CBS zet jaarrekeningen gemeenten online via open data

CBS heeft de jaarrekeningen 2014 van gemeenten beschikbaar gesteld als open data. Hierdoor zijn gedetailleerde cijfers van gemeenten sneller en gemakkelijker te vergelijken. Naast de jaarrekeningen van gemeenten zijn ook de jaarrekeningen van provincies en gemeenschappelijke regelingen (bijvoorbeeld het stadsgewest Haaglanden) beschikbaar. In de loop van dit jaar komen daar ook nog de waterschappen bij.

Onbewerkte data

Ruim een week nadat gemeenten hun jaarrekeningen van 2014 via de enquête Iv3 bij CBS hadden ingediend, zette het instituut afgelopen week deze jaarrekeningen als open data online. Hiermee deelt CBS zijn informatiebronnen met de samenleving. Statistisch onderzoeker Frank Hoekema: ‘Het is voor het eerst dat wij onbewerkte data direct nadat wij deze binnen hebben gekregen beschikbaar stellen. We sluiten hiermee aan bij het actieplan Open overheid. Naast de jaarrekeningen van gemeenten zijn ook de jaarrekeningen van provincies en gemeenschappelijke regelingen beschikbaar. In de loop van dit jaar breiden we dit verder uit met de waterschappen.’

Actuele cijfers

Wat is de waarde van het als open data publiceren van gemeentelijke jaarrekeningen? Hoekema: ‘Ten eerste komen de cijfers sneller beschikbaar. Ten tweede: deze ruwe, onbewerkte data bieden gebruikers op gedetailleerd niveau inzicht in de gemeentelijke financiën. En omdat we deze aanbieden volgens een gestandaardiseerde indeling kunnen gemeentelijke financiën onderling gedetailleerd worden vergeleken, tot op het niveau van kostensoorten. Neem bijvoorbeeld de kosten van riolering. Die kun je opsplitsen in onderdelen als loon- en investeringskosten. Maar je kunt ook vragen beantwoorden zoals: wat kost de burgemeester en zijn staf? En hoe hoog zijn die kosten eigenlijk in vergelijking met de buurgemeente?’

Aanvulling

Het beschikbaar stellen van onbewerkte Iv3- data vormt een aanvulling op de CBS-publicaties over de gemeentelijke jaarrekeningen. Hoekema: ‘Als CBS gebruiken wij een beperkte set data voor onze publicaties van de jaarrekeningen. Maar dankzij het beschikbaar stellen van de ruwe data kunnen gebruikers als onderzoekers, media en app-bouwers nu veel meer informatie in kaart brengen.’ Hij benadrukt wel het verschil tussen beide vormen. ‘Bij de publicatie van open data fungeert CBS als ‘doorgeefluik’ en is het dus niet de bron van de data.’ Ook gemeenten hebben baat bij het beschikbaar stellen van de gegevens via open data, zegt Hoekema. ‘Bij externe verzoeken naar de cijfers hoeven ze alleen maar te verwijzen naar de open data-faciliteit van CBS. Dat is een administratieve lastenverlichting.’

Webservices

CBS biedt open data aan via verschillende webservices. Hoe deze gebruikt kunnen worden is te lezen in een handleiding.
Inmiddels zijn de kwartaal- en jaarrekeningen en begrotingen van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en provincies - zoals die aan CBS zijn geleverd - beschikbaar als open data vanaf het verslagjaar 2010. In de loop van 2015 worden de gegevens van de waterschappen daar aan toegevoegd.