Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein - Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Wat behelst het onderzoek
Doel
Het samenstellen van gemeentelijke statistische uitkomsten over ondersteuning verleend in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo2015).
Doelpopulatie
Personen aan wie gedurende de verslagperiode ondersteuning is verleend in het kader van de Wmo.
Statistische eenheid
Personen in combinatie met de vorm van ondersteuning die ze ontvangen.
Aanvang onderzoek
2019.
Frequentie
Halfjaarlijks.
Publicatiestrategie
Cijfers over de meest recente verslagperiode komen als voorlopige cijfers in de diverse StatLine-tabellen. Bij publicatie van de voorlopige cijfers over het tweede halfjaar van een kalenderjaar worden de cijfers over het eerste halfjaar vervangen door nader voorlopige cijfers. Bij publicatie van de voorlopige cijfers over het eerste halfjaar van een kalenderjaar worden alle cijfers over het daaraan voorafgaande kalenderjaar definitief gemaakt. De verslagperiode bestrijkt een half jaar.
Hoe wordt het uitgevoerd
Soort onderzoek
In dit onderzoek worden gegevens over Wmo-maatwerkarrangementen door gemeenten geleverd aan CBS. Deze gegevens worden gecombineerd en aangevuld met registratiegegevens uit het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden van CBS en gegevens uit de Basisregistratie Personen (BRP).
Waarnemingsmethode
Bestanden met gegevens worden elektronisch aan CBS geleverd.
Berichtgevers
Gemeenten.
Steekproefomvang
Er is geen sprake van een steekproef. Gemeenten doen op vrijwillige basis mee aan de gemeentelijke monitor sociaal domein.
Alleen de gegevens van gemeenten die aangeleverd hebben en die geen bezwaar hebben gemaakt tegen publicatie worden gepubliceerd.
Cijfers over het totale aantal Wmo-cliënten in Nederland worden gepubliceerd op basis van een modelmatige schatting. Wanneer (vrijwel) alle gemeenten deelnemen zullen meer gedetailleerde cijfers op landelijk niveau worden gepubliceerd.
Controle- en correctiemethoden
Er is aangenomen dat de door gemeente aangeleverde gegevens juist en volledig zijn.
In de gegevensleveringen van gemeenten aan het CBS, komt het regelmatig voor dat er meerdere records worden aangeleverd die (vermoedelijk) over dezelfde voorziening gaan. Wanneer een gemeente voor alle leveringen binnen een kalenderjaar het toewijzingsnummer heeft aangeleverd worden voor het tellen van het aantal maatwerkvoorzieningen de gegevens uit alle records van dezelfde persoon met hetzelfde toewijzingsnummer en type voorziening samengevoegd tot één voorziening mits het om dezelfde vorm van financiering gaat. Na deze samenvoeging worden records nogmaals samengevoegd tot één voorziening wanneer:
- de gemeente, de persoon, het type voorziening en de leveringsvorm gelijk zijn én
- de begin- en einddatum gelijk zijn óf een record maximaal 3 dagen na afloop van een vorig record start óf de zorgperiode van het ene record (volledig) binnen de zorgperiode van het andere record valt.
Er zullen praktijksituaties bij gemeenten zijn, waarin deze aanpak niet tot juiste aantal voorzieningen leidt. Het aantal voorzieningen is daardoor iets minder betrouwbaar dan het aantal cliënten.
De cijfers over het totaal aantal cliënten in Nederland zijn geschat met een regressiemodel op de data van de deelnemende gemeenten. Het totaal aantal cliënten in Nederland kan geschat worden wanneer 60% van de gemeenten registraties heeft aangeleverd en de vier grootste gemeenten (G4) aangeleverd hebben. De onzekerheidsmarges (95%-betrouwbaarheidsintervallen) van deze schattingen zijn als volgt:
2019JJ
Totaal cliënten [1158110 , 1174860]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1126030 , 1142275]
Cliënten ondersteuning thuis [248585 , 261320]
Cliënten hulp bij het huishouden [433860 , 444255]
Cliënten verblijf en opvang [43335 , 46595]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [740135 , 775570]
Cliënten overig Niet geschat
2020JJ
Totaal cliënten [1215135 , 1228510]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1181635 , 1194625]
Cliënten ondersteuning thuis [256350 , 268955]
Cliënten hulp bij het huishouden [490470 , 502680]
Cliënten verblijf en opvang [45165 , 50545]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [762680 , 779475]
Cliënten overig Niet geschat
2021JJ
Totaal cliënten Niet geschat
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1203580 , 1214220]
Cliënten ondersteuning thuis [251300 , 263175]
Cliënten hulp bij het huishouden [502495 , 516350]
Cliënten verblijf en opvang Niet geschat
Cliënten hulpmiddelen en diensten [767730 , 780540]
Cliënten overig Niet geschat
Omdat niet alle gemeenten behorende bij de G4 gegevens over verblijf hebben aangeleverd voor 2021H2, kan er geen schatting van Verblijf en Opvang en Totaal gemaakt worden over 2021JJ.
2022H1
Totaal cliënten [1137935 , 1148105]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1115555 , 1125575]
Cliënten ondersteuning thuis [216665 , 224520]
Cliënten hulp bij het huishouden [471650 , 484230]
Cliënten verblijf en opvang [29140 , 30260]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [713790 , 726900]
Cliënten overig Niet geschat
2022H2
Totaal cliënten [1145630 , 1157550]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1123155 , 1134845]
Cliënten ondersteuning thuis [211155 , 222830]
Cliënten hulp bij het huishouden [472965 , 491275]
Cliënten verblijf en opvang [28280 , 29690]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [719360 , 734595]
Cliënten overig Niet geschat
2022JJ
Totaal cliënten [1233420 , 1246970]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1208990 , 1222290]
Cliënten ondersteuning thuis [247560 , 260765]
Cliënten hulp bij het huishouden [517950 , 536835]
Cliënten verblijf en opvang [33355 , 34985]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [762710 , 783495]
Cliënten overig Niet geschat
2023H1 – Tabel 85043
Totaal cliënten [1151145 , 1154355]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1128125 , 1131305]
Cliënten ondersteuning thuis [216775 , 219330]
Cliënten hulp bij het huishouden [484990 , 490165]
Cliënten verblijf en opvang [29110 , 29110]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [720260 , 723900]
Cliënten overig Niet geschat
Het landelijke cijfer voor 2023H1 van Verblijf en Opvang is een som van alle gemeenten, omdat deze categorie compleet is aangeleverd door centrumgemeenten.
2023H1 – Tabel 85896
Totaal cliënten [1150745 , 1154000]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1127735 , 1130960]
Cliënten ondersteuning thuis [216755 , 219225]
Cliënten hulp bij het huishouden [485135 , 489600]
Cliënten verblijf en opvang [29100 , 29100]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [719840 , 723505]
Cliënten overig Niet geschat
Het landelijke cijfer voor 2023H1 van Verblijf en Opvang is een som van alle gemeenten, omdat deze categorie compleet is aangeleverd door centrumgemeenten.
2023H2 – Tabel 85043
Totaal cliënten [1157485 , 1166005]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [113150 , 1143500]
Cliënten ondersteuning thuis [217410 , 222275]
Cliënten hulp bij het huishouden [489295 , 498540]
Cliënten verblijf en opvang [27590 , 30790]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [723775 , 732755]
Cliënten overig Niet geschat
2023H2 – Tabel 85896
Totaal cliënten [1157070 , 1165570]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1134765 , 1143090]
Cliënten ondersteuning thuis [217360 , 221855]
Cliënten hulp bij het huishouden [489425 , 498315]
Cliënten verblijf en opvang [27585 , 30785]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [723605 , 732630]
Cliënten overig Niet geschat
2023JJ – Tabel 85043
Totaal cliënten [1243320 , 1252655]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1218535 , 1227675]
Cliënten ondersteuning thuis [247960 , 253950]
Cliënten hulp bij het huishouden [530595 , 541430]
Cliënten verblijf en opvang [32290 , 36090]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [771280 , 781020]
Cliënten overig Niet geschat
2023JJ – Tabel 85896
Totaal cliënten [1242925 , 1252275]
Totaal cliënten exclusief verblijf en opvang [1218110 , 1227265]
Cliënten ondersteuning thuis [247855 , 253480]
Cliënten hulp bij het huishouden [530610 , 540885]
Cliënten verblijf en opvang [32285 , 36085]
Cliënten hulpmiddelen en diensten [771160 , 780960]
Cliënten overig Niet geschat
Wat is de kwaliteit van de uitkomsten
Nauwkeurigheid
De nauwkeurigheid van de statistiek is afhankelijk van de nauwkeurigheid van de door gemeenten aangeleverde informatie.
Volgtijdelijke vergelijkbaarheid
In het voorjaar van 2024 is er een nieuwe tabel gestart met een nieuwe herkomstindeling: Wmo-cliënten; type maatwerkvoorziening, persoonskenmerken, regio (tabelnummer: 85896NED). De nieuwe herkomstindeling geeft weer in welk land een persoon geboren is of waar diens ouders geboren zijn. Deze tabel is de opvolger van Wmo-cliënten; type maatwerkvoorziening, persoonskenmerken, regio, 2019-2023 (85043NED).
Daarnaast zijn er in de nieuwe tabel nog een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo is bij het samenvoegen van records besloten om records apart te houden wanneer zij hetzelfde toewijzingsnummer hebben, maar verschillende vormen van financiering. Ook is een andere peildatum gekozen bij het bepalen van de leeftijd, zodat deze beter aansluit bij de meer gebruikelijke peildatum die wordt gehanteerd binnen het CBS.
Door deze verschillen kunnen de cijfers van deze tabel niet vergeleken worden met de nieuwe tabel. De wijzigingen leiden tot een gemiddelde afname van het aantal cliënten op landelijk niveau met 0,03 procent op basis van de jaarcijfers 2023. Bij de halve jaren is het verschil respectievelijk -0,03 procent in het eerste halfjaar van 2023 en +0,04 procent in het tweede halfjaar van 2023. Wanneer op gemeenteniveau wordt ingezoomd, dan zijn de genoemde verschillen per periode vaak groter.
In tabel 1 wordt voor de landelijke cijfers per cel getoond wat het procentuele verschil is tussen de nieuwe tabel Wmo-cliënten; type maatwerkvoorziening, persoonskenmerken, regio (tabelnummer: 85896NED) en de oude tabel Wmo-cliënten; type maatwerkvoorziening, persoonskenmerken, regio, 2019-2023 (tabelnummer 85043). Dit is gedaan voor beide halve jaren en heel het jaar 2023. Daarbij zijn ook de gemiddelde verandering per persoonskenmerk en de gemiddelde verandering per type maatwerkvoorziening opgenomen.
Tabel 1 - Procentuele verschillen tussen de voorlopige versie van tabel 85896 (nieuwe indeling) en (nader) voorlopige versie van tabel 85043 (oude indeling), per periode.
Cijfers over 2019 tot en met 2022 worden conform de nieuwe indeling met terugwerkende kracht beschikbaar gesteld. Wanneer er eerdere jaren beschikbaar worden gesteld, dan wordt tabel 1 uitgebreid met informatie over de desbetreffende jaren.
Beschrijving kwaliteitsstrategie
Uitkomsten van statistisch onderzoek worden pas gepubliceerd nadat deze zijn beoordeeld op plausibiliteit en akkoord zijn bevonden. Om de plausibiliteit van de uitkomsten vast te stellen zijn deze waar mogelijk geconfronteerd met uitkomsten uit voorgaande perioden en uit andere bronnen.
Gemeenten ontvangen van CBS informatie over de kwaliteit en volledigheid van de aangeleverde gegevens. Mede op basis daarvan kunnen gemeenten besluiten hun gegevensaanlevering in te trekken. Van gemeenten die hun gegevensaanlevering intrekken worden geen cijfers gepubliceerd.