Menselijk kapitaal

Menselijk kapitaal gaat over de kwaliteit van (toekomstige) arbeid. Menselijk kapitaal omvat factoren als werkdruk en productiviteit, maar ook zaken als gezondheid en opleidingsniveau. Dit is belangrijk om de materiële welvaart op peil te houden, maar ook voor de algemene ontwikkeling van mensen. Zo hangt opleidingsniveau sterk samen met regie over het leven en gezondheid.
  • Het gemiddeld aantal gewerkte uren per inwoner per jaar stijgt trendmatig.
  • Vergeleken met andere EU-landen heeft Nederland relatief veel hoogopgeleiden en weinig middelbaar opgeleiden. De verhouding tussen hoog- en middelbaar opgeleiden wordt schever: het percentage middelbaar opgeleiden loopt terug, het percentage hoogopgeleiden neemt toe.
  • De gezonde levensverwachting is stabiel. Er zijn geen trends die wijzen op een afname in menselijk kapitaal. 

Brede welvaart 'later'

Menselijk kapitaal

804,8
gewerkte uren per inwoner per jaar in 2023
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
13e
van 22
in EU
in 2023
Gewerkte uren
36,4%
van de bevolking 15-74 jaar heeft hoger onderwijs diploma in 2023
De langjarige trend is stijgend (stijging brede welvaart)
7e
van 27
in EU
in 2022
Hoogopgeleide bevolking
62,4
jaren bij geboorte in 2023
20e
van 27
in EU
in 2021
Gezonde levensverwachting vrouwen A)
64,1
jaren bij geboorte in 2023
17e
van 27
in EU
in 2021
Gezonde levensverwachting mannen A)
Brede welvaart 'later'
Categorie Indicator Waarde Trend Positie in EU Positie op EU-ranglijst
Menselijk kapitaalGewerkte uren804,8 gewerkte uren per inwoner per jaar in 2023stijgend (stijging brede welvaart)13e van 22 in 2023midden van de ranglijst
Menselijk kapitaalHoogopgeleide bevolking36,4% van de bevolking 15-74 jaar heeft hoger onderwijs diploma in 2023stijgend (stijging brede welvaart)7e van 27 in 2022bovenste kwart van de ranglijst
Menselijk kapitaalGezonde levensverwachting vrouwen A)62,4 jaren bij geboorte in 202320e van 27 in 2021midden van de ranglijst
Menselijk kapitaalGezonde levensverwachting mannen A)64,1 jaren bij geboorte in 202317e van 27 in 2021midden van de ranglijst

Uitleg dashboard, kleuren en noten

Menselijk kapitaal heeft niet alleen een economische, maar ook een sociaal-maatschappelijke betekenis. Zo hangt de verdeling van de brede welvaart onder verschillende groepen bijvoorbeeld sterk samen met het onderwijsniveau (zie ook Verdeling van brede Welvaart). Het thema menselijk kapitaal in het dashboard ‘later’ kijkt naar hoe de mens vanuit een economisch oogpunt kan bijdragen aan de welvaart. Het menselijk kapitaal heeft daarbij drie componenten, waaronder de omvang van de geleverde arbeid. Daarnaast wordt in de monitor gekeken naar het opleidingsniveau, vaardigheden en gezondheid van de bevolking.

Het gemiddeld aantal gewerkte uren per inwoner per jaar stijgt trendmatig, en vormt een basis voor toenemende brede welvaart. Van de bevolking van 15 tot 75 jaar heeft 36,4 procent hbo- of wo-onderwijs afgerond. De trend is stijgend, al was er in het meest recente jaar wel een lichte afname. De levensverwachting geeft een indicatie van hoe oud mensen worden, uitgaande van de huidige kansen op sterfte. De kwaliteit van leven is echter ook belangrijk. Door gegevens over gezondheid te combineren met de gegevens over sterfte kan de gezonde levensverwachting bepaald worden, waarmee een kwalitatief element wordt toegevoegd aan de ‘gewone’ levensverwachting. In de monitor is hiervoor de levensverwachting (bij geboorte) in als goed ervaren gezondheid gebruikt. Een jongen geboren in 2023, leeft naar verwachting gemiddeld 64,1 jaren in goede gezondheid, een meisje net wat minder lang (62,4 jaar). Hier zijn de trends stabiel.

De kwantiteit en kwaliteit van arbeid - mede gerelateerd aan de gezonde levensverwachting - zijn niet alleen relevant voor brede welvaart ‘later’, maar uiteraard ook voor de huidige brede welvaart. Menselijk kapitaal omvat dan ook een aantal aspecten dat al aan bod kwam bij brede welvaart ‘hier en nu’. Dit thema binnen brede welvaart ‘later’ heeft verder raakvlakken met SDG 3 Goede gezondheid en welzijn, SDG 4 Kwaliteitsonderwijs, en SDG 8.2 Arbeid en vrije tijd.