Onze historie
Historie
Na allerlei voorlopers werd op 6 oktober 1892 bij Koninklijk Besluit het startsein gegeven voor het maken van officiële statistiek met de oprichting van de Centrale Commissie voor de Statistiek. Met de nieuwe commissie en enkele jaren later met zijn werkbureau, het Centraal Bureau voor de Statistiek (1899), kreeg de statistiek zijn vaste plaats in de beleidsdiscussie. Sinds 1899 is het CBS dé leverancier van betrouwbare, onafhankelijke statistiek in Nederland.
In 2024 herdacht het CBS het 125 jarig bestaan en het 50 jarig bestaan van het kantoor Heerlen. Gedurende dat jaar zijn er een aantal historische tijdreeksen en artikelen gepubliceerd. De tijdlijnen en de artikelen onderstrepen het belang van 125 jaar betrouwbare statistiek en de historische waarde van de data.
Centrale Commissie voor de Statistiek
De Centrale Commissie voor de Statistiek (CCS) had tot 1 januari 2017 de status van een zelfstandig bestuursorgaan zonder rechtspersoonlijkheid (ZBO) dat krachtens de Wet op het Centraal bureau voor de statistiek van 2003 (Staatsblad 516) een aantal taken heeft gekregen in verband met het CBS en de statistische informatievoorziening van het rijk.
In het kader van het Rijksbrede onderzoek naar de herpositionering van ZBO’s heeft het kabinet eind 2013 besloten de zbo-status van de CCS op te heffen. Het wetsvoorstel hiertoe is in 2016 aangenomen. Met ingang van 1 januari 2017 is de wetswijziging van kracht waarmee de CCS wordt opgeheven als zelfstandig bestuursorgaan en een Raad van Advies wordt opgericht.
Kantoor Den Haag 1899-1970
Het CBS en zijn voorgangers zijn op veel locaties in Den Haag gehuisvest geweest. Het CBS begon in 1899 met 5 man personeel op het Binnenhof, onderin het gebouw van de Eerste Kamer, waar de Centrale Commissie voor de Statistiek haar secretariaat had. Via enkele omzwervingen kwam het CBS terecht op de Oostduinlaan nummer 2. In 1944 diende het hoofdgebouw opgegeven te worden. Het lag in de zogeheten vesting Clingendael, onderdeel van de Duitse kustverdediging, de Atlantikwall. Pas in 1948 kon het CBS weer terugkeren naar de Oostduinlaan.
Kantoor Voorburg 1970-2008
Van 1970 tot 2008 huisde het CBS in de locatie aan de Prinses Beatrixlaan nr. 428 in Voorburg. Het was een kolos met een vloeroppervlak van 60 duizend vierkante meter, veertien verdiepingen – vier met laagbouw, tien met hoogbouw – en vier vleugels. Onder het gebouw was een kelder waar de fietsen en de auto’s van de medewerkers stonden, en die in eventuele oorlogstijd als bomvrije schuilkelder dienst kon doen, groot genoeg voor vijfduizend mensen.
Kantoor Heerlen 1974-2009
Op 1 mei 1974 gingen de eerste CBS-medewerkers in Heerlen aan de slag. Voorlopig konden zij terecht in het voormalig directiegebouw van de Oranje Nassaumijnen I. Als tijdelijke huisvesting was een aantal noodpaviljoens neergezet op sportvelden in de buurt. Die zouden ze weer verlaten zodra de nieuwbouw gereed was. Eind december 1974 werkten er al 152 mensen. Op 17 oktober 1975 ging de eerste paal voor de nieuwbouw de grond in. In november 1978 namen de CBS’ers hun intrek in het nieuwe gebouw, een betonnen monoliet, een schakeling van 16 gelijkvormige eenheden in een rechthoekig stelsel met een centrale binnenplaats en omringd door groen. Op 26 september 1979 is het door prinses Beatrix geopend.
Kantoor Den Haag - Leidschenveen 2008 -
Fors achterstallig onderhoud en veranderde huisvestingseisen deden het CBS besluiten op zoek te gaan naar nieuwe kantoorruimte. Na een langdurig onderhandelingstraject werd eind 2005 uiteindelijk gekozen voor Leidschenveen.
Het nieuwe CBS-gebouw werd ontworpen door de Architecten Cie van Pi de Bruijn. Het gebouw heeft een vloeroppervlak van 60.000 vierkante meter.de Het CBS neemt daarvan de helft in beslag.
De medewerkers verhuisden op 23 en 24 augustus 2008 naar Leidschenveen. Op woensdag 8 oktober 2008 was de officiële opening door de toenmalige vorstin Koningin Beatrix.
Huidige kantoor Heerlen 2009 -
Het huidige kantoorgebouw aan de CBS weg 1 is een stervormig gebouw en bestaat uit vijf kantoorvleugels, gelegen rond een atrium en is ontworpen door architectenbureau Meyer en van Schooten uit Amsterdam. Het kantoor omvat ongeveer 22.000 vierkante meter en telt 296 parkeerplaatsen onder het gebouw. Het project is in slechts 29 maanden ontwikkeld en gerealiseerd en is in juni 2009 officieel in gebruik genomen en op 30 september van dat jaar door toenmalige Koningin Beatrix geopend.
In het atrium staat een glazen cilinder die de exacte positie aangeeft van de oude mijnschacht van de Oranje Nassau mijn 1. Daarop is in opdracht van de ontwikkelaar van het gebouw een kunstwerk geplaatst. Het kunstwerk is gemaakt door Ellen Brouwer en heet ‘Odanata Statistica’ (de Waterjuffer). Het is 15 meter hoog en 4 meter in diameter.
De beglazing van de kantoorvleugels (aan binnen en buitenzijde) is zo gescreend dat daarin de aardlagen tot uitdrukking komen. Het CBS-kantoor wordt duurzaam verwarmd doordat het is aangesloten op het Mijnwater-project dat in de Oranje-Nassau mijnen is gerealiseerd. Hiervoor wordt water in de oude mijngangen gebruikt voor het verwarmen en koelen van woningen en gebouwen.
Kantoor Bonaire - Kralendijk 2012 -
Vanwege de staat van het kantoor, eigenlijk een omgebouwd woonhuis, is er tijdens het proces van de overname van de statistieken voor de BES-eilanden besloten om op zoek te gaan naar een andere locatie voor de huisvesting van het kantoor Bonaire. Na een korte zoektocht is er in 2011 besloten om naar de huidige locatie bij de Harbour Village Marina te verhuizen. Het huidige pand bestaat uit 4 werkkamers en 1 keuken en heeft uitzicht op de haven en op klein Bonaire. Het pand is formeel in gebruik genomen op 11 mei 2012 in het bijzijn van o.a. toenmalige Directeur Generaal Gosse van der Veen en rijksvertegenwoordiger, Wilbert Stolte, gezaghebber van Bonaire mevrouw Emerencia en afgevaardigden van het lokaal bestuur.
