Onderzoeken verschillen opleidingsniveaumetingen

Dit is jouw uitdaging

Het CBS heeft twee bronnen op basis waarvan het opleidingsniveau van de bevolking kan worden bepaald:

• De Enquête Beroepsbevolking (EBB)
• Het Opleidingsniveaubestand

De EBB is een belangrijk steekproefonderzoek waarmee de binding van personen met de arbeidsmarkt in beeld wordt gebracht. Een onderdeel daarvan betreft de meting van het opleidingsniveau. De EBB is snel en rijk aan informatie. Daar staat tegenover dat de dekkingsgraad beperkt is (circa 1 procent).

Het Opleidingsniveaubestand is gebaseerd op een combinatie van administratieve bronnen en gegevens uit meerdere EBB-jaargangen. Door de combinatie van bronnen heeft het Opleidingsniveaubestand een hoge dekkingsgraad: van circa 12.5 miljoen personen is het opleidingsniveau waargenomen (circa 70 procent).

Beide bronnen maken gebruik van weging om te bewerkstelligen dat de gehele populatie wordt vertegenwoordigd.

De EBB en het Opleidingsniveaubestand zijn belangrijke meetinstrumenten die elkaar aanvullen. Zoals gezegd is de EBB snel en rijk aan informatie maar is de dekkingsgraad is laag. Door de lage dekkingsgraad leent de EBB zich minder goed voor het in beeld brengen van kleine groepen in de samenleving en voor zeer gedetailleerde publicaties. Het Opleidingsniveaubestand daarentegen heeft een hoge dekkingsgraad (circa 71 procent) waardoor wel het gebruikt kan worden voor gedetailleerde publicatie zoals diep-regionale publicaties. De informatie in het Opleidingsniveaubestand is echter beperkt: het meet uitsluitend het opleidingsniveau.

Het belang van deze twee complementaire bronnen staat dus buiten kijf. Een probleem is het feit dat de twee bronnen verschillende metingen van de opleidingsniveauverdeling van de bevolking opleveren. Bovendien is het verschil de afgelopen jaren toegenomen. Die verschillen zijn slechts in beperkte mate toe te schrijven aan stochastiek en moeten dus een andere (hoofd-)verklaring hebben. Een van de hypotheses is veranderde selectiviteit van de EBB respons. Een andere is de manier waarop het Opleidingsniveaubestand de verschillende bronnen integreert.

Als stagiair ga je deze hypothesen onderzoeken.
We willen graag meer zicht krijgen op de oorzaken van de verschillen. Je gaat handvatten aanreiken voor verbeteringen.
Daarnaast is er ook ruimte voor eigen initiatief om alternatieve verklaringen te verkennen.

Opdracht:

• Uitzoeken in hoeverre de cijfers beïnvloed worden door de manier waarop het opleidingsniveaubestand verschillende bronnen integreert, door veranderingen in kwaliteit van de waarnemingen en/of door veranderende respons van de EBB.

Concreet betekent dit:

•  De (veranderende) populatie van de verschillende bronnen (door de tijd heen) in kaart brengen.
•  Het eigen maken van het proces waarmee we het hoogst behaald opleidingsniveau in kaart brengen.
•  Het inlezen in de enquête beroepsbevolking, inclusief de manier waarop de deze data verzamelen.
•  Het analyseren van databronnen om uiteindelijk de mogelijke verschillen in uitkomsten tussen de EBB en de registers te kunnen achterhalen.