Pensioenaansprakenstatistiek

Wat behelst het onderzoek?

Doel

De Pensioenaansprakenstatistiek (PAS) geeft informatie over enerzijds aanspraken op levenslang ouderdomspensioen en anderzijds over aanspraken op partnerpensioen. Dit betreft collectief arbeidsgerelateerd pensioen, dat wordt opgebouwd in de tweede pijler. Opgenomen in deze statistiek zijn de aantallen pensioenaanspraken en aantallen personen met één of meer pensioenaanspraken. Daarnaast is voor ouderdomspensioen het bedrag opgebouwd en te bereiken pensioen per aanspraak opgenomen. Voor partnerpensioen zijn de bedragen verzekerd partnerpensioen tot AOW-datum en verzekerd partnerpensioen vanaf AOW-datum opgenomen. Het doel van de statistiek is inzicht verschaffen in de stand van de pensioenopbouw ouderdomspensioen in Nederland en het verzekerd partnerpensioen bij overlijden van de deelnemer.

Doelpopulatie

De doelpopulatie betreft personen (deelnemers) die één of meerdere pensioenaanspraken hebben uit een dienstbetrekking in loondienst. Indien de deelnemer nog werkzaam is bij het bedrijf waar de pensioenaanspraak wordt opgebouwd, betreft het een actieve aanspraak. Indien de deelnemer uit dienst is, betreft het een niet-actieve (slapende) aanspraak. Door wisseling van dienstbetrekking kan een persoon meerdere pensioenaanspraken hebben.

Statistische eenheid

In de Statline themaboom, staan onder ‘AOW en Pensioen’ de tabellen die vallen onder de pensioenaansprakenstatistiek.

De tabellen:

• aanspraken ouderdomspensioen;
  Tabel: “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen”
• personen met aanspraken ouderdomspensioen;
  Tabel: “Personen met pensioenaanspraken; persoonsgegevens, aanspraken”
• aanspraken partnerpensioen;
  Tabel: “Aanspraken verzekerd partnerpensioen; pensioenuitvoerders, -regelingen”
• personen met aanspraken partnerpensioen.
  Tabel: “Personen met aanspraken verzekerd partnerpensioen; persoonsgegevens”

Aanvang onderzoek

De integrale uitvraag voor de PAS is voor het eerst gedaan over het verslagjaar 2015. De eerste publicatie is echter over het verslagjaar 2016.
NB in de periode 2005-2014 was er de ‘oude’ PAS, gebaseerd op een steekproef. Deze wordt verder in deze onderzoeksbeschrijving buiten beschouwing gelaten.

Frequentie

Jaarlijks.

Publicatiestrategie

Binnen 1 jaar na het verslagjaar worden de cijfers voorlopig op Statline gepubliceerd.

Hoe wordt het uitgevoerd?

Soort onderzoek

Integrale uitvraag bij alle pensioenuitvoerders.

Waarnemingsmethode

Elektronische aanlevering van alle pensioenaanspraken door de pensioenuitvoerders. De data die wordt aangeleverd aan het CBS in XML-formaat, betreft dezelfde informatie die pensioenuitvoerders moeten aanleveren voor mijnpensioenoverzicht.nl.

Berichtgevers

Pensioenuitvoerders, zijnde bedrijfstakpensioenfondsen, ondernemingspensioenfondsen, pensioenverzekeraars, algemene pensioenfondsen, beroepspensioenfondsen en premiepensioeninstellingen. De daadwerkelijke aanlevering kan worden gedaan door een derde partij, zijnde de pensioenadministrateur.

Steekproefomvang

Niet van toepassing, integrale uitvraag.

Controle- en correctiemethoden

De relevante velden worden gecontroleerd op het juiste waardenbereik en er vinden relationele controles plaats. Op het totale bestand wordt gecontroleerd op plausibiliteit. Daarnaast wordt gecontroleerd op onverklaarbare verschillen met de cijfers van het vorige jaar. Als het aantal fouten naar oordeel van het CBS te hoog is, wordt contact opgenomen met de berichtgever. Dit kan leiden tot het verkrijgen van informatie over ontwikkelingen in de data van de pensioenuitvoerder of mogelijk leiden tot het maken van correcties. In het uiterste geval dat de data te onvoldoende van kwaliteit is, of ook niet verwerkbaar is door het CBS, wordt gevraagd een herlevering van het bestand.

Weging

Niet van toepassing, integrale uitvraag zonder imputatie.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten?

Nauwkeurigheid

De aangeleverde aantallen en bedragen zijn conform het koppelvlak van het Pensioenregister (aanlevering voor site mijnpensioenoverzicht.nl) en komen rechtstreeks uit de bronsystemen van de pensioenuitvoerders. De data betreft daarbij in principe de stand zoals die geldt op 31 december van het verslagjaar. Het komt echter regelmatig voor dat de stand voor een afwijkende datum wordt aangeleverd. Hiervoor wordt niet gecorrigeerd. Gewoonlijk is er sprake van een volledige respons, waardoor imputatie niet nodig is.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

Doordat wordt aangeleverd conform het koppelvlak van het Pensioenregister, zal de inhoud en betekenis van de data niet snel wijzigen. Incidenteel wijzigt een individuele pensioenuitvoerder de waardering van ouderdoms- en/of partnerpensioenaanspraken als gevolg van kwaliteitsverbetering. Echter dit komt zelden voor. De volgtijdelijke vergelijkbaarheid van de bron is daarom doorgaans groot.

Trendbreuk Ouderdomspensioen 2021: kwaliteitsverbetering, pensioenuitvoerders overgeheveld naar juiste soort pensioenuitvoerder
Impact op tabel “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen”

Als gevolg van een kwaliteitsslag zijn enkele pensioenuitvoerders overgeheveld naar de juiste soort pensioenuitvoerder in 2021 ten opzichte van 2020. Dit veroorzaakt met name een verschuiving in de aantallen aanspraken van Ondernemingspensioenfonds naar Pensioenverzekeraar.

Trendbreuk Partnerpensioen 2021: kwaliteitsverbetering, pensioenuitvoerders overgeheveld naar juiste soort pensioenuitvoerder
Impact op tabel “Aanspraken verzekerd partnerpensioen; pensioenuitvoerders, -regelingen”

Als gevolg van een kwaliteitsslag zijn enkele pensioenuitvoerders overgeheveld naar de juiste soort pensioenuitvoerder in 2021 ten opzichte van 2020. Dit veroorzaakt met name een verschuiving in de aantallen aanspraken van Ondernemingspensioenfonds naar Pensioenverzekeraar.

Trendbreuk Ouderdomspensioen 2019: waardering aanspraken pensioenuitvoerder verbeterd
Impact op tabel “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen” en tabel “Personen met pensioenaanspraken; persoonsgegevens, aanspraken”

Een pensioenuitvoerder heeft de waardering van zijn pensioenaanspraken vanaf 2019 aangepast (verbeterd), zodat deze aansluit op de uniforme waardering zoals die in de UPO wordt gehanteerd.

Tabel “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen”
Deze aanpassing zorgt voor een trendbreuk van 2018 naar 2019 bij aanspraken met premieovereenkomst bij de bedrijfstakpensioenfondsen. Met name is daardoor in de tabel een breuk zichtbaar bij het bedrag aan te bereiken pensioen bij actieve deelnemers en in mindere mate bij het bedrag aan opgebouwd pensioen. Bij de niet-actieve deelnemers is eveneens een breuk, maar in mindere mate zichtbaar. Wellicht ten overvloede, deze breuken werken ook door in de subtotalen en totalen.

Tabel “Personen met pensioenaanspraken; persoonsgegevens, aanspraken”
Vanwege de indeling op persoonskenmerken is de breuk in de personentabel minder duidelijk zichtbaar. De breuk is aanwezig, maar verdeeld over de verschillende categorieën van persoonskenmerken.

Trendbreuk Partnerpensioen 2019: waardering aanspraken pensioenuitvoerder verbeterd
Impact op tabel “Aanspraken verzekerd partnerpensioen; pensioenuitvoerders, -regelingen” en tabel “Personen met aanspraken verzekerd partnerpensioen; persoonsgegevens”

Een pensioenuitvoerder heeft de waardering van zijn pensioenaanspraken vanaf 2019 aangepast (verbeterd), zodat deze aansluit op de uniforme waardering zoals die in de UPO wordt gehanteerd.

Tabel “Aanspraken verzekerd partnerpensioen; pensioenuitvoerders, -regelingen”
Deze aanpassing zorgt voor een trendbreuk van 2018 naar 2019 bij aanspraken met premieovereenkomst bij de bedrijfstakpensioenfondsen. Met name is de breuk zichtbaar in hogere bedragen verzekerd partnerpensioen bij actieve deelnemers. Tevens is bij de niet-actieve deelnemers een breuk, maar in mindere mate zichtbaar. Wellicht ten overvloede, deze breuken werken ook door in de subtotalen en totalen.

Tabel “Personen met aanspraken verzekerd partnerpensioen; persoonsgegevens”
Vanwege de indeling op persoonskenmerken is de breuk in de personentabel minder duidelijk zichtbaar. De breuk is aanwezig, maar verdeeld over de verschillende categorieën van persoonskenmerken.

Trendbreuk Ouderdomspensioen 2017: bepaling aantal aanspraken door CBS gewijzigd

Impact op tabel “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen”

Doordat de bepaling van het aantal aanspraken door het CBS ten behoeve van haar publicaties gewijzigd is, zijn de aantallen lager. Dit wordt veroorzaakt doordat meerdere aanspraken van een persoon bij een pensioenuitvoerder vanaf 2017 vaker worden geaggregeerd tot 1 aanspraak, waar deze voor 2017 als aparte aanspraken werden geteld. Het totaal aantal aanspraken is hierdoor voor 2017 3,2% lager dan bepaald volgens de oude methode. Op de totale waarde van de aanspraken heeft dit geen effect.

Trendbreuk Ouderdomspensioen 2017: afbakening door CBS gewijzigd
Impact op tabel “Arbeidsgerelateerd ouderdomspensioen; aanspraken, uitvoerders, regelingen” en tabel “Personen met pensioenaanspraken; persoonsgegevens, aanspraken”

Vanaf 2017 worden alle aanspraken op ouderdomspensioen waarbij geldt dat het te bereiken pensioenbedrag nul is èn het opgebouwd pensioenbedrag nul is, buiten de selectie gehouden voor het bepalen van het aantal aanspraken en het aantal personen met een aanspraak voor de Statlinetabel.
Tot 2017 werden alleen niet-actieve aanspraken ouderdomspensioen waarbij gold dat het te bereiken pensioenbedrag nul is èn het opgebouwd pensioenbedrag nul is, buiten de selectie voor de Statlinetabel gehouden.
Het totaal aantal aanspraken is hierdoor voor 2017 0,1% lager dan bepaald volgens de oude methode; voor het totaal aantal niet-actieve aanspraken is dit 0,4% lager. Op de totale waarde van de aanspraken heeft dit geen effect.