Nieuwe Dienstenprijsindex (DPI) 2021-100

De statistiek Dienstenprijzen (DPI) volgt het prijsverloop van diensten die door in Nederland gevestigde bedrijven zijn geleverd en verkocht. Daarbij wordt van een vastgesteld pakket van diensten het prijsverloop in de tijd gevolgd. Dit pakket is representatief voor een gekozen basisjaar. Om tot de prijsindexcijfers van groepen diensten te komen worden deze onderling gewogen. De wegingen van de diensten hebben betrekking op de omzetten van de diensten in het basisjaar.

Nieuwe reeks 2021=100

Met ingang van 15 mei 2024 publiceert het CBS een nieuwe reeks prijsindexcijfers voor de Dienstenprijsindex (DPI). De nieuwe reeks heeft als basis 2021=100. Dit houdt in dat het gemiddelde van de kwartaalindices van 2021 voor de hoofdreeks en alle onderliggende reeksen gelijkgesteld wordt aan 100. De buitenwegingen (weging van de branches met onderliggende segmenten in de totale DPI) en de binnengewichten (weging van bedrijven in panel) zijn geactualiseerd.

Om de uitkomsten van de indexreeksen beter aan te laten sluiten bij de actualiteit, wordt eens in de vijf jaar een zogenaamde basisverlegging doorgevoerd. Vanwege de implementatie van de verordening Europese Bedrijfsstatistieken (EBS, voorheen FRIBS) van de Europese Commissie in 2021 is, de basisverlegging deze keer met een jaar verschoven naar 2021=100. De daarop volgende basisverlegging zal wel weer in een gebruikelijk jaar plaatsvinden, namelijk 2025=100.

De nieuwe reeks vervangt de oude 2015=100 reeks, die stopt na het vierde kwartaal van 2023. De indices van 2020 en eerder zijn herschaald van 2015=100 naar 2021=100.

Veranderingen in de publicatie van de nieuwe reeks

In de 2021=100-reeks zijn nieuwe coderingen in de waarneming toegevoegd aan de DPI ten opzichte van de oude reeks en sommige coderingen zijn niet meer zichtbaar. In het kader van de verordening Europese Bedrijfsstatistieken (EBS, voorheen FRIBS) van de Europese Commissie heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gewerkt aan een uitbreiding van de dienstenprijsindex. Meer informatie over deze verordening kunt u vinden via uitbreiding dienstenprijzen onderaan de pagina bij relevante links.

Belangrijke wijzigingen ten opzichte van de oude reeks (codes verwijzen naar de Classification of Products by Activity CPA):

• H49 (Vervoer te land en vervoer via pijpleidingen): toegevoegd zijn 49.1 Interlokaal personenvervoer per spoor (openbaar vervoer per trein), 49.2 Goederenvervoer per spoor en 49.3 Ander personenvervoer te land. Binnen de 49.3 zijn toegevoegd: 49.31 Personenvervoer te land binnen steden en voorsteden (openbaar vervoer tram, metro, bus met vaste dienstregeling), 49.32 Taxidiensten en 49.39 Ander personenvervoer te land niet eerder genoemd (Touringcarvervoer).
• H50 (Vervoer over water): toegevoegd zijn de onderliggende segmenten van 50.40.1 Binnenvaart, goederenvervoer. Binnenvaart met onderliggende segmenten is volledig opgenomen in de hoofdtabel waardoor de voorheen apart gepubliceerde tabel: Binnenvaartdiensten; prijsindex 2015=100 is stopgezet.
• H52 (Opslag en vervoerondersteunende diensten): toegevoegd zijn 52.21 Diensten in verband met vervoer te land, 52.22 Diensten in verband met vervoer over water en 52.23 Diensten in verband met de luchtvaart.
• H53 (Post- en koeriersdiensten): toegevoegd is 53 Post- en koeriersdiensten met cijfers op hoofdniveau. Andere onderliggende cijfers zijn niet zichtbaar behalve 53.20.11.A Koeriers.
• J58 Uitgeverijdiensten: toegevoegd is 58.1 Diensten in verband met het uitgeven van boeken en tijdschriften; andere uitgeverijdiensten.
• J60 Uitzending van radio- en televisieprogramma’s is toegevoegd.
• J62 Computerprogrammering, advisering en aanverwante diensten is toegevoegd met onderliggende deelmarkten. In de tabel 2015=100 was alleen 62.02 Computeradvisering zichtbaar.
• J63 Diensten op het gebied van informatie: toegevoegd is 63.9 Andere diensten op het gebied van informatie.
• L68 Exploitatie van en handel in onroerend goed is op laag niveau beperkter qua zichtbare coderingen. 68.31.14 Makelaarsdiensten bedrijfspanden en 68.31.16.B Taxatie bedrijfsmatig vastgoed is niet meer zichtbaar.
• M70 Diensten van hoofdkantoren; advies op het gebied van bedrijfsbeheer: alleen 70.2 Advies op het gebied van bedrijfsbeheer is zichtbaar.
• M71 Architecten en ingenieurs; technische testen en toetsen is qua zichtbare coderingen op laag niveau ingekrompen.
• M73 Reclame en marktonderzoek: toegevoegd is 73.12 Mediarepresentatie.
• N77 Verhuur en lease is niet op hoofdniveau zichtbaar. Toegevoegd is 77.11.B Operationele lease van auto's. Onderliggende coderingen van operationele autolease zijn te vinden in de nieuwe tabel: Operationele autolease; prijsindex 2021=100.
• N79 Reisbureaus, reisorganisatoren, reserveringsbureaus en aanverwante diensten is toegevoegd.
• N81 Diensten in verband met gebouwen; landschapsverzorging: toegevoegd zijn 81.2A Reiniging interieur en ruiten en 81.2B Overige reiniging en 81.3 Landschapsverzorging.

Een deel van de cijfers van bovenstaande wijzigingen is zichtbaar op 15 mei 2024 en een deel van bovenstaande wijzigingen is zichtbaar op 14 juni 2024. In de publicatieplanning kunt u per codering zien welke codering wanneer zichtbaar is.

Door de nieuwe verordening Europese Bedrijfsstatistieken (EBS, voorheen FRIBS) neemt de DPI veel nieuwe coderingen waar. Vanwege o.a. herleidbaarheid zijn niet alle cijfers van alle (nieuwe) waarnemingen openbaar zichtbaar. Deze cijfers worden voor de verplichting wel confidentieel aan Eurostat geleverd en zorgen voor een betere dekking op het hoofdniveau van een codering en maken het hoofdcijfer DPI completer.

Teruglegging

De 2015=100-reeks loopt tot en met het vierde kwartaal van 2023. De 2021=100-reeks is voor het eerst gepubliceerd bij de publicatie van het eerste kwartaal van 2024. Dit betekent echter niet dat deze reeks begint bij het eerste kwartaal van 2024. De cijfers vanaf het eerste kwartaal van 2021 t/m het vierde kwartaal van 2023 zijn namelijk opnieuw berekend in de nieuwe reeks (dus met de nieuwe gewichten). Cijfers van vóór 2021 zijn, voor zover aanwezig, teruggelegd op basis van de ontwikkelingen van de 2015=100-reeks. Deze cijfers zijn dus niet opnieuw berekend maar alleen herschaald van 2015=100 naar 2021=100.

Hulp bij indexeren

De DPI wordt onder andere gebruikt voor indexeringen. Omdat de nieuwe reeks wordt teruggelegd (in veel gevallen tot ver vóór 2021) kan deze in de meeste gevallen zonder meer worden gebruikt voor indexeringen over een langere periode. Dit betekent het volgende:

• Contracten die lopen over perioden die eindigen in het vierde kwartaal van 2023 of eerder kunnen worden geïndexeerd met behulp van de 2015=100-reeks;
• Contracten die lopen over perioden die eindigen na het vierde kwartaal van 2023 kunnen worden geïndexeerd met behulp