Jongvolwassenen doen vaker mee aan politieke acties dan voorheen
Sinds 2012 wordt in de enquête Sociale samenhang en welzijn gevraagd naar deelname aan politieke acties in de afgelopen vijf jaar. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen conventionele (traditionele) en onconventionele actievormen. Jongvolwassenen (18 tot 25 jaar) deden alleen vaker mee aan onconventionele acties, en dan specifiek aan protestmarsen en handtekeningenacties. Bij conventionele acties bleef de deelname gelijk, alleen het aandeel jongvolwassen dat zei een politieke partij te hebben benaderd nam iets toe.
| Politieke actie | 2020/2023 (%) | 2012/2019 (%) |
|---|---|---|
| In de afgelopen 5 jaar deelgenomen aan minstens 1 politieke actie | 44,0 | 38,0 |
| Deelgenomen aan onconventionele acties | 41,8 | 34,6 |
| Meegedaan aan een handtekeningenactie op papier of via internet | 35,2 | 26,9 |
| Meegedaan aan een politieke discussie of actie via internet, zoals via sociale media of e-mail | 14,8 | 14 |
| Meegedaan aan een protestactie, protestmars of demonstratie | 10,1 | 6,3 |
| Meegedaan aan een actiegroep | 3,2 | 3 |
| Deelgenomen aan conventionele acties | 8,3 | 8,2 |
| Contact opgenomen met een politicus of ambtenaar | 4,3 | 4,6 |
| Een politieke partij of organisatie benaderd | 3,6 | 2,3 |
| Meegedaan aan inspraakbijeenkomst of debat georganiseerd door de overheid, zoals de gemeente | 3,4 | 3,8 |
Jongvolwassenen nemen vaker deel aan politieke acties dan 25-plussers
In de jaren 2022 t/m 2023, gaven jongvolwassenen vaker dan 25-plussers aan in de voorgaande vijf jaar mee te hebben gedaan aan politieke acties. Het gaat dan vooral om de onconventionele acties. Jongvolwassenen deden hier met 41 procent een stuk vaker aan mee dan mensen van 25 jaar of ouder (32 procent). Het grootste verschil zat in protestmarsen en demonstraties, waar jongvolwassenen twee keer zo vaak aan deelnamen dan 25-plussers. Deelnemen aan een actiegroep deden beide groepen even veel.
| Politieke acties | 18- tot 25-jarigen (%) | 25-plussers (%) |
|---|---|---|
| In de afgelopen 5 jaar deelgenomen aan minstens 1 politieke actie | 43,5 | 36,0 |
| Deelgenomen aan onconventionele acties | 41,2 | 31,5 |
| Meegedaan aan een handtekeningenactie op papier of via internet | 35,1 | 28,8 |
| Meegedaan aan een politieke discussie of actie via internet, zoals via sociale media of e-mail | 13,4 | 7,6 |
| Meegedaan aan een protestactie, protestmars of demonstratie | 10,8 | 5,5 |
| Meegedaan aan een actiegroep | 3,1 | 2,8 |
| Deelgenomen aan conventionele acties | 10,6 | 13,4 |
| De media benaderd om invloed uit te oefenen | 4,4 | 3,3 |
| Contact opgenomen met een politicus of ambtenaar | 4 | 8,2 |
| Een politieke partij of organisatie benaderd | 3,5 | 5,2 |
| Meegedaan aan inspraakbijeenkomst of debat georganiseerd door de overheid, zoals de gemeente | 3,4 | 5,4 |
| Iets anders gedaan om invloed uit te oefenen op politici of op de overheid | 3,7 | 4,1 |
Vooral jonge hbo- of wo-opgeleiden nemen deel aan politieke acties
In 2022/2023 deden jongvolwassenen die een hbo- of wo-opleiding volgden, aanzienlijk vaker mee met zowel conventionele als onconventionele acties dan leeftijdsgenoten met basis-, voortgezet- of mbo-onderwijs. Het verschil is het grootst bij onconventionele acties: 28 procent van de jongvolwassenen met basis-, voortgezet- of mbo-onderwijs voerde actie, tegenover 52 procent van degenen met hbo- of wo-onderwijs. Daarnaast nemen jonge vrouwen vaker deel aan politieke acties dan jonge mannen.
| Kenmerk | Totaal (%) | Onconventioneel (%) | Conventioneel (%) |
|---|---|---|---|
| Geslacht | |||
| Man | 39,6 | 36,4 | 9,4 |
| Vrouw | 47,5 | 46,1 | 11,8 |
| Gevolgd onderwijs | |||
| Basis- of voortgezet onderwijs/mbo | 30,6 | 27,6 | 8,5 |
| Hbo/wo | 53,5 | 51,7 | 12,6 |
Bronnen
- Publicatie – Jaarrapport Landelijke Jeugdmonitor 2024