Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf Europees vergeleken

2. Toename mkb-bedrijven in Nederland bijna vier keer zo hoog als in Europa

In Nederland waren in 2018 ruim 1,2 miljoen bedrijven actief. Bijna al deze bedrijven waren een mkb-bedrijf (99,9 procent). Hiermee lag Nederland net iets boven het EU-percentage (99,8 procent), de Europese Unie telde 24,9 miljoen bedrijven. Het aantal mkb-bedrijven in de Europese Unie nam tussen 2012 en 2018 toe met ruim 2,5 miljoen. Dat is een groei van ruim 11 procent. In Nederland lag deze groei bijna vier keer zo hoog, op bijna 42 procent. Van de 23 landen waarvoor gegevens beschikbaar zijn, was alleen in Litouwen de groei groter, namelijk bijna 49 procent. 

De toename in Nederlandse mkb-bedrijven wordt met name veroorzaakt door een stijging in het aantal microbedrijven en dan vooral het aantal bedrijven met 1 werkzame persoon. Het aantal microbedrijven groeide in Nederland met ruim 44 procent, van ruim 800 duizend in 2012 naar bijna 1,2 miljoen in 2018. Het aantal middenbedrijven nam in Nederland toe met bijna 6 procent en het aantal kleinbedrijven bleef vrijwel gelijk. 

2.1 Ontwikkeling aantal bedrijven in het mkb 2012-2018
LandAantal MKB-bedrijven (% verandering)Aantal MKB-bedrijven (% verandering)_2
Litouwen48,8
Nederland41,9
Estland32,7
Polen29,0
Verenigd Koninkrijk28,6
Slowakije23,9
Letland22,6
Slovenië21,8
Duitsland18,8
Malta18,5
Roemenië18,0
Luxemburg17,3
Portugal12,9
België12,0
Europese Unie
(inclusief VK)
11,4
Spanje11,1
Bulgarije10,0
Denemarken5,7
Tsjechië3,5
Kroatië3,2
Oostenrijk2,6
Finland1,4
Griekenland-2,5
Zweden-3,6
van Frankrijk, Ierland, Cyprus, Italië en Hongarije is geen data beschikbaar
 

Het microbedrijf groeide niet alleen het hardst maar maakte ook het grootste gedeelte (96 procent) uit van het Nederlandse mkb in 2018. Dit is meer dan het EU-cijfer van 93 procent. Duitsland had relatief het minste microbedrijven, namelijk 84 procent. Daarentegen was Duitsland het land met de hoogste percentages mkb-ondernemingen in het kleinbedrijf en het middenbedrijf. Het ging daarbij om respectievelijk meer dan 14 procent en ongeveer 2 procent van alle Duitse mkb-bedrijven. Dit is voor beide categorieën meer dan het dubbele van de Europese Unie. Van de Europese mkb-bedrijven viel 6 procent in de categorie kleinbedrijf en bijna 1 procent in de categorie middenbedrijf. In Nederland waren die percentages iets lager. In 2018 viel bijna 4 procent van de Nederlandse mkb-ondernemingen in de categorie kleinbedrijf en bijna 1 procent in de categorie middenbedrijf.

Meeste Nederlandse mkb-bedrijven actief in zakelijke dienstverlening

De meeste Nederlandse mkb-bedrijven, bijna 31 procent, waren actief in de zakelijke dienstverlening, zoals advies- en onderzoeksbureaus. Dit is het hoogste percentage van alle EU-landen en ligt ruim de helft hoger dan het EU-percentage van ongeveer 19. Ook in Luxemburg en Zweden (beide ruim 27 procent), Slovenië (ruim 24 procent) en buurland België (ongeveer 24 procent) waren veel mkb-bedrijven in deze sector actief. De Oost-Europese landen Roemenië en Bulgarije hadden met ruim 13 procent de minste mkb-bedrijven in de zakelijke dienstverlening.

Andere sectoren waar veel Nederlandse mkb-bedrijven actief waren, waren de handel en de bouwnijverheid. Van alle mkb-ondernemingen in Nederland was bijna 21 procent actief in de handel, voor de Europese Unie lag dit percentage op bijna 25 procent. De handel was daarmee de sector waar de meeste Europese mkb-bedrijven actief waren. Hoewel in Nederland relatief veel mkb-bedrijven actief waren in de handel, lag dat percentage in veel andere EU-landen hoger. In 21 EU-landen hield een hoger percentage mkb-ondernemingen zich met handel bezig dan in Nederland. 

2.2 Mkb naar bedrijfstak, 2018
 Zakelijke dienstverlening (%)Handel (%)Bouwnijverheid (%)Informatie en communicatie (%)Industrie (%)Horeca (%)Vervoer en opslag (%)Verhuur en handel van onroerend goed (%)Overig (%)
Nederland30,620,815,48,35,75,13,92,47,8
Europese Unie
(inclusief VK)
19,224,814,65,28,68,15,35,68,6
Bron: CBS, Eurostat
 

Voor de bouwnijverheid geldt dat ruim 15 procent van de Nederlandse mkb-bedrijven in die sector actief was. Dat is bijna 1 procentpunt meer dan de mkb-bedrijven in de Europese Unie die in die sector actief waren. Zowel in Nederland als in de Europese Unie stond de bouwnijverheid op de derde plaats van de sectoren met het grootste aantal mkb-ondernemingen. In de bouwnijverheid waren er 11 EU-landen met een hoger percentage mkb-ondernemingen actief was dan in Nederland.

Voor de sectoren industrie, horeca, vervoer en transport en verhuur en handel van ontroerend goed lag het Nederlandse percentage mkb-bedrijven onder het EU-percentage. Verhuur en handel van onroerend goed was binnen Nederland de kleinste mkb-sector gemeten in aantal bedrijven. Van de Nederlandse mkb-bedrijven was ruim 2 procent in deze sector te vinden. In de Europese Unie stond deze sector op de zesde plaats met nog geen 6 procent van de mkb-bedrijven.