Meer bedrijven ervaren tekorten aan personeel en materialen
De gegevens voor dit onderzoek zijn begin april verzameld.
Voor het vierde kwartaal op rij gaven ondernemers aan dat ze in de bedrijfsvoering het vaakst belemmerd worden door personeelstekort. Aan het begin van het tweede kwartaal gaf 34 procent van de ondernemers dit aan, tegenover 13 procent een jaar eerder. Het tekort aan productiemiddelen, materiaal en ruimte was met een recordpercentage van 19 procent een toenemende belemmering. Ook gaven steeds minder ondernemers aan helemaal niet belemmerd te worden bij de productie en zakelijke activiteiten.
Jaar | Kwartaal | Tekort aan arbeidskrachten (% bedrijven) | Tekort aan productiemiddelen (% bedrijven) |
---|---|---|---|
2015 | 1e kwartaal | 2,7 | 2,5 |
2015 | 2e kwartaal | 3,1 | 2,7 |
2015 | 3e kwartaal | 4,3 | 3,8 |
2015 | 4e kwartaal | 5,3 | 4,0 |
2016 | 1e kwartaal | 4,6 | 2,5 |
2016 | 2e kwartaal | 5,4 | 2,8 |
2016 | 3e kwartaal | 6,7 | 2,3 |
2016 | 4e kwartaal | 8,3 | 2,8 |
2017 | 1e kwartaal | 8,7 | 2,5 |
2017 | 2e kwartaal | 10,4 | 3,2 |
2017 | 3e kwartaal | 15,6 | 3,7 |
2017 | 4e kwartaal | 16,5 | 5,1 |
2018 | 1e kwartaal | 18,4 | 4,1 |
2018 | 2e kwartaal | 20,0 | 4,8 |
2018 | 3e kwartaal | 25,2 | 4,8 |
2018 | 4e kwartaal | 25,9 | 4,6 |
2019 | 1e kwartaal | 24,1 | 4,9 |
2019 | 2e kwartaal | 24,0 | 4,6 |
2019 | 3e kwartaal | 24,9 | 3,7 |
2019 | 4e kwartaal | 24,5 | 3,5 |
2020 | 1e kwartaal | 21,8 | 3,4 |
2020 | 2e kwartaal | 8,8 | 4,3 |
2020 | 3e kwartaal | 9,1 | 4,1 |
2020 | 4e kwartaal | 10,8 | 3,7 |
2021 | 1e kwartaal | 10,1 | 4,0 |
2021 | 2e kwartaal | 12,8 | 7,6 |
2021 | 3e kwartaal | 23,1 | 12,8 |
2021 | 4e kwartaal | 30,4 | 13,7 |
2022 | 1e kwartaal | 27,7 | 13,6 |
2022 | 2e kwartaal | 33,6 | 18,9 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Met bijna de helft van de ondernemers gaven zakelijke dienstverleners, waaronder bijvoorbeeld uitzendbureaus vallen, wederom het vaakst aan dat personeelstekort de belangrijkste belemmering is. Het percentage detaillisten dat in de bedrijfsvoering door een tekort aan personeel werd belemmerd steeg het meest, en verdubbelde ongeveer tot 39 procent. Ondernemers binnen de delfstoffenwinning ervoeren veruit het minst vaak personeelstekort. Een tekort aan productiemiddelen werd het vaakst als belemmering genoemd door autohandelaren (36 procent). Voor de detailhandel is dit aandeel meer dan verdubbeld ten opzichte van begin 2022, en ook voor de bouwnijverheid steeg dit percentage flink.
Ondernemersvertrouwen neemt toe
Aan het begin van het tweede kwartaal 2022 nam het ondernemersvertrouwen toe, nadat het een kwartaal eerder afnam. De stemmingsindicator kwam uit op 16,8 en was voor het vijfde kwartaal op een rij positief. Het ondernemersvertrouwen is opgebouwd uit realisaties, waarbij ondernemers beoordelen of bepaalde indicatoren verbeterden ten opzichte van een kwartaal eerder, en voor een kleiner deel uit verwachtingen. Sinds het begin van de coronapandemie fluctueerde het ondernemersvertrouwen sterk, mede onder invloed van coronamaatregelen. In februari 2022 verviel het grootste gedeelte van de coronamaatregelen.
Jaar | Kwartaal | Ondernemersvertrouwen |
---|---|---|
2015 | 1e kwartaal | 5,6 |
2015 | 2e kwartaal | 5,4 |
2015 | 3e kwartaal | 8,7 |
2015 | 4e kwartaal | 7,4 |
2016 | 1e kwartaal | 9,3 |
2016 | 2e kwartaal | 8,8 |
2016 | 3e kwartaal | 7,9 |
2016 | 4e kwartaal | 9,2 |
2017 | 1e kwartaal | 14,7 |
2017 | 2e kwartaal | 15,5 |
2017 | 3e kwartaal | 15,9 |
2017 | 4e kwartaal | 13,4 |
2018 | 1e kwartaal | 18,1 |
2018 | 2e kwartaal | 14,2 |
2018 | 3e kwartaal | 15,0 |
2018 | 4e kwartaal | 13,4 |
2019 | 1e kwartaal | 10,6 |
2019 | 2e kwartaal | 12,0 |
2019 | 3e kwartaal | 10,6 |
2019 | 4e kwartaal | 6,6 |
2020 | 1e kwartaal | 6,4 |
2020 | 2e kwartaal | -37,2 |
2020 | 3e kwartaal | -19,3 |
2020 | 4e kwartaal | -4,0 |
2021 | 1e kwartaal | -6,0 |
2021 | 2e kwartaal | 2,3 |
2021 | 3e kwartaal | 18,4 |
2021 | 4e kwartaal | 19,8 |
2022 | 1e kwartaal | 6,4 |
2022 | 2e kwartaal | 16,8 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Sentiment in meeste bedrijfstakken positief
Het ondernemersvertrouwen nam aan het begin van het tweede kwartaal 2022 in de meeste bedrijfstakken toe en was in alle bedrijfstakken positief, uitgezonderd de delfstoffenwinning. In de horeca sloeg het sentiment flink om en was het ondernemersvertrouwen, na een dal een kwartaal eerder, het hoogst van alle bedrijfstakken. Horecaondernemers zagen de omzet en het economisch klimaat de afgelopen drie maanden verbeteren en verwachtten daarnaast dat de omzet de komende drie maanden zal toenemen.
Binnen de bedrijfstak informatie en communicatie en de groothandel nam het positieve sentiment verder toe, onder andere doordat meer ondernemers een omzettoename verwachtten. Ondernemers binnen de bouwnijverheid waren positief gestemd, maar het vertrouwen nam wel af. Dit kwam vooral doordat de productie de afgelopen drie maanden afnam. In de delfstoffenwinning daalde het ondernemersvertrouwen, en was aan het begin van het tweede kwartaal negatief.
Bedrijfstak | 2022 2e kwartaal | 2022 1e kwartaal |
---|---|---|
Niet-financieel bedrijfsleven | 16,8 | 6,4 |
Horeca | 40,9 | -35,3 |
Groothandel en handelsbemiddeling | 18,4 | 9,9 |
Informatie en communicatie | 17,2 | 4,6 |
Vervoer en opslag | 13,1 | 14,1 |
Zakelijke dienstverlening | 12,9 | 12,4 |
Bouwnijverheid | 12,5 | 23,1 |
Industrie | 10,8 | 9,0 |
Verhuur en handel onroerend goed | 6,2 | 6 |
Autohandel en -reparatie | 4,5 | 1,7 |
Detailhandel (niet in auto's) | 1,8 | -5,0 |
Delfstoffenwinning | -2,0 | 4,5 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Zorgen om prijsstijgingen in komende 12 maanden
Voor de komende twaalf maanden maken ondernemers zich op commercieel gebied vooral zorgen over de prijsstijgingen van benodigd materiaal, energie en diensten. 46,5 procent van de ondernemers gaf dit begin april 2022 aan. Vooral ondernemers binnen de industrie en bouwnijverheid noemden dit als zorgelijke situatie voor het komende jaar. Daarnaast maakt 19 procent van de ondernemers zich zorgen over internationale politieke spanningen, conflicten en sancties. Delfstoffenwinnaars gaven dit het vaakst aan (29 procent), en ook bij de bedrijfstak vervoer en opslag was dit percentage relatief hoog. 16 procent van de ondernemers gaf aan helemaal geen zorgelijke situaties te ervaren.
Zorgelijke situaties voor commeci�le ontwikkeling bedrijf in komende 12 maanden | Bedrijven (% bedrijven) |
---|---|
Prijsstijgingen benodigde materialen, energie, diensten | 46,5 |
Internationale politieke spanningen, conflicten en sancties | 18,5 |
Geen zorgelijke situaties | 15,7 |
Uitbraak infectieziekten | 10,3 |
Overig | 6,4 |
Toename (cyber)criminaliteit | 1,4 |
Toegang tot financiering | 1,2 |
Bronnen
- Link StatLine – Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken
- Link StatLine – Conjunctuurenquête Nederland; kwartaal; bedrijfstakken
Relevante links
- Externe link Website - Staat van het MKB
- Externe link Website - Ondernemersplein
- Link Website - Conjunctuurenquête Nederland
- Link Nieuwsbericht - Ondernemersvertrouwen lager begin 2022
- Link Privacy - Privacyregels CBS