Meer mensen slachtoffer van online criminaliteit in 2024
| Type online criminaliteit | 2024 (% mensen van 15 jaar of ouder) | 2022 (% mensen van 15 jaar of ouder) |
|---|---|---|
| Online criminaliteit (totaal) | 15,7 | 14,8 |
| Online oplichting en fraude | 9,4 | 7,6 |
| Aankoopfraude | 7,2 | 5,6 |
| Verkoopfraude | 1,5 | 1,3 |
| Fraude betalingsverkeer | 1,2 | 1 |
| Phishing | 0,7 | 0,7 |
| Identiteitsfraude | 0,6 | 0,5 |
| Hacken | 3,9 | 4,6 |
| Hacken account | 3,2 | 3,6 |
| Hacken apparaat | 1,4 | 1,9 |
| Online bedreiging en intimidatie | 4,1 | 4,1 |
| Online bedreiging | 1,9 | 1,9 |
| Online pesten | 1,4 | 1,3 |
| Online stalken | 1,2 | 1,2 |
| Shamesexting | 0,7 | 0,7 |
| Overige online delicten | 0,6 | 0,6 |
Ruim 9 procent van de 15-plussers was slachtoffer van online oplichting en fraude, vooral van aankoopfraude (7 procent), 4 procent kwam in aanraking met hacken, en eveneens 4 procent met online bedreiging en intimidatie. Bij bedreiging en intimidatie gaat het om bedreiging, pesten, stalken en shamesexting.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Het aantal slachtoffers van online criminaliteit verschilde nauwelijks tussen vrouwen en mannen, en voor onderwijsniveau. Wel werden jongeren vaker getroffen dan ouderen: 20 procent van de 15- tot 25-jarigen, tegenover 10 procent van de 65-plussers. Het verschil tussen jongere en oudere leeftijdsgroepen was het grootst bij online bedreiging en intimidatie.
Na online criminaliteit heeft 37 procent minder vertrouwen in mensen
Slachtoffers van online criminaliteit gaven het vaakst aan dat zij na het voorval minder vertrouwen hadden in mensen (37 procent), en zich minder veilig voelden (30 procent). Zij noemden minder vaak slaapproblemen, depressieve klachten en angstklachten, en gaven minder vaak aan het voorval steeds opnieuw te beleven.
Minder vertrouwen in mensen werd het vaakst als gevolg genoemd door slachtoffers van online oplichting en fraude (42 procent). Zich minder veilig voelen, slaapproblemen, depressieve klachten, het voorval telkens opnieuw beleven, en angstklachten werden het vaakst gemeld door slachtoffers van online bedreiging en intimidatie.
| Gevolgen | Online criminaliteit totaal (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Online oplichting en fraude (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Hacken (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Online bedreiging en intimidatie (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Overige online delicten (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) |
|---|---|---|---|---|---|
| Minder vertrouwen in mensen | 36,5 | 41,5 | 22,6 | 40,4 | 39,9 |
| Minder veilig voelen | 30,4 | 24,6 | 39,9 | 37,5 | 35,5 |
| Slaapproblemen | 7 | 5,1 | 4,3 | 14,5 | 8,5 |
| Depressieve klachten | 6 | 3,6 | 2,7 | 14,3 | 9,2 |
| Voorval telkens opnieuw beleven | 5,7 | 4,7 | 3,9 | 9,9 | 8,6 |
| Angstklachten | 5,4 | 2,5 | 3,1 | 14 | 8,4 |
| ¹⁾ Meerdere antwoorden mogelijk. | |||||
Bijna helft slachtoffers maakt melding van online criminaliteit
In totaal heeft 48 procent van de slachtoffers van online criminaliteit in 2024 bij de politie of een andere instantie of persoon melding gemaakt. Van de slachtoffers van online criminaliteit heeft 18 procent bij de politie gemeld wat hen is overkomen (16 procent deed ook aangifte), 45 procent heeft dit bij een andere instantie of persoon gedaan. Het gaat dan om instanties als meld- of adviespunten voor online criminaliteit. Bij personen kan het gaan om professionele hulpverleners zoals huisartsen, psychologen of maatschappelijk werkers, om andere professionals zoals leerkrachten of leidinggevenden, of om mensen uit het eigen circuit zoals gezinsleden, familie of vrienden.
Hacken werd het minst vaak bij de politie gemeld en aangegeven, respectievelijk door 12 en 10 procent van de slachtoffers.
| Totaal (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Oplichting en fraude (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Hacken (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Bedreiging en intimidatie (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | Overige delicten (% van slachtoffers (15 jaar of ouder)) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Melding totaal | 48,2 | 54,1 | 40,1 | 55,1 | 40,5 |
| Melding bij politie | 17,9 | 22,0 | 11,9 | 17,1 | 20,8 |
| Melding bij andere instantie of persoon | 45,3 | 46,5 | 35,3 | 49,6 | 27,7 |
| Aangifte bij politie | 16,3 | 20,8 | 9,8 | 13,3 | 17,7 |
| ¹⁾ Meerdere antwoorden mogelijk. | |||||
De meest genoemde reden om het voorval niet bij de politie te melden of geen aangifte te doen was dat er niet aan wordt gedacht, of dat men het niet zo belangrijk vindt (40 procent), gevolgd door ‘het helpt toch niets’ (32 procent).
Bronnen
- Publicatie - Online Veiligheid en Criminaliteit 2024
Relevante links
- Nieuwsbericht - Online gegevensmisbruik baart kwart Nederlanders veel zorgen