Afgeleide consumentenprijsindex 2006=100
Wat behelst het onderzoek?
Doel
Het maandelijks publiceren van de prijsontwikkeling van goederen en diensten die consumenten aanschaffen. De prijsontwikkeling wordt weergegeven als een prijsindex. In de afgeleide consumentenprijsindices is het effect van veranderingen in de tarieven van productgebonden belastingen (bijvoorbeeld BTW en accijns op alcohol en tabak) en subsidies en van de consumptiegebonden belastingen uit de prijsontwikkeling verwijderd. De afgeleide CPI geeft antwoord op de vraag wat de prijsontwikkeling is als de belastingtarieven niet veranderen.
Doelpopulatie
Consumptiegoederen en -diensten die worden aangeschaft door huishoudens in Nederland.
Statistische eenheid
Consumptiegoederen en -diensten.
Aanvang onderzoek
1974.
Frequentie
Maandelijks.
Publicatiestrategie
De cijfers van de laatste maand zijn voorlopig. Deze worden definitief bij de publicatie van de volgende maand.
Hoe wordt het uitgevoerd?
Soort onderzoek
Het onderzoek is gebaseerd op maandelijkse prijswaarneming bij bedrijven en instellingen die goederen en diensten leveren aan consumenten.
Waarnemingsmethode
Een deel van de prijzen wordt door interviewers in winkels genoteerd. Ook wordt steeds meer gebruik gemaakt van prijsbestanden (scannerdata) van winkelketens. Daarnaast maakt het CBS gebruik van schriftelijke of telefonische enquêtes, internetwaarneming, externe registraties en het raadplegen van brochures.
De waargenomen prijzen worden aangepast door ze te verminderen met de huidige belastingen en te verhogen volgens de belastingtarieven die golden in december van het voorgaand jaar. De verandering in subsidies op de producten wordt vervolgens op dezelfde manier gecorrigeerd.
Berichtgevers
Bedrijven, instellingen, verenigingen en overheden.
Steekproefomvang
Ruim 1300 artikelen en diensten bij 10 duizend berichtgevers (exclusief scannerdata).
Controle- en correctiemethoden
Het CBS voert controles uit op volledigheid en plausibiliteit van de aangeleverde gegevens. Naar mogelijk onjuiste of onvolledige gegevens wordt navraag gedaan. Bij het ontbreken van prijswaarnemingen (non-respons) wordt er geïmputeerd (de benodigde informatie wordt op basis van de overige waarnemingen geschat). Wanneer een vast omschreven product/dienst een wijziging ondergaat, wordt een correctie van de prijs toegepast voor eventuele verschillen in kwaliteit tussen de oude en de nieuwe versie van het product.
Weging
Om de prijsontwikkeling te bepalen wordt een pakket van goederen en diensten samengesteld. Elk goed of dienst in dit pakket heeft een gewicht dat aangeeft hoe belangrijk dit is in het consumptiepatroon van de Nederlanders. Voor het bepalen van de wegingsfactoren van de verschillende goederen en diensten in de CPI wordt gebruik gemaakt van de consumptieve bestedingen uit de Nationale Rekeningen. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van budgetonderzoeken en andere externe bronnen. De gewichten van de productgroepen in de CPI worden jaarlijks in januari aangepast en gepubliceerd.
Wat is de kwaliteit van de uitkomsten?
Nauwkeurigheid
De nauwkeurigheid en representativiteit van de CPI worden gewaarborgd door van een zeer groot en divers aantal producten maandelijks de prijs waar te nemen bij verschillende verkoopkanalen in het hele land. De mate van nauwkeurigheid is echter niet te berekenen. De nauwkeurigheid van de prijsontwikkeling per productgroep is in het algemeen minder groot dan de nauwkeurigheid van de prijsontwikkeling van het totale consumptiepakket. De enquêterespons ligt boven de 95 procent.
Onnauwkeurigheid kan op meerdere plaatsen in het productieproces ontstaan:
• bij de steekproef van de berichtgevers;
• bij de keuze van de representatieve artikelen en de raming van kwaliteitsverschillen
• door fouten tijdens de prijswaarneming;
• bij de vaststelling van de wegingsfactoren;
• door non-respons
Vergelijkbaarheid in de tijd
De prijsontwikkeling wordt gemeten door zo veel mogelijk de prijzen van artikelen in de berekening mee te nemen die in twee opeenvolgende maanden bij dezelfde berichtgever zijn waargenomen.
Vanaf de publicatie van de reeks 2006=100 vindt er jaarlijks een aanpassing van de CPI-gewichten plaats (basisverlegging). Dan wordt een nieuw pakket goederen en diensten vastgesteld waarvoor de prijzen worden gemeten. Ook worden de gewichten van het pakket geactualiseerd. De gegevens zijn dus niet jaar op jaar gelijk maar wel vergelijkbaar.
Beschrijving kwaliteitsstrategie
De data worden gecontroleerd op interne consistentie en volledigheid. Waar nodig wordt actie genomen om data te verifiëren. Als de data akkoord zijn bevonden, vindt de berekening van de prijsindices plaats en worden de uitkomsten gecontroleerd en gevalideerd. De uitkomsten worden gevalideerd door medewerkers van een andere afdeling dan die waar de cijfers zijn samengesteld.
Belastingen waarvoor gecorrigeerd wordt in de afgeleide CPI
Omzetbelasting (btw)
Belasting van personenauto's en motorrijwielen
Accijns: Bier
Accijns: Wijn
Accijns: Tussenproducten (bijv. port en sherry)
Accijns: Overige alcoholhoudende producten
Accijns: Minerale oliën
Accijns: Tabaksproducten
Verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en andere producten: Alcoholvrije dranken
Voorraadheffing aardolieproducten
Wet op belastingen van rechtsverkeer : Assurantiebelasting
Wet Belastingen op milieugrondslag : Leidingwaterbelasting
Wet Belastingen op milieugrondslag : Energiebelasting
Motorrijtuigenbelasting
Verontreinigingsheffing oppervlaktewateren
Afvalstoffenheffing (inclusief reinigingsrechten)
Watersysteemheffing en zuiveringsheffing ingezetenen
Hondenbelasting
Meer informatie
Uitgebreide methodebeschrijving Consumentenprijzen