-2,0
'153e kwartaal-3-2,0
'154e kwartaal-3-1,9
'161e kwartaal-3-1,7
'162e kwartaal-3-1,0
'163e kwartaal-3-0,4
'164e kwartaal-30,1
'171e kwartaal-30,9
'172e kwartaal-31,0
'173e kwartaal-31,2
'174e kwartaal-31,4
'181e kwartaal-31,7
'182e kwartaal-31,9
'183e kwartaal-32,0
'184e kwartaal-31,5
'191e kwartaal-31,7
'192e kwartaal-31,7
'193e kwartaal-31,4
'194e kwartaal-31,8
'201e kwartaal-31,4
'202e kwartaal-3-1,1
'203e kwartaal-3-2,1
'204e kwartaal-3-3,7
'211e kwartaal-3-5,3
'212e kwartaal-3-3,9
'213e kwartaal-3-3,6
'214e kwartaal-3-2,6
'221e kwartaal-3-1,5
'222e kwartaal-30,1
'223e kwartaal-30,5

De inkomsten van de overheid bedroegen in het derde kwartaal 95 miljard euro, een stijging van 9 miljard euro ten opzichte van het derde kwartaal in 2021. De toename wordt voornamelijk verklaard door een stijging van 5 miljard euro in de ontvangen belastingen en sociale premies. Tevens stegen de aardgasbaten met ruim 3 miljard euro.

Ook de uitgaven van de overheid namen toe, namelijk met 5 miljard euro ten opzichte van het derde kwartaal in 2021. Daarmee kwamen de totale uitgaven uit op 100 miljard euro in het derde kwartaal van 2022. De grootste posten die hebben bijgedragen aan deze toenamen waren een toename in de beloning die de overheid betaald aan haar werknemers van 2 miljard euro en een toename in de netto investeringen van eveneens 2 miljard euro. Tegelijkertijd was er een afname van 3 miljard euro in de uitgaven aan subsidies. Dit betroffen steunmaatregelen in het kader van de coronacrisis die zijn afgelopen.

1.2 Overheidsschuld (EMU)
   Overheidsschuld (EMU) (mld euro)
'081e kwartaal275,1
'082e kwartaal278,2
'083e kwartaal283,8
'084e kwartaal354,0
'091e kwartaal370,3
'092e kwartaal360,8
'093e kwartaal360,4
'094e kwartaal354,7
'101e kwartaal359,3
'102e kwartaal372,3
'103e kwartaal374,1
'104e kwartaal378,7
'111e kwartaal382,8
'112e kwartaal390,9
'113e kwartaal396,6
'114e kwartaal401,3
'121e kwartaal407,0
'122e kwartaal417,0
'123e kwartaal423,0
'124e kwartaal432,4
'131e kwartaal435,4
'132e kwartaal447,2
'133e kwartaal446,4
'134e kwartaal447,0
'141e kwartaal445,4
'142e kwartaal456,0
'143e kwartaal454,5
'144e kwartaal455,8
'151e kwartaal464,4
'152e kwartaal453,3
'153e kwartaal451,5
'154e kwartaal446,1
'161e kwartaal446,6
'162e kwartaal442,3
'163e kwartaal433,5
'164e kwartaal438,5
'171e kwartaal427,1
'172e kwartaal426,3
'173e kwartaal417,8
'174e kwartaal420,4
'181e kwartaal413,0
'182e kwartaal409,2
'183e kwartaal405,9
'184e kwartaal405,8
'191e kwartaal398,3
'192e kwartaal403,8
'193e kwartaal395,1
'194e kwartaal394,7
'201e kwartaal403,4
'202e kwartaal441,9
'203e kwartaal441,6
'204e kwartaal435,5
'211e kwartaal440,0
'212e kwartaal447,9
'213e kwartaal442,9
'214e kwartaal449,0
'221e kwartaal446,4
'222e kwartaal457,6
'223e kwartaal450,6

De overheidsschuld daalde gedurende het derde kwartaal 2022 van bijna 458 miljard euro naar 451 miljard euro. Uitgedrukt als percentage van het bbp daalde de overheidsschuld van 50,8 procent naar 49 procent. De overheidsschuld daalde met 7 miljard euro ondanks het eerdergenoemde overheidstekort. Dat kwam met name doordat het Rijk girale middelen heeft aangewend om aflossingen te doen op de overheidsschuld: het Rijk heeft vooral langlopende overheidsobligaties afgelost voor een bedrag van ruim 8 miljard euro. Vorig kwartaal nam de schuld nog toe, terwijl de overheid geld overhield.

Kerncijfers Overheidsfinanciën
20212021202220222022
3e kwartaal4e kwartaal1e kwartaal2e kwartaal3e kwartaal
InkomstenMiljard euro87,6101,1102,7107,196,5
UitgavenMiljard euro95,2103,295,6103,7100,0
SaldoMiljard euro-7,7-2,17,13,4-3,5
OverheidsschuldMiljard euro442,9449446,4457,6450,6
Saldo% bbp1)-3,6-2,6-1,50,10,5
Overheidsschuld% bbp1)52,852,450,750,849,0
StatLine: Overheidsfinanciën; kerncijfers
1) Op jaarbasis, gemeten als de som van vier kwartalen.