Statistiek Internationale handel in goederen volgens eigendomsoverdracht en grensoverschrijding

Wat behelst het onderzoek?

De statistiek Internationale handel in goederen (IHG) beschrijft de maandelijkse ontwikkeling van de in- en uitvoer van goederen. Deze cijfers geven inzicht in de goederenhandel van Nederland met andere landen. Ze zijn van groot belang voor de bepaling van het bruto binnenlands product (BBP). Daarnaast geven de cijfers inzicht in de handelspositie van Nederland ten opzichte van het buitenland. De cijfers beschrijven welke goederen fysiek Nederland binnenkomen of verlaten en vanuit welk land de goederen afkomstig zijn of wat de bestemming van de goederen is. De populatie van de statistiek bestaat uit alle bedrijven die handelen met het buitenland. Ook aankopen van Nederlandse consumenten van goederen uit het buitenland vallen binnen de reikwijdte van deze statistiek.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?

Voor het onderzoek worden gegevens over de intra-EU en extra-EU handel gebruikt. Met intra-EU handel wordt de goederenhandel met lidstaten van de Europese Unie (EU) bedoeld. Het CBS maakt voor deze stroom gebruik van maandelijkse bedrijfsenquêtes. Bedrijven kunnen een maandelijkse opgaveplicht krijgen voor de intra-EU handel wanneer zij zijn opgenomen in de CBS-steekproef voor de intra-EU invoer en/of uitvoer van goederen. Het CBS trekt hiervoor iedere maand steekproeven uit de populatie van bedrijven waarvan op basis van de btw-aangifte wordt aangenomen dat zij internationale handel in goederen hebben binnen de EU. Met extra-EU handel wordt goederenhandel met landen buiten de EU (’derde landen’) bedoeld. Bedrijven zijn verplicht extrahandel te melden bij de douane. Het CBS ontvangt doorlopend van de douane de laatste gegevens over de door hen gecontroleerde goederenstromen.

Wat verandert er in de cijfers vanaf 2023?

Het CBS publiceert met ingang van 2023 de tabellen op StatLine over de internationale handel in goederen volgens twee verschillende methodes:
1. Eigendomsoverdracht: goederentransacties waarbij een Nederlands bedrijf of persoon het economisch eigendom van de goederen overdraagt aan een buitenlands bedrijf of persoon en omgekeerd.
2. Grensoverschrijding: goederenbewegingen waarbij de goederen fysiek de Nederlandse landsgrens passeren, zonder dat hierbij altijd sprake is van economische eigendomsoverdracht.

Binnen het thema Internationale handel is te kiezen voor Eigendomsoverdracht of voor Grensoverschrijding. Per methode zijn verschillende tabellen beschikbaar.

De onderstaande afbeelding geeft de belangrijkste verschillen weer tussen de twee methodes. Meer informatie over de uitsluitingen en toevoegingen in de cijfers volgens deze methodes is in de bijlage 'Verschillen tussen eigendomsoverdracht en grensoverschrijding' te vinden.

Internationale goederenhandel volgens eigendomsoverdracht en grensoverschrijdingInternationale goederenhandel volgens eigendomsoverdracht en grensoverschrijding Retourzendingen Entrepothandel Invoer Uitgaande bunkering Inkomende bunkering Productie in het buitenland Transitohandel Loonveredeling Uitvoer product NL Wederuitvoer Doorvoer Legenda Alleen eigendomsoverdracht Alleen grensoverschrijding Zowel eigendomsoverdracht als grensoverschrijding Nederlands eigendom Geen Nederlands eigendom Entrepothandel Invoer Inkomende Uitgaande Productie in het buitenland Transitohandel Alleen grensoverschrijding Zowel eigendomsoverdracht als grensoverschrijding Nederlands eigendom Alleen eigendomsoverdracht Retourzendingen Loonveredeling Uitvoer product NL Wederuitvoer Doorvoer Geen Nederlands eigendom Legenda Internationale goederenhandel volgens eigendomsoverdracht en bunkering bunkering grensoverschrijding

 

Waarom zijn de veranderingen nodig?

Het CBS wil beter onderscheid maken tussen eigendomsoverdracht en grensoverschrijding in de cijfers over internationale handel in goederen. Beide methodes zijn belangrijk voor het beantwoorden van vragen over hoe Nederland ervoor staat. Zo is het begrip eigendomsoverdracht belangrijk om de vraag te beantwoorden wat Nederland verdient aan de internationale handel in goederen. Deze cijfers worden gebruikt voor het bepalen van de economische groei (BBP) van Nederland. Daarnaast is het begrip grensoverschrijding belangrijk om de vraag te beantwoorden welke goederen Nederland fysiek binnenkomen of verlaten. Hiermee kun je naast de economische waarde de invloed op onder andere het milieu en de leefomgeving duidelijk maken.

Door de veranderingen sluiten cijfers van het CBS beter aan bij internationale standaarden. De cijfers volgens eigendomsoverdracht worden samengesteld aan de hand van internationale richtlijnen voor het opstellen van de Betalingsbalans en Nationale Rekeningen. Daarnaast volgen cijfers volgens grensoverschrijding nu volledig de richtlijnen vanuit de Europese wetgeving voor Bedrijfsstatistieken. Deze cijfers zijn daardoor beter te vergelijken met cijfers die andere EU-lidstaten en de Europese Commissie (Eurostat) publiceren over de internationale handel in goederen.

Wat is het effect van de veranderingen op de cijfers?

Om cijfers te kunnen maken volgens beide methodes, heeft het CBS de interne processen moeten aanpassen. Dit zorgt voor een aanpassing op de cijfers vanaf het jaar 2021. De aanpassingen die zijn doorgevoerd hebben een verschillend effect op de cijfers volgens beide methodes. Bij de cijfers volgens eigendomsoverdracht is de invoer in 2021 volgens de nieuwe manier 10 miljard lager dan volgens de oude manier. De uitvoer is 1 miljard hoger. Bij cijfers volgens grensoverschrijding is de invoer 5 miljard hoger en de uitvoer 1 miljard lager. Daarnaast wordt volgens de nieuwe methode een groter deel van de waarde toegeschreven aan de doorvoer. Aan de inkomende kant wordt de doorvoer naar boven bijgesteld met 23 miljard en aan de uitgaande kant met 32 miljard. Meer details over de impact op de cijfers is te vinden in de pdf onderaan deze pagina.

Tot hoe ver gaan de cijfers terug?

De cijfers volgens beide methodes gaan terug tot het jaar 2015. Het is voor het CBS helaas niet mogelijk om betrouwbare cijfers volgens de methode van eigendomsoverdracht te publiceren van voor die datum, omdat er onvoldoende broninformatie beschikbaar is om onderscheid te maken naar economische eigendomsoverdracht. De cijfers volgens de methode van grensoverschrijding zijn vanaf 2015 niet goed vergelijkbaar met eerdere cijfers vanwege een doorgevoerde methodebreuk. Het CBS vindt het belangrijk dat door de tijd zoveel mogelijk kan worden vergeleken, en heeft er daarom voor gekozen dat de nieuwe tabellen in 2015 beginnen. Voor beide methodes geldt dat de cijfers van 2021 niet te vergelijken zijn met de cijfers ervoor. Dit komt door interne procesveranderingen bij het maken van de cijfers over de internationale handel in goederen. Zo is de schattingsmethode veranderd voor bedrijven die niet zijn waargenomen via een steekproef.

Het CBS publiceert met ingang van 2023 de tabellen op StatLine volgens zowel eigendomsoverdracht als grensoverschrijding. Bovendien bevat de tabel met kerncijfers volgens de methode van grensoverschrijding cijfers over de in- en uitgaande doorvoer. De waardes van de in- en uitvoer zonder de doorvoer komen in de jaren tussen 2015 en 2020 overeen met de tabellen die eerder op StatLine stonden voor de statistiek Internationale handel in goederen. Met ingang van 2023 worden deze tabellen gearchiveerd.

Wat is de kwaliteit van de cijfers?

De statistiek over de internationale handel in goederen is gedetailleerd. Niet alleen zijn er twee methoden, maar ook zijn er diverse handelsstromen, goederen en landen te onderscheiden. Om voldoende kwaliteit van de uitkomsten aan te kunnen bieden, gelden er randvoorwaarden en kanttekeningen voor de cijfers over de internationale goederenhandel in StatLine. Meer informatie is in de bijlage 'Kwaliteit van de uitkomsten' te vinden.

Wanneer komen nieuwe cijfers beschikbaar?

Ongeveer zes weken na een verslagmaand worden de kerncijfers volgens eigendomsoverdracht voor de eerste keer gepubliceerd. De kerncijfers volgens grensoverschrijding volgen zo’n twee maanden na een verslagmaand. De cijfers over de internationale goederenhandel zijn voor langere tijd voorlopig, omdat ze kunnen worden bijgesteld op basis van nieuwe of actuele broninformatie. In het vierde kwartaal na een verslagjaar worden de voorlopige cijfers nader voorlopig. De nader voorlopige cijfers worden dan definitief in het vierde kwartaal van het daaropvolgende jaar. Ter illustratie: de cijfers over verslagjaar 2021 worden eind 2023 definitief.

Downloads

Relevante links