Huisartspatiënten naar diagnose in verslagjaar (2002-2011)

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het samenstellen van cijfers over het eenmaal per jaar of vaker vóórkomen van klachten, symptomen en ziektes. Gegevens zijn gebaseerd op door de arts geregistreerde diagnoses bij personen die in de huisartsenpraktijk staan ingeschreven, uitgesplitst naar leeftijd, geslacht, herkomstgroep en inkomen.

Doelpopulatie

Personen die gedurende een verslagjaar staan ingeschreven in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA).

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

2002.

Met ingang van 2012 worden de ziekte-episodes anders gedefinieerd en is de populatie praktijken uitgebreid tot NIVEL Zorgregistraties Eerstelijn. Er zijn nieuwe StatLine-tabellen gestart en een Korte Onderzoeksbeschrijving van deze nieuwe reeks vindt u hier.

Frequentie

Jaarlijks.

Publicatiestrategie

Cijfers over alle verslagjaren zijn definitief. De tabellen zijn afgesloten: er zullen geen nieuwe cijfers volgen.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Registratie, gebaseerd op gegevens van een selectie van huisartspraktijken.

Waarnemingsmethode

Elektronische uitvraag van relevante administratieve patiëntengegevens uit het Huisartsen Informatie Systeem (HIS) van huisartspraktijken die participeren in het Landelijk InformatieNetwerk Huisartsen (LINH)). Op basis van gegevens over gebruik van huisartsenzorg, klachten waarmee patiënten de huisarts eenmaal of vaker in een jaar benaderen, geneesmiddelenvoorschriften en verwijzingen naar andere disciplines construeerde NIVEL ziekte-episodes die starten bij het eerste contact voor het desbetreffende gezondheidsprobleem in een kalenderjaar. Episodes lopen niet over kalenderjaren heen.

Er is geen directe relatie tussen het aantal episodes en het aantal huisartscontacten van een persoon. Een episode kan bestaan uit één of meer contacten met de huisarts, terwijl tijdens een contact met de huisarts meerdere onderwerpen aan de orde kunnen komen die tot verschillende episodes behoren.

Berichtgevers

NIVEL/IQ Healthcare ontvangt de gegevens uit de huisartspraktijken en levert ze na bewerking en controle door aan het CBS.

Steekproefomvang

Het betreft hier geen steekproef maar gegevens van circa 85 huisartspraktijken die zelfstandig besluiten tot deelname aan LINH. Het totaal aantal personen waarover de praktijken berichten wisselt van jaar tot jaar, met een gemiddelde van ongeveer 300.000 personen. Voor gemiddeld 185.000 personen is informatie beschikbaar over de diagnoses die bij de contacten zijn geregistreerd.

Controle- en correctiemethoden

Door NIVEL worden de gegevens op volledigheid en juistheid gecontroleerd en worden de gegevens waar nodig gecorrigeerd. CBS koppelt de gegevens aan het bevolkingsregister en voert een aantal aanvullende controles uit die alleen door koppeling mogelijk zijn. Daarnaast wordt informatie over verhuizingen van personen gebruikt om de periode waarbinnen een persoon in beeld is bij een huisartspraktijk nauwkeuriger af te bakenen.

Weging

De koppeling met de GBA is niet volledig en enigszins selectief. Dit komt doordat de combinatie van geboortedatum, geslacht en viercijferige postcode van het woonadres die hiervoor gebruikt wordt, niet in alle gevallen uniek is en daardoor maar beperkt identificerend is. Indien een dergelijke combinatie meerdere keren voorkomt in de GBA, worden er geen GBA-gegevens aan het record gekoppeld. Om uitspraken te kunnen doen over de gehele bevolking worden de gegevens gewogen. De inverse van de kans dat de combinatie van geboortedatum, geslacht en viercijferige postcode uniek is en leidt tot koppeling met het bevolkingsregister wordt in de weging gebruikt als startgewicht.

De gebruikte achtergrondkenmerken bij het wegen zijn geslacht, leeftijd, herkomst, stedelijkheid, buurtinkomen en of een persoon is verhuisd in het verslagjaar.

Het komt voor dat een patiënt (bijvoorbeeld vanwege verhuizing of verandering van huisarts om andere redenen) niet het gehele verslagjaar door de huisarts wordt waargenomen, terwijl de patiënt wel het hele jaar onderdeel uitmaakt van het bevolkingsregister. In de ophoging naar de populatie in het bevolkingsregister wordt daarom gebruik gemaakt van de totaal waargenomen tijd (‘persoonsjaren’) in huisartsregister en bevolkingsregister.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Doordat de cijfers zijn gebaseerd op een huisartsenregister met een beperkte omvang zijn de geschatte uitkomsten voor de totale populatie voorzien van de berekende standaardfout.
De 95%-betrouwbaarheidsmarge rond de gemiddelde cijfers is te berekenen door de standaardfout te vermenigvuldigen met +/-1,96.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van opeenvolgende jaren zijn goed met elkaar vergelijkbaar.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

Door het CBS worden de gebruikelijke controles uitgevoerd op volledigheid en juistheid van de aangeleverde gegevens. De kwaliteit van de LINH-GBA koppeling is analoog aan die in de ziekenhuisstatistiek, beschreven in het rapport: Koppeling van LMR- en GBA-gegevens. Methode, resultaten en kwaliteitsonderzoek (A de Bruin, EI de Bruin, A Gast. JWPF Kardaun, M van Sijl & GCG Verweij, CBS Voorburg/Heerlen, 2003).