Groeirekeningen
Wat behelst het onderzoek
Doel
De ontwikkeling van de productiviteit van de productiemiddelen arbeid, kapitaal, energie, materialen, diensten en de multifactorproductiviteit (mfp) in Nederland weergeven.
Domeinbeschrijving
In de groeirekeningen wordt de ontwikkeling van de productie en toegevoegde waarde toegerekend aan de verschillende productiemiddelen. Zo kan worden bepaald welk deel van de productiegroei wordt verklaard door een verandering in de inzet van arbeid, kapitaal, energie, materialen of diensten. Het deel van de groei dat niet door deze productiemiddelen kan worden verklaard wordt multifactorproductiviteit genoemd. Veranderingen in multifactorproductiviteit kunnen veroorzaakt worden door tal van factoren waaronder technologische vooruitgang, schaalvoordelen, veranderingen in bezettingsgraden en incidentele factoren zoals weersomstandigheden (bijvoorbeeld in de landbouw). Multifactorproductiviteit is daarmee een maatstaf voor de productiviteit van de Nederlandse economie.
De groeirekeningen worden samengesteld op het niveau van de gehele economie en op het niveau van bedrijfstakken en –klassen (volgens de Standaard Bedrijfsindeling 2008).
Aanvang onderzoek
De eerste experimentele groeirekeningen zijn gepubliceerd in juli 2007 (in de Nationale rekeningen 2006). De cijfers betroffen in eerste instantie de jaren 1995 tot en met 2011, maar zijn inmiddels aangevuld vanaf 1995 tot en met de meest recent gepubliceerde voorlopige jaarraming vanuit de nationale rekeningen.
De groeirekeningen zijn nog in ontwikkeling. In de komende jaren zullen uitbreidingen en verdiepingen van de statistische beschrijving van productiefactoren plaatsvinden die in de groeirekeningen zullen worden opgenomen. De belangrijkste typen van kapitaal zijn nu opgenomen in de groeirekeningen. De kapitaalgoederenvoorraad wordt meegenomen, net als de Nederlandse aardolie- en aardgasreserve. Verder zijn in 2010 voor het eerst de overige delfstoffen (zoals zand, grind en zout), voorraden, landbouwgrond en grond onder woningen en bedrijfsgebouwen opgenomen. Recreatiegrond en bouwgrond zijn de belangrijkste typen van kapitaal die nog ontbreken in de groeirekeningen.
Frequentie
Jaarlijks.
Publicatiestrategie
De groeirekeningen volgen de publicatiestrategie van de nationale rekeningen. Er zijn twee publicatiemomenten van de jaarramingen in de nationale rekeningen waarbij sprake is van steeds betere en meer gedetailleerde statistische informatie. Na afloop van het verslagjaar worden na 6 en 18 maanden respectievelijk de voorlopige en definitieve jaarramingen gepubliceerd.
Nieuwe cijfers voor de groeirekeningen worden jaarlijks in september gepubliceerd op StatLine, de elektronische database van het CBS. Waarbij de nieuwste jaarramingen vanuit de nationale rekeningen worden meegenomen. Dit gaat gepaard met een begeleidend artikel waarin cijfers en achtergrond in meer detail worden toegelicht.
Tussentijdse wijzigingen worden ook via StatLine beschikbaar gesteld.
Hoe wordt het uitgevoerd
Belangrijkste bronnen
De groeirekeningen worden samengesteld op basis van één bron, de nationale rekeningen. Hierbij wordt vooral gebruikt gemaakt van de aanbod- en gebruiktabellen (productie en verbruik), de arbeidsrekeningen (gewerkte uren en arbeidsjaren) en de statistiek over de kapitaalgoederenvoorraad.
Globale structuur integratiekader
De groeirekeningen worden samengesteld met behulp van een rekenmodel. In dit rekenmodel worden ramingen gemaakt van ontbrekende gegevens zoals het arbeidsinkomen van zelfstandigen en de gebruikskosten van kapitaal op basis van data uit de nationale rekeningen. Vervolgens berekent het rekenmodel de uitkomsten van de groeirekeningen.
Wat is de kwaliteit van de uitkomsten
Volgtijdelijke vergelijkbaarheid
De groeirekeningen volgen de continuïteitsstrategie van de nationale rekeningen en zijn volgtijdelijk vergelijkbaar. Hierbij is het correct weergeven van ontwikkelingen belangrijker dan het niveau van een variabele.
Revisies
Eens in de vijf à tien jaar worden de nationale rekeningen aan een grondige revisie onderworpen. Bij een revisie worden voor een bepaald jaar alle niveaugrootheden opnieuw vastgesteld. Tevens worden nieuwe beschikbare bronnen en rekenmethoden doorgevoerd. De meest recente revisie vond plaats over verslagjaar 2021. Bij een revisie van de nationale rekeningen worden de groeirekeningen ook gereviseerd.
Beschrijving kwaliteitsstrategie
In het gebruikte rekenmodel zijn enkele aannames gemaakt. Om het effect van de aannames te controleren worden gevoeligheidsanalyses uitgevoerd. In deze analyses wordt gekeken in welke mate de resultaten veranderen als er andere aannames gelden. Resultaten van de gevoeligheidsanalyses worden gepubliceerd, zodat gebruikers duidelijkheid hebben over de effecten van de aannames.
De groeirekeningen zijn volledig consistent met de nationale rekeningen. Doordat alle gebruikte data uit één enkele bron komen, worden inconsistenties tussen verschillende onderdelen van de groeirekeningen voorkomen.