Samenvatting

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) brengt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de woningtransformaties jaarlijks in beeld. Dit rapport en bijbehorende tabellenset geven inzicht in het aantal woningen die in 2020 aan de woningvoorraad zijn toegevoegd ten gevolge van transformatie. Onder transformatie wordt het hergebruik van bestaande panden verstaan waarbij het gebruik van het pand (deels) wordt omgezet van een niet-woonfunctie naar een woonfunctie. De woningen die ontstaan door transformatie van het pand worden in dit rapport woningtransformaties genoemd. 

De woningvoorraad neemt toe door nieuwbouw, woningtransformaties en andere ‘overige toevoegingen’. In 2020 waren er 10 215 duizend woningtransformaties, dat is een daling ten opzichte van 2019. Het aantal woningtransformaties is nu weer op hetzelfde niveau als in 2016 en 2017. Nieuwbouw blijft de belangrijkste reden dat de woningvoorraad toeneemt.

Van de ruim 10 duizend woningtransformaties in 2020 is meer dan een kwart gerealiseerd in de provincie Zuid-Holland. De provincie Utrecht is een goede tweede, het aandeel van deze provincie in het aantal woningtransformaties is toegenomen van 7 procent in 2019 naar 17 procent in 2020. De provincie Noord-Holland is in 2020 teruggevallen in het aantal woningtransformaties, met name Amsterdam. In de gemeente Amsterdam is het aantal woningtransformaties tussen 2019 en 2020 met 67 procent afgenomen. 

De meeste woningtransformaties zijn in voormalige kantoorpanden, maar het aandeel neemt in 2020 flink af. In 2019 was 46 procent van de woningtransformaties nog in voormalige kantoorpanden, in 2020 is dat gedaald naar 35 procent. Daarentegen is er een toename van het aantal woningtransformaties in panden met een bijeenkomstfunctie (zoals kerken), gezondheidszorgfunctie en woonfunctie. Er vinden dus steeds meer woningtransformaties plaats in panden die wonen al als belangrijkste functie hebben. Transformaties waarbij maar een deel van het pand wordt getransformeerd naar woningen noemen we een deeltransformatie.  Dat deeltransformaties een belangrijke rol spelen, blijkt uit het feit dat bij meer dan de helft (52 procent) van de pandtransformaties minder dan 50 procent van het pandoppervlak getransformeerd wordt naar woningen. 

Woningtransformaties hebben vaak een klein oppervlak, in 2020 is 71 procent van de woningtransformaties kleiner dan 75m². Bijna tweederde (63 procent) van de huishoudens die wonen in een woningtransformatie zijn eenpersoonshuishoudens. Dat het vooral kleine huishoudens zijn die een woningtransformatie betrekken, hangt samen met het feit dat woningtransformaties relatief kleinere woningen betreffen.