Aandeel arbeid in de economie ook in coronaperiode op lager niveau

Het arbeidsinkomen is gelijk aan de totale beloning van werknemers plus het gemengd inkomen van zelfstandigen. Het totale inkomen bestaat naast het arbeidsinkomen uit de operationele winst van bedrijven. Een stijgende aiq betekent dat het aandeel van het arbeidsinkomen in het totale inkomen stijgt of dat het aandeel van de operationele winst van bedrijven daalt. De arbeidsinkomensquote is een belangrijke indicator voor de vraag bij wie de verdiensten van een economie terechtkomen.

De aiq wordt bepaald voor de marktsector, hier: de totale economie minus de overheid, het onderwijs, de gezondheids- en welzijnszorg, de bedrijfstak verhuur van en handel in onroerend goed, de delfstoffenwinning en de financiële dienstverlening.

Operationele winsten gestegen in 2021

De stijging van de operationele winst (ook wel het netto-exploitatieoverschot genoemd) in 2021 is het gevolg van economisch herstel. De toegevoegde waarde steeg sneller dan de lonen. Daardoor bleef er meer geld over voor bedrijven, en daalde de aiq.

In 2020, het eerste coronajaar, was er nog een stijging van de aiq in de marktsector. Die was het gevolg van een daling in de toegevoegde waarde van de economie die ervoor zorgde dat de operationele winsten sterk terugliepen.

De niet-productgebonden subsidies aan bedrijven, waar een groot deel van de coronasteun onder valt, stegen in 2020. Door de coronasteun bleef de impact van corona op de operationele winst van bedrijven relatief beperkt. Desondanks daalde de operationele winst in 2020. Omdat de lonen stabiel bleven, was er een stijging van de aiq in dat jaar.

Verschillen tussen enkele bedrijfstakken

De aiq daalde in 2021 het sterkst in de horeca, gevolgd door vervoer en opslag en de industrie. Bij cultuur, sport en recreatie, en informatie en communicatie was er juist een stijging van de aiq.

Deze ontwikkelingen zijn een gevolg van veranderingen in de operationele winst, de beloning van werknemers en zelfstandigen bleef relatief stabiel. In bedrijfstakken waar de operationele winst sterk steeg, daalde de aiq. Dit geldt ook andersom: in de bedrijfstak cultuur, sport en recreatie bijvoorbeeld waren de operationele winsten van bedrijven voor het tweede achtereenvolgende jaar negatief. Daardoor steeg de aiq in deze bedrijfstak zelfs tot boven de honderd in 2020 en 2021.