CBS werkt aan dashboard Monitor Brede Welvaart voor de gemeente Eindhoven
Sinds 2018 maakt het CBS de Monitor Brede Welvaart. Brede welvaart wordt door velen gezien als een concept dat een beter perspectief biedt op de stand van de samenleving en de kwaliteit van het leven dan de gebruikelijke kernindicatoren, zoals het bruto binnenlands product. Voor de gemeente Eindhoven ontwikkelt het CBS nu een eigen, lokale Monitor Brede Welvaart. Eindhoven is de eerste gemeente waarvoor dit gebeurt. Daarvoor moeten zowel de uitgangspunten als de gebruikte technieken worden vertaald van een landelijk naar een regionaal en lokaal perspectief.
Vanaf de eerste publicatie van de landelijke Monitor Brede Welvaart in 2018 hebben politici, gemeenten en provincies uitgesproken dat regionalisering van statistieken over de brede welvaart zeer wenselijk is. Regionalisering geeft het CBS de mogelijkheid om informatie over de brede welvaart beschikbaar te maken op gemeentelijk en provinciaal niveau, waarmee beleidsontwikkeling en besluitvorming dichtbij de leefomgeving van burgers kan worden ondersteund.
Brede welvaart betekent in principe op ieder schaalniveau hetzelfde. De concrete uitwerking moet wel recht doen aan wat op het betreffende schaalniveau relevant is. Voor een gemeentelijke of provinciale monitor moeten de achterliggende concepten van brede welvaart worden vertaald op een manier die relevant is voor een gemeente of provincie. Ook de beleidsthema’s die ertoe doen zijn anders op nationaal, provinciaal en gemeentelijk niveau.
Voor alle indicatoren van de monitor moet dus gekeken worden of er regionale en lokale varianten relevant en beschikbaar zijn. In sommige gevallen moet daarom worden gekozen voor andere gegevens of moeten bestaande data worden bewerkt naar regionaal of lokaal niveau. In sommige gevallen moeten nieuwe methoden worden ontwikkeld om die indicatoren samen te stellen.
Brede welvaart in Eindhoven
Eindhoven was de eerste gemeente die vroeg om een geregionaliseerde versie van de Monitor Brede Welvaart, waarin de lokale ontwikkelingen kunnen worden afgezet tegen de ontwikkeling van andere gemeenten en tegen die van heel Nederland. Voor de gemeente is vooral ook het handelingsperspectief belangrijk. De monitor is meer dan een bron van informatie. Met de monitor kan richting worden gegeven aan beleid en kunnen prioriteiten worden gesteld. Het doel is het maken van een statistisch instrument waarmee de gemeente kan duiden en sturen.
De eerste versie van de Monitor Brede Welvaart voor Eindhoven omvat een set kernvariabelen en de basisfunctionaliteiten van het dashboard; de brede-welvaartwielen, kaarten en benchmarking ten opzichte van andere gemeenten.
Toekomst
Op 25 augustus is het dashboard gepresenteerd aan de gemeenteraad en voor iedereen toegankelijk gemaakt. In deze versie is het mogelijk om de gemeente Eindhoven te vergelijken met onder andere de regio Zuidoost-Noord-Brabant, met de provincie Noord-Brabant of met de vier grootste steden (de G4). Op termijn zullen nieuwe indicatoren en functionaliteiten toegevoegd worden.
In de huidige versie is nog beperkt gebruikgemaakt van gegevens aangeleverd door de gemeente Eindhoven. Wanneer de monitor wordt uitgebreid naar wijk- en buurtniveau zullen data van de gemeente een grotere rol gaan spelen, vooral waar het gaat om de subjectieve ervaringen van de inwoners. Daarbij wordt zorgvuldig gelet op de aansluiting van de vraagstelling op lokaal niveau op die van de landelijke en gemeentelijke monitoren.
Verwante projecten
Ook in andere projecten wordt gewerkt aan het monitoren van brede welvaart op regionaal en lokaal niveau. Het CBS ontwikkelt voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een gemeentelijke monitor ter ondersteuning van de Regio Deals. Dit is een programma waarin tussen 2018 en 2022 950 miljoen euro wordt geïnvesteerd om grote maatschappelijke uitdagingen op regionaal niveau aan te pakken. In dit project werkt het CBS samen met het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
De gemeentelijke monitor die voor de Regio Deals wordt gemaakt, geeft een gestandaardiseerd beeld van de brede welvaart in alle gemeenten van Nederland. Voor alle gemeenten worden dezelfde indicatoren gebruikt, zodat de uitkomsten zowel door de tijd als tussen gemeenten vergelijkbaar worden. Voor beleid en politiek in een bepaalde provincie of gemeente is verdere verdieping en maatwerk noodzakelijk. In november verschijnt de eerste versie van deze regionale monitor.
Vanuit de CBS-leerstoel aan de Technische Universiteit Eindhoven is daarnaast onlangs een project gestart om de ontwikkeling van de brede welvaart in de Metropool Regio Eindhoven vast te stellen. Verder werkt het CBS in Friesland onder andere samen met de gemeente Waadhoeke, het Fries Sociaal Planbureau en de provincie Fryslân aan manieren om brede welvaart een plaats te geven in de ontwikkeling van beleid.