Economische groei op Bonaire en Saba in 2022, krimp op Sint Eustatius
| Jaar | Bonaire (2017=100) | Sint Eustatius (2017=100) | Saba (2017=100) |
|---|---|---|---|
| 2012 | 92,2 | 97,7 | 95,7 |
| 2013 | 94,4 | 98,5 | 100,9 |
| 2014 | 95,9 | 91,8 | 100,7 |
| 2015 | 99,1 | 94,8 | 101,9 |
| 2016 | 101,3 | 93,8 | 101,4 |
| 2017 | 100,0 | 100,0 | 100,0 |
| 2018 | 103,9 | 88,2 | 97,5 |
| 2019 | 110,4 | 80,6 | 92,3 |
| 2020 | 101,2 | 59,7 | 86,5 |
| 2021 | 113,0 | 72,3 | 89,1 |
| 2022 | 122,9 | 64,4 | 90,4 |
De daling van het bbp van Sint Eustatius ten opzichte van 2017, gecorrigeerd voor prijsontwikkelingen, werd vooral veroorzaakt door de prestaties van een beperkt aantal grote bedrijven. Dit gold in mindere mate ook voor Saba.
Groei op Bonaire vooral gedreven door herstel horeca en recreatiesector
Door de beëindiging van alle coronamaatregelen in het begin van 2022 nam het inkomend toerisme per vliegtuig verder toe van 111 duizend toeristen in 2021 naar 173 duizend toeristen in 2022. Dat is een stijging van 55 procent en het aantal oversteeg dat van 2019, toen er 158 duizend toeristen naar het eiland kwamen. Dit zorgde ervoor dat de toegevoegde waarde van zowel de horeca als de recreatiesector met ruim 45 procent toenam.
De stijging van het aantal toeristen in combinatie met een toename van de bevolking op het eiland met 5,3 procent, zorgde ook voor een toename van de toegevoegde waarde van de handel. Vooral de supermarkten deden het goed in 2022. De toegevoegde waarde van de verhuur en handel van onroerend goed steeg met 17,5 procent, doordat er in 2022 veel kavels zijn verkocht op Bonaire. De toegevoegde waarde van het openbaar bestuur steeg met 17,1 procent door een stijging van het aantal banen in deze bedrijfstak van 1 270 in 2021 naar 1 490 banen in 2022.
Er waren ook bedrijfstakken op Bonaire die minder goed presteerden in 2022. De toegevoegde waarde in de bouw daalde met 6,9 procent. Ook het aantal banen in de bouw daalde met 4 procent. Ondanks deze daling is de toegevoegde waarde van de bouw met ruim 50 procent gestegen sinds 2017.
De 6,5 procent daling van de toegevoegde waarde van de bedrijfstak vervoer, informatie en communicatie werd veroorzaakt door het faillissement van een groot bedrijf. De rest van de bedrijfstak groeide, vooral door de opheffing van alle reisbeperkingen aan het begin van 2022.
De financiële dienstverlening is het hardst gekrompen van alle bedrijfstakken (-9,6 procent). Dit is in lijn met de banenontwikkeling in deze bedrijfstak in 2022.
| Bedrijfstak | Volume toegevoegde waarde (% verandering t.o.v. een jaar eerder) |
|---|---|
| Cultuur, recreatie, overige diensten | 45,8 |
| Horeca | 45,5 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 17,5 |
| Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 17,1 |
| Handel | 5,8 |
| Gezondheids- en welzijnszorg | 3,3 |
| Energie, water, afvalbeheer | 3,2 |
| Industrie | 2,6 |
| Zakelijke dienstverlening | 2,6 |
| Onderwijs | 2,2 |
| Landbouw en delfstoffenwinning | 1,8 |
| Vervoer, informatie en communicatie | -6,5 |
| Bouwnijverheid | -6,9 |
| Financiële dienstverlening | -9,6 |
Herstel na corona zet door op Saba
Het inkomend toerisme op Saba is gestegen van 4,0 duizend toeristen in 2021 naar 4,9 duizend in 2022. Dit is een stijging van 22,5 procent. Het niveau ligt nog wel flink lager dan 2019, toen er 8,8 duizend toeristen het eiland bezochten. Doordat het toerisme weer op gang is gekomen steeg de toegevoegde waarde in de horeca en in de recreatiesector.
Het openbaar bestuur leverde de grootste positieve bijdrage aan de economische groei. De toegevoegde waarde van deze bedrijfstak steeg, omdat er 7 procent meer banen bij zijn gekomen in 2022.
Hoewel er meer toeristen waren daalde de toegevoegde waarde van de handel. De toegevoegde waarde in het onderwijs daalde ook, omdat er minder studenten waren.
| Jaar | Sint Eustatius (% verandering t.o.v. een jaar eerder) | Saba (% verandering t.o.v. een jaar eerder) |
|---|---|---|
| 2013 | 0,8 | 5,5 |
| 2014 | -6,8 | -0,2 |
| 2015 | 3,2 | 1,2 |
| 2016 | -1,0 | -0,5 |
| 2017 | 6,6 | -1,4 |
| 2018 | -11,8 | -2,5 |
| 2019 | -8,6 | -5,3 |
| 2020 | -25,9 | -6,3 |
| 2021 | 21,1 | 3,0 |
| 2022 | -11,0 | 1,5 |
Forse krimp op Sint Eustatius
De krimp van 11,0 procent op Sint Eustatius werd vooral veroorzaakt door enkele grote bedrijven op het eiland. Hun productie is vooral exportgericht en afhankelijk van de vraag naar olie in de regio. De vraag naar de producten en diensten van deze bedrijven daalde in 2022.
Hoewel deze grote bedrijven grote invloed hebben op het bbp van Sint Eustatius, is hun invloed op het nationaal inkomen beperkt. De winst van deze bedrijven wordt namelijk niet meegeteld in het nationaal inkomen, omdat deze bedrijven volledig in eigendom zijn van buitenlandse aandeelhouders. Ze leveren vooral een bijdrage aan het arbeidsinkomen op het eiland.
In vergelijking met 2017 is het volume van het bbp van Sint Eustatius in 2022 met 35 procent gedaald, van 142 miljoen naar 92 miljoen US dollar (in prijzen van 2017). Dit heeft een aantal oorzaken. In 2018 veroorzaakte orkaan Irma grote schade op het eiland. In 2019 had een aantal grote bedrijven last van regionale ontwikkelingen in de oliesector, waardoor de vraag naar olieopslag daalde. En in 2020 sloeg de coronapandemie toe, waardoor de vraag naar olieopslag verder afnam en het aantal toeristen daalde. In 2021 was de economie nog niet terug op het niveau van voor de coronacrisis, omdat de bedrijfstakken die hard waren geraakt, zoals de horeca en het transport, slechts licht groeiden in 2021. En in 2022 kromp de economie door een verdere daling van de buitenlandse vraag naar de producten en diensten van enkele grote bedrijven op het eiland. Het aantal toeristen steeg weliswaar met ruim 50 procent naar 5,6 duizend, maar de extra vraag die dat creëerde in met name de handel en de horeca was onvoldoende om de krimp van de grote bedrijven te compenseren.