Bedrijvendynamiek
Wat behelst het onderzoek?
Doel
De statistieken over het thema bedrijvendynamiek beschrijven en meten de meest voorkomende veranderingen (events) die zich voordoen binnen de bedrijvenpopulatie in Nederland. Met behulp van deze cijfers wordt onder andere inzichtelijk gemaakt hoeveel nieuwe bedrijven er worden gestart (oprichtingen), hoeveel bestaande bedrijven er stoppen met hun activiteiten (opheffingen) en hoeveel fusies en overnames er plaatsvinden in Nederland.
Domeinbeschrijving
In de statistieken over bedrijvendynamiek worden de volgende gebeurtenissen of events onderscheiden:
Oprichting:
Een oprichting is het ontstaan van een nieuw bedrijf.
Dit betekent dat voldaan moet zijn aan economische criteria voor een bedrijf: er moet informatie beschikbaar zijn over werkgelegenheid of omzet van het bedrijf. Verder is het van belang dat het bedrijf daadwerkelijk nieuw is. De voortzetting van één of meerdere bestaande bedrijven is dan ook geen oprichting.
Er is geen sprake van een oprichting bij:
- bedrijven die ontstaan als gevolg van fusie, op- of afsplitsing;
- overname of verzelfstandiging van een deel van een bedrijf;
- naamswijziging;
- rechtsvormwijziging;
- wisseling van eigenaar;
- geleidelijke activiteitenwijziging;
- verhuizing;
- reactivering.
Opheffing:
Een opheffing is de beëindiging van een bestaand bedrijf.
Dit betekent dat er geen sprake is van voortzetting van een belangrijk deel van de activiteiten door een ander bedrijf. Er is pas sprake van een opheffing als het bedrijf (met bijbehorende werkgelegenheid) niet meer tot de populatie behoort. Het bekendste voorbeeld hiervan is het faillissement.
Er is geen sprake van een opheffing bij:
- bedrijven die verdwijnen als gevolg van fusie, op- of afsplitsing;
- overname of verzelfstandiging van een deel van een bedrijf;
- naamswijziging;
- rechtsvormwijziging;
- wisseling van eigenaar;
- geleidelijke activiteitenwijziging;
- verhuizing;
- reactivering.
Fusie:
Samenvoeging van twee of meer bedrijven waarbij de oorspronkelijke productiefactoren worden voortgezet in één 'nieuw' bedrijf.
De oorspronkelijke bedrijven bestaan niet meer als zodanig, maar zijn ook niet opgeheven. Daartegenover staat dat het nieuwe bedrijf ook geen oprichting is. Een fusie is een samenvoeging van minstens twee bestaande bedrijfseenheden uit de populatie tot één nieuwe bedrijfseenheid. Daarbij wordt verder geen nieuwe werkgelegenheid gecreëerd.
Overname:
Situatie waarbij het overgenomen bedrijf niet meer als zodanig bestaat, maar waarbij er geen sprake is van opheffing. Het overnemende bedrijf heeft zijn productiefactoren uitgebreid en blijft in dezelfde hoedanigheid voortbestaan.
Toevoegen van minstens één bedrijfseenheid uit de populatie aan één andere, reeds bestaande, bedrijfseenheid. Daarbij wordt verder geen nieuwe werkgelegenheid gecreëerd.
CBS volgt hierbij de Europese definitie van een bedrijf. Een bedrijf heeft één of meer locaties (vestigingen) waar de bedrijfsactiviteiten worden uitgevoerd. In de statistieken over bedrijvendynamiek worden alle events echter slechts één keer meegeteld, ongeacht het aantal vestigingen dat erbij betrokken is. Er zijn aparte tabellen beschikbaar op basis van het aantal bedrijfsvestigingen.
De beschreven events worden ingedeeld naar bedrijfstak, bedrijfsgrootte en rechtsvorm. De bedrijfstak van een bedrijf wordt geclassificeerd op basis van de economische hoofdactiviteit van het bedrijf volgens de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008) van CBS. De bedrijfsgrootte wordt bepaald aan de hand van het aantal werkzame personen van het bedrijf.
Meer informatie over de officiële definitie van een bedrijf en de statistieken over de (totale) aantallen bedrijven in Nederland is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Bedrijvendemografie.
Aanvang onderzoek
De cijfers over bedrijvendynamiek zijn beschikbaar vanaf 2007.
Frequentie
De cijfers over bedrijvendynamiek zijn beschikbaar op jaar- en kwartaalbasis.
Publicatiestrategie
De cijfers over oprichtingen van bedrijven en fusies en overnames van bedrijven zijn definitief met uitzondering van het lopende jaar en meest recente afgesloten jaar. Deze cijfers hebben een voorlopig karakter.
De cijfers over opheffingen van bedrijven zijn definitief met uitzondering van het lopende jaar en de twee meeste recente afgesloten jaren. De cijfers over het lopende jaar en meest recente afgesloten jaar hebben een voorlopig karakter, de cijfers over het jaar daar voor hebben een nader voorlopig karakter.
Hoe wordt het uitgevoerd?
Belangrijkste bronnen
De statistieken over het thema bedrijvendynamiek zijn gebaseerd op de informatie uit het Algemeen Bedrijven Register (ABR) van CBS.
Globale structuur integratiekader
Het ABR wordt samengesteld uit een combinatie van registraties van de Kamer van Koophandel (KvK), de Belastingdienst, het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en De Nederlandsche Bank (DNB). Het ABR bevat informatie over onder andere de economische activiteit, grootte en rechtsvorm van een bedrijf.
Met ingang van april 2014 is CBS het Nieuwe Handelsregister (NHR) als enige bron van eenheden gaan gebruiken. Gegevens van de belastingdienst leiden daarmee niet langer tot het opvoeren van eenheden maar worden nog wel gebruikt voor het vaststellen van economische activiteit ervan. Deze methodewijziging is teruggelegd tot het begin van de huidige reeks (2007).
Voor de meest complexe, vaak internationale concerns gebeurt de vaststelling van de (dochter)bedrijven in Nederland in samenspraak met het concern. Ook de hoofdactiviteit van het bedrijf wordt dan samen met het concern vastgesteld.
Wat is de kwaliteit van de uitkomsten?
Volgtijdelijke vergelijkbaarheid
De cijfers over oprichtingen van bedrijven vormen vanaf 2007 een stabiele reeks zonder methode- of trendbreuken, met uitzondering van de landbouwsector (sectie A uit de SBI 2008), waar de reeks pas vanaf 2011 stabiel is.
De cijfers over opheffingen van bedrijven vormen vanaf 2007 een stabiele reeks zonder methode- of trendbreuken en zijn daarmee voor alle perioden vergelijkbaar.
De cijfers over fusies en overnames van bedrijven vormen voor de periode 2007-2009 een stabiele reeks en bevatten vervolgens een methodebreuk. Vanaf 2010 vormen de jaarcijfers echter weer een stabiele reeks zonder verdere methode- of trendbreuken en zijn daarmee voor alle daarop volgende perioden vergelijkbaar. De kwartaalcijfers over fusies en overnames van bedrijven bevatten dezelfde breuk als de jaarcijfers (tussen 2009 en 2010). Daarnaast zijn er enkele kwartalen die buitenproportionele aantallen fusies en overnames weergeven ten gevolgen van administratieve wijzigingen in het ABR. Het gaat om de kwartalen 2010-Q2, 2014-Q1, 2014-Q2 en 2016-Q4.
Revisies
Geen revisies.