Gemeentelijk afval; hoeveelheden

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het verkrijgen van gegevens over de hoeveelheden afval die door gemeenten of in opdracht van gemeenten ingezameld worden, alsmede over de verwerkingsmethoden.

Doelpopulatie

Gemeenten. De gegevens worden gepresenteerd naar diverse indelingen, o.a. Nederland totaal, provincie, gemeente, gemeentegrootteklasse, stedelijkheidsklasse en per inwoner.

Statistische eenheid

Gemeente.

Aanvang onderzoek

Het onderzoek Gemeentelijk afval is gestart in 1981. Er zijn enkele aanpassingen geweest; de huidige tijdreeks loopt vanaf 1993.

Frequentie

Het onderzoek wordt jaarlijks uitgevoerd.

Publicatiestrategie

Voorlopige cijfers zijn beschikbaar in juni in het jaar na onderzoek; definitieve cijfers in december na het jaar van onderzoek. De resultaten worden gepubliceerd in de StatLinepublicaties over gemeentelijke afvalstoffen en huishoudelijk afval per gemeente.

Hoe wordt het uitgevoerd

Soort onderzoek

Integrale enquête via een internet vragenlijst. De vragenlijst is opgesteld in samenwerking met Rijkswaterstaat Leefomgeving. Daarnaast is er ook overleg met andere instanties.

In de vragenlijst worden definities toegepast voor de diverse afvalstromen die door het toenmalige SenterNovem Uitvoering Afvalbeheer zijn opgesteld in overleg met onder andere CBS. Deze definities zijn gepubliceerd in het rapport De gemeentelijke afvalmonitor (Afval Overleg Orgaan, 2003).

Waarnemingsmethode

De vragenlijst wordt aan alle Nederlandse gemeenten toegezonden, en in een aantal gevallen ook aan Gemeenschappelijke regelingen en geprivatiseerde gemeentelijke afvalinzamelbedrijven.

Berichtgevers

Alle Nederlandse gemeenten, Gemeenschappelijke regelingen, particuliere gemeentelijke afvalinzamelingsbedrijven.

Steekproefomvang

Alle Nederlandse gemeenten.

Controle- en correctiemethoden

• Gegevens die bij derden worden opgevraagd zijn niet altijd per gemeente beschikbaar maar hebben soms betrekking op twee of meer gemeenten. Dit is onder andere het geval wanneer een milieustraat door meerdere gemeenten wordt geëxploiteerd, of als de inzameling wordt uitgevoerd door een samenwerkingsverband (zoals een Gemeenschappelijke regeling). Om toch gegevens per gemeente te verkrijgen worden de totalen op basis van het aantal inwoners verdeeld over de gemeenten.
• Om tot een totaalcijfer voor Nederland te komen moet worden bijgeschat voor de ontbrekende gemeenten. Ook bij de responderende gemeenten kunnen soms gegevens over één of meer afvalstromen ontbreken. Voor de bijschatting wordt per afvalcomponent een schatter bepaald die het gemiddelde hoeveelheid afval per inwoner weergeeft. Omdat uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheid ingezameld afval sterk afhangt van de mate van stedelijkheid van de gemeenten, wordt ook voor elk van de vijf stedelijkheidsklassen per afvalcomponent een schatter bepaald. Met behulp van deze schatters worden de ontbrekende cijfers berekend.
• Behalve voor de hoeveelheden dient er ook een bijschatting te gebeuren voor de verwerkingsmethoden. De verwerkingsmethode hangt af van de provincie waarin de gemeente gelegen is. Daarom wordt voor het bijschatten van de verwerkingsmethode een schatter bepaald per afvalcategorie en per provincie.

Weging

Zie controle- en correctiemethoden.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Ruim 90 procent van de gemeenten retourneert een bruikbare vragenlijst.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

Sinds 1993 zijn er geen ingrijpende aanpassingen, en zijn de gegevens dus goed vergelijkbaar.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

CBS voert de gebruikelijke controles uit op volledigheid en plausibiliteit van de aangeleverde gegevens. Naar kennelijk onjuiste of onvolledige gegevens wordt navraag gedaan.

Meer achtergronden over de statistiek gemeentelijk afval zijn te vinden in het artikel over de opzet van het onderzoek. Hierin komen aan bod de toegepaste definities, de methode van gegevensinzameling, de berekening van de cijfers, hoe de resultaten worden gepubliceerd en wie ze gebruiken.