Loonkosten per eenheid product (index)

Doel

De index loonkosten per eenheid product (loonkosten p.e.p.) geeft de ontwikkeling van de loonkosten per geproduceerde eenheid goed of dienst weer. De index wordt berekend door de ontwikkeling van de loonkosten per werknemer te delen door de ontwikkeling van de toegevoegde waarde per werkzaam persoon (werknemers en zelfstandigen). De toegevoegde waarde wordt gegenereerd door zowel werknemers als zelfstandigen terwijl de loonkosten alleen op de werknemers betrekking hebben. De loonkosten p.e.p. geeft het belang weer van de loonkosten van werknemers in de productie. Het kan o.a. gebruikt worden als maatstaf voor de concurrentiepositie van bedrijfstakken, landen en regio's.

Domeinbeschrijving

Voor de berekening van de loonkosten per eenheid product worden reeksen gebruikt die worden opgesteld volgens de richtlijnen van het Europees systeem van Rekeningen (ESR 2010). De variabelen die worden samengesteld zijn de loonkosten per eenheid product op basis van werkzame personen én de loonkosten per eenheid product op basis van gewerkte uren. Beide cijfers worden zowel met oorspronkelijke als seizoengecorrigeerde cijfers samengesteld.

Aanvang onderzoek

2016. Er zijn reeksen gepubliceerd vanaf het eerste kwartaal van 1996.

Frequentie

Kwartaal.

Publicatiestrategie

Ieder kwartaal kent één publicatiemoment. De gegevens worden drie maanden na afloop van een kwartaal gepubliceerd. Bij de berekening van het vierde kwartaal worden de gegevens van de voorgaande drie kwartalen van dat jaar herzien. Ook bij elke nieuwe jaarberekening worden de kwartaalcijfers aangepast zodat deze aansluiten op het nieuwe jaarcijfer. Dit gebeurt voor het eerst in juni en een tweede maal bij de definitieve jaarberekening een jaar later. Tot slot worden de kwartalen het jaar daarop definitief vastgesteld, waarbij de jaartotalen niet meer veranderen. Daarnaast worden deze reeksen met kwartaalcijfers ook voor seizoeninvloeden gecorrigeerd. Elke keer als een nieuw kwartaal wordt toegevoegd wordt de seizoencorrectie op de hele tijdreeks uitgevoerd, waarbij alle kwartalen kunnen worden aangepast. Doorgaans zijn de bijstellingen op eerder gepubliceerde cijfers gering.

Hoe wordt het uitgevoerd

Belangrijkste bronnen

De loonkosten per eenheid product worden berekend vanuit bestaande tabellen vanuit de arbeidsrekeningen en de kwartaalrekeningen. De teller bestaat uit de ontwikkeling van de gemiddelde loonkosten per werknemer en de noemer uit de ontwikkeling van de productie per werkzaam persoon. De gebruikte tabellen voor deze berekening zijn de loonkosten van werknemers, de werkzame personen en werknemers, het bbp in marktprijzen, en de bruto toegevoegde waarde in basisprijzen.

De belangrijkste bronnen bij de samenstelling van de loonkosten van werknemers en de werkzame personen zijn de nationale rekeningen, de Enquête Beroepsbevolking, de Statistiek Werkgelegenheid en Lonen, de Satelliet Zelfstandige Ondernemers, en de banenbestanden afkomstig uit het Stelsel van Sociaal-Statistische Bestanden (SSB).

Bij de samenstelling van de kwartaalrekeningen (bbp en toegevoegde waarde) wordt gebruik gemaakt van een groot aantal bronnen op uiteenlopende terreinen als productie, finale bestedingen, inkomen en prijzen. Voorbeelden zijn omzetstatistieken, overheidsadministraties, statistieken van de buitenlandse handel en consumenten- en producentenprijzen.

Globale structuur integratiekader

Binnen de kwartaalrekeningen spelen coördinatie en integratie een sleutelrol. Door statistische coördinatie worden statistische eenheden in alle relevante statistieken in beginsel op grond van dezelfde criteria ingedeeld en zijn de gegevens uit de afzonderlijke statistieken zo goed mogelijk op elkaar afgestemd.

Het systeem van de arbeidsrekeningen is een integratiekader waarbinnen de gebruikte bronnen met elkaar worden geconfronteerd. De gegevens uit de verschillende bronnen worden gecorrigeerd voor onder meer verschillen in gebruikte concepten en peilmomenten. Vervolgens vindt een confrontatie plaats tussen de beloning zoals berekend in de arbeidsrekeningen en die volgens de aanbod- en gebruiktabellen van de nationale rekeningen. Integratie is het onderling afstemmen, volledig en consistent maken van statistische gegevens binnen een stelsel van definities en definitievergelijkingen. Door integratie resulteert betere informatie.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Bij het samenstellen van de gegevens worden de meest recente uitkomsten gebruikt van de Arbeidsrekeningen (loonkosten, werknemers en werkzame personen) en Kwartaalrekeningen (toegevoegde waarde). De resultaten worden een aantal keer gewijzigd. Zie hiervoor de publicatiestrategie.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten zijn volgtijdelijk vergelijkbaar. Noodzakelijke correcties van niveaus en nieuwe bronnen worden bij een revisie doorgevoerd.

Revisies

Eens in de vijf jaar worden de nationale rekeningen aan een grondige revisie onderworpen. Bij een revisie worden voor een bepaald jaar alle niveaugrootheden opnieuw vastgesteld. Tevens worden nieuwe beschikbare bronnen en rekenmethoden doorgevoerd. De meest recente revisie vond plaats over verslagjaar 2010. Bij een revisie van de nationale rekeningen worden de arbeidsrekeningen ook gereviseerd. Momenteel zijn gereviseerde cijfers beschikbaar vanaf 1995.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

De kwaliteit van de arbeidsrekeningenuitkomsten wordt onder meer gewaarborgd door:

Brongebruik: steeds de meest volledige beschikbare bron wordt gebruikt.
Verschilberekeningen: verschillen tussen brongegevens en de uitkomsten worden geanalyseerd waarbij oorzaken van verschillen benoemd worden.
Laag aggregatieniveau: uitkomsten worden opgebouwd vanuit gedetailleerde gegevens op persoons-, baan- en bedrijfseenhedenniveau.
Confrontatie met productie: resultaten moeten plausibel zijn ten opzichte van andere variabelen. Er moet bijvoorbeeld een plausibele ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit resulteren uit de ontwikkeling van het arbeidsvolume en de toegevoegde waarde.
Gegevens uit de arbeidsrekeningen voldoen aan een aantal definitievergelijkingen waardoor de gegevens onderling consistent zijn.

De kwartaalrekeningen vormen een samenhangend en geïntegreerd geheel, waarin alle variabelen op een consistente wijze met elkaar samenhangen. Dit draagt in belangrijke mate bij aan kwaliteit en gebruiksmogelijkheden. De kwaliteit wordt bevorderd doordat de definitievergelijkingen die aan het systeem ten grondslag liggen het mogelijk maken om gegevens uit verschillende statistieken aan elkaar te relateren en met elkaar te confronteren. Als de uitkomsten van deze statistieken niet aansluiten, kan via integratie tot de meest plausibele schattingen worden gekomen. De gebruiksmogelijkheden van de kwartaalrekeningen worden bevorderd doordat de systematiek het mogelijk maakt allerlei verschijnselen met elkaar in verband te brengen.
De bijstellingen tussen de opeenvolgende ramingen worden systematisch gevolgd.