Prijsontwikkeling van huisvesting in de CPI
De prijsontwikkeling van huisvesting maakt onderdeel uit van de meting van de consumentenprijsindex (CPI) en draagt daarmee bij aan het inflatiecijfer. Er wordt bij het meten van de prijsontwikkeling van huisvesting onderscheid gemaakt tussen het wonen in een huurwoning en het wonen in een eigen woning. Van huishoudens die in een huurwoning wonen wordt de ontwikkeling van woninghuren gemeten. Voor huishoudens die in een eigen woning wonen wordt een toegerekende huur berekend aan de hand van de ontwikkeling van de woninghuren.
De toegerekende huurwaarde voor een eigen woning wordt in deze berekening gelijkgesteld aan de huur voor een vergelijkbare huurwoning. De toegerekende huurwaarde stijgt als de huur van de vergelijkbare woning stijgt. Omdat niet alle woningen aan elkaar gelijk zijn, wordt bovendien rekening gehouden met het verschil in samenstelling van het bestand aan huurwoningen en eigen woningen. Er wordt dan bijvoorbeeld gekeken naar het woningtype en de locatie van de woningen. De ontwikkeling van de toegerekende huur is daardoor niet precies gelijk aan de ontwikkeling van de woninghuren. In 2024 waren de woninghuren gemiddeld 3,7 procent hoger dan in 2023. De toegerekende huur had een gemiddelde stijging van 3,5 procent.
In de CPI worden alle bestedingen opgedeeld in consumptiecategorieën. Het aandeel van de bestedingen in een categorie binnen het totaal van de bestedingen bepaalt de wegingsfactor. De woninghuur en de toegerekende huur eigen woning zijn twee van deze categorieën. In 2024 heeft de categorie woninghuur een weging van bijna 7 procent en de categorie toegerekende huur een weging van ruim 13 procent. In totaal heeft huisvesting daarmee in 2024 een weging van ruim 20 procent in de CPI. Deze wegingsfactoren worden jaarlijks geactualiseerd.
De behandeling van de toegerekende huur voor eigen woningen in de CPI wordt in meer detail uitgelegd in deze toelichting. In de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) wordt in tegenstelling tot in de CPI geen rekening gehouden met de kosten van het wonen in de eigen woning.