Wijzigingen bij de berekening van de dienstenprijsindex (DPI)

Samenvatting

• Bij de samenstelling van de dienstenprijsindex (DPI) volgt het CBS met ingang van 2012 de classificatie van producten naar activiteit (CPA 2008)
• Het basisjaar voor de dienstenprijsindex is verlegd van 2006=100 naar 2010=100.
• Het CBS heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt gelijktijdig wijzigingen in de wegingen van de afzonderlijke diensten en de berichtgevers door te voeren.
• De wijzigingen hebben invloed op het verloop van de indexreeksen.

Inleiding

De dienstenprijsindex meet de prijsontwikkeling van diensten die bedrijven leveren op het gebied van commerciële dienstverlening. De prijsontwikkeling van de afzonderlijke diensten wordt gewogen met de binnenlandse productiewaarden uit de Nationale rekeningen.
Naast de dienstenprijsindex worden ook de prijsontwikkelingen van de afzonderlijke diensten gepubliceerd. Deze zijn gegroepeerd volgens de classificatie van producten naar activiteit.
De classificatie die bij de berekening van de DPI wordt gebruikt, wijzigt vanaf 2012 naar CPA 2008. Als gevolg van deze wijziging is er een basisverlegging van 2006=100 naar 2010=100 doorgevoerd. Het wijzigen van de classificatie en de basisverlegging biedt de gelegenheid om andere wijzigingen en verbeteringen door te voeren. In dit artikel worden de wijzigingen toegelicht.

Veranderingen

De onderstaande veranderingen zijn doorgevoerd:

1. Wijziging classificatie en publicatieschema
   De diensten die bijdragen aan de DPI worden geclassificeerd volgens de CPA-classificatie. De dienstenprijsindex omvat de secties H tot en met N. Deze classificatie volgt het gemeenschappelijke Europese kader voor de vergelijking van statistische gegevens over goederen en diensten. De CPA is op 4-digitniveau gelijk aan de NACE/SBI-indeling die de classificatie van economische activiteiten weergeeft. In 2008 is een nieuwe CPA-classificatie opgesteld. Deze vervangt de classificatie uit 2002. Dit heeft op sommige punten grote wijzigingen tot gevolg. Met name branches die eerder onder de ‘overige zakelijke dienstverlening’ vielen, hebben een aparte 2-digitcode gekregen. Met ingang van 2012 wordt deze classificatie gevolgd.
2. Wijziging indexreferentiejaar naar 2010=100
   Het indexreferentiejaar voor de dienstenprijsindex is gewijzigd van 2006=100 naar 2010=100. De DPI-uitkomsten zijn vanaf 2010 herberekend volgens de nieuwe classificatie en met nieuwe wegingen. In de nieuwe publicatietabel staan tevens de historische indexcijfers geschakeld aan de nieuwe reeks. De indexcijfers voor 2010 zijn met behulp van de oude gewichten gekoppeld aan de nieuwe reeks. Aggregatie van de reeks vóór 2010 is daardoor niet mogelijk met de nieuwe gewichten. Daarvoor zijn de oude gewichten nodig. Deze zullen eerst moeten worden gecorrigeerd voor de basisverlegging door middel van een zogenoemde price update. De publicatie van de oude reeks op basis van 2006=100 is met ingang van het vierde kwartaal van 2011 gestopt.
3. Wijziging wegingen
   De wegingen van de afzonderlijke diensten zijn vernieuwd. Deze wegingen zijn op hoofdgroepen gebaseerd op de binnenlandse productiewaarden uit 2008. Voor de verdeling van de productiewaarden naar deelmarkten is gebruik gemaakt van gegevens van de productiestatistiek. De productiewaarden zijn vervolgens herschaald naar 1 000 000 weegpunten. De nieuwe weegpunten per 2-digitdienst staan in onderstaande tabel.

De wegingen van de afzonderlijke berichtgevers zijn tevens vernieuwd. Deze wegingen zijn, waar mogelijk, gebaseerd op omzetten op activiteitenniveau uit de productiestatistiek. Indien deze omzetgegevens niet beschikbaar zijn, zijn de gewichten gebaseerd op omzetten die door de bedrijven bij de start van de dienstenprijzenstatistiek zijn opgegeven.