Huisartspatiënten naar type contact met de huisartspraktijk

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het samenstellen van cijfers over het percentage personen dat in een verslagjaar contact heeft gehad met de huisarts bij wie de persoon als patiënt staat ingeschreven, en het gemiddeld aantal contacten per persoon per jaar. Cijfers zijn onderverdeeld naar het soort contact en uitgesplitst naar leeftijd, geslacht, migratieachtergrond en inkomen.

Doelpopulatie

Personen die gedurende een verslagjaar staan ingeschreven in de gemeentelijke bevolkingsregisters (BasisRegistratie Personen, BRP).

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

2006.

Frequentie

Jaarlijks.

Publicatiestrategie

De cijfers van het laatste jaar zijn voorlopig. De cijfers van eerdere jaren zijn definitief.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Registratie, gebaseerd op gegevens van een selectie van huisartspraktijken.

Waarnemingsmethode

Elektronische uitvraag van relevante administratieve patiëntengegevens uit het Huisartsen Informatie Systeem (HIS) van huisartspraktijken die participeren in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn (tot en met 2011 het Landelijk InformatieNetwerk Huisartsenzorg (LINH)).

Berichtgevers

Nivel ontvangt de gegevens uit de deelnemende huisartspraktijken en levert deze na bewerking en controle door aan het CBS. Persoonsgegevens worden gepseudonimiseerd verstuurd via een trusted third party (ZorgTTP).

Steekproefomvang

Het betreft geen steekproef maar gegevens van ruim 400 van de 5 000 Nederlandse huisartspraktijken, met in totaal ongeveer 1,7 miljoen ingeschreven patiënten. Deze praktijken besluiten zelfstandig tot deelname aan Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn.

Controle- en correctiemethoden

Nivel controleert de gegevens op volledigheid en juistheid en corrigeert de gegevens waar nodig. Het CBS koppelt de gegevens aan het bevolkingsregister en voert een aantal aanvullende controles uit die alleen door koppeling mogelijk zijn. Met ingang van verslagjaar 2016 wordt per dag, per type verrichting maximaal één verrichting meegenomen in de berekeningen.

Weging

Voor verschillen tussen de samenstelling van de populatie ingeschreven huisartspatiënten in Nivel Zorgregistraties en de totale bevolking wordt gecorrigeerd door middel van een wegingsfactor die gebaseerd is op de kenmerken geslacht, leeftijd, migratieachtergrond, stedelijkheid en inkomen.
Tot en met verslagjaar 2015 was de koppeling met het bevolkingsregister niet volledig en enigszins selectief, omdat van een deel van de ingeschreven huisartspatiënten geen (gepseudonimiseerd) BSN beschikbaar was. Koppeling gebeurde tot die tijd via een pseudoniem gebaseerd op geboortedatum, geslacht en viercijferige postcode van het woonadres. Die combinatie was niet in alle gevallen uniek en daardoor maar beperkt identificerend: indien een dergelijke combinatie meerdere keren voorkwam, was koppeling met het bevolkingsregister niet mogelijk. De hiervoor beschreven weging corrigeerde ook voor deze gebrekkige koppeling. Vanaf 2016 is echter voor vrijwel het hele register een gepseudonimiseerd BSN beschikbaar.
Het komt voor dat een patiënt (bijvoorbeeld vanwege verhuizing of verandering van huisarts om andere redenen) niet het gehele verslagjaar door de huisarts wordt waargenomen, terwijl de patiënt wel het hele jaar onderdeel uitmaakt van het bevolkingsregister. In de ophoging naar de populatie in het bevolkingsregister wordt daarom gebruik gemaakt van de totaal waargenomen tijd (‘persoonsjaren’) in huisartsenregister en bevolkingsregister.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Omdat de cijfers zijn gebaseerd op een huisartsenregister met een beperkte omvang, zijn de geschatte uitkomsten voor de totale populatie voorzien van de berekende standaardfout.
De 95%-betrouwbaarheidsmarge rond de gemiddelde cijfers is te berekenen door de standaardfout te vermenigvuldigen met +/-1,96.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van opeenvolgende jaren zijn goed met elkaar vergelijkbaar. Met ingang van 2018 zijn een aantal specifieke contacten niet meer opgenomen in de aangeleverde bestanden, dit betrof vooral contacten met de praktijkondersteuner somatiek (POH-S). In het overzicht met prestatiecodes wordt vermeld om welke contacten het gaat. Het gaat om een beperkt deel van alle contacten, de invloed op de uitkomsten is beperkt. Ook contacten van baby’s (nuljarigen) die plaatsvonden vóór de inschrijving bij de huisarts, zijn met ingang van 2018 niet meer in de bestanden opgenomen. De waargenomen tijd van de baby’s in het huisartsenregister is daardoor aangepast: tot 2018 was de geboortedatum het beginpunt van de waargenomen tijd, maar met ingang van 2018 is dit de inschrijfdatum bij de huisarts. Als gevolg van deze kortere waargenomen periode worden de uitkomsten van de baby’s met ingang van 2018 meer opgehoogd en kunnen deze daardoor hoger zijn dan in voorgaande jaren.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

Door het CBS worden de gebruikelijke controles uitgevoerd op volledigheid en juistheid van de aangeleverde gegevens en plausibiliteit van de resultaten. Vóór publicatie van nieuwe cijfers wordt de consistentie in de tijd gecontroleerd en worden uitkomsten waar mogelijk vergeleken met elders gepubliceerde bevindingen op basis van dezelfde bron.