EMU-saldo en -schuld

Wat behelst het onderzoek
Doel

Binnen de Europese Unie zijn het EMU-saldo en de EMU-schuld de belangrijkste indicatoren voor de gezondheid van de overheidsfinanciën.

Domeinbeschrijving

Het EMU-saldo en de EMU-schuld zijn afgeleid van de cijfers over de sector overheid uit de nationale rekeningen.

Het EMU-saldo is het verschil van inkomsten en uitgaven van de overheid. Inkomsten en uitgaven worden daarbij geboekt in het jaar dat economische waarde gecreëerd wordt of wanneer een recht dan wel verplichting ontstaat. Het is gelijk aan het vorderingensaldo van de sector overheid in de nationale rekeningen plus het rentevoordeel of -nadeel als gevolg van financiële derivaten (renteswaps).

De EMU-schuld is gedefinieerd als de geconsolideerde overheidsschuld, gewaardeerd tegen nominale waarde, exclusief de transitorische schuld en de schuld op de titel financiële derivaten. Door het verschil in waarderingsgrondslag is de som van de schuldtitels van de EMU-schuld (nominaal) niet gelijk aan de som van de schuldtitels in de nationale rekeningen (marktwaarde). De schuld bestaat uit de titels: chartaal geld, kortlopende waardepapieren, obligaties, kortlopende leningen en langlopende leningen.

Aanvang onderzoek

Verslagjaar 1990.

Frequentie

Tweemaal per jaar

Publicatiestrategie

Tweemaal per jaar moeten de Europese lidstaten hun EMU-saldo en EMU-schuld aan Eurostat rapporteren. De rapportagedata zijn 1 april en 1 oktober. Nadat Eurostat de cijfers van de lidstaten heeft gecontroleerd en goedgekeurd, worden de gegevens in een News Release door Eurostat openbaar gemaakt. De verwerkingstijd van Eurostat is 3 à 4 weken.

Het CBS publiceert de gegevens over Nederland die voor 1 april aan Eurostat verstrekt zijn, al op de laatste werkdag van de maand maart. Deze publicatie bevat de eerste raming over het afgelopen jaar, en is gebaseerd op kwartaalinformatie. Daarnaast kunnen de cijfers over het jaar daarvoor aangepast worden als daar nieuwe informatie over is. De Nederlandse gegevens voor de rapportage van 1 oktober publiceert het CBS tegelijk met het uitkomen van het persbericht Nationale rekeningen midden juli. Het betreft dan bijstellingen op de eerder gepubliceerde cijfers over de laatste drie jaar.

Het EMU-saldo en de EMU-schuld worden gepubliceerd in de publicatie ‘Nationale rekeningen en op StatLine, de elektronische database van het CBS.

Hoe wordt het uitgevoerd
Belangrijkste bronnen

Het EMU-saldo en de EMU-schuld zijn afgeleid van de cijfers over de sector overheid uit de nationale rekeningen. Bij de samenstelling van de overheidscijfers wordt gebruik gemaakt van een aantal directe bronnen: financiële gegevens geleverd door ministeries, agentschappen en begrotingsfondsen, kwartaal- en jaarrapportages van lagere overheden, maand-, kwartaal- en jaarverslagen van sociale verzekeringsinstellingen, en jaarverslagen van overheids-instellingen. Daarnaast worden ook indirecte bronnen ingezet zoals informatie van De Nederlandsche Bank over leningen en deposito's van overheden bij financiële instellingen.

Globale structuur integratiekader

De ramingen van het EMU-saldo en de EMU-schuld maken deel uit van de nationale rekeningen. Het systeem van de nationale rekeningen is een integratiekader waarbinnen de gebruikte bronnen met elkaar worden geconfronteerd. Integratie is het onderling afstemmen, volledig en consistent maken van statistische gegevens binnen een stelsel van definities en definitievergelijkingen. Door integratie komt extra informatie beschikbaar die in het oorspronkelijke cijfermateriaal niet aanwezig is.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten
Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De ramingen van het EMU-saldo en de EMU-schuld volgen de continuïteitsstrategie van de nationale rekeningen. Dit betekent dat de gegevens over de gehele tijdreeks vergelijkbaar zijn voor wat betreft afbakening van de sector overheid, definities en methodes.

Revisies

Eens in de vijf à tien jaar worden de nationale rekeningen aan een grondige revisie onderworpen. Bij een revisie worden voor een bepaald jaar alle niveaugrootheden opnieuw vastgesteld. Tevens worden nieuwe beschikbare bronnen en rekenmethoden doorgevoerd. De meest recente revisie is over verslagjaar 2001.
Bij een revisie van de nationale rekeningen kunnen het EMU-saldo en de EMU-schuld ook worden aangepast.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

Binnen het systeem van nationale rekeningen worden verschillende bronnen met elkaar geconfronteerd. Inconsistenties en fouten komen zo aan het licht en worden verholpen.
Als specifieke leidraad voor de bepaling van het EMU-saldo en EMU-schuld wordt het Europese Handboek Overheidstekort en Overheidsschuld gebruikt. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van overheidsfinanciën worden besproken in Europese werkgroepen en Task Forces.

De cijfers over het EMU-saldo en de EMU-schuld worden ook gecontroleerd door de Europese Commissie. Over de gehanteerde methoden en bronnen dient het CBS verantwoording af te leggen aan de Europese Commissie. Bovendien worden de gegevens ook geanalyseerd in Europese werkgroepen.