Bibliotheken organiseerden veel meer activiteiten in 2023
| Activiteiten | Educatie en ontwikkeling (x 1 000) | Leesbevordering en kennismaking met literatuur (x 1 000) | Kunst en cultuur (x 1 000) | Kennis en informatie (x 1 000) | Ontmoeting en debat (x 1 000) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 106,2 | 67,7 | 15,2 | 17,6 | 13,7 |
| 2020 | 51,3 | 46,9 | 6,6 | 10,6 | 5,4 |
| 2021 | 61,5 | 52,8 | 7,5 | 12,3 | 3,9 |
| 2022 ** | 128,5 | 77,0 | 70,9 | 21,1 | 8,8 |
| 2023* | 158,3 | 113,3 | 87,3 | 33,5 | 13,2 |
| Bron: CBS, KB, nationale bibliotheek | |||||
| *voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers | |||||
In 2023 organiseerden de 133 bibliotheekorganisaties samen bijna 406 duizend activiteiten. In 2022 waren dit er nog 306 duizend. Sinds 2015 neemt het aantal georganiseerde activiteiten door bibliotheken jaarlijks toe, met uitzondering van de coronajaren. Vergeleken met 2019, het jaar voor de coronapandemie, organiseerden de bibliotheken 84 procent meer activiteiten.
Groot deel activiteiten gericht op educatie en ontwikkeling
In 2023 was 39 procent van de activiteiten gericht op ‘educatie en ontwikkeling’. Dit betekent dat 158 duizend activiteiten werden georganiseerd op het gebied van onder andere digitale geletterdheid, taalvaardigheid en digitale vaardigheden. In 2022 waren dit er nog ruim 128,5 duizend.
Bibliotheken organiseerden vooral meer activiteiten (+ 59 procent) op het gebied van ‘kennis en informatie’, vergeleken met 2022. Dit zijn bijvoorbeeld bijeenkomsten met thema’s als gezondheid, werk en sollicitatie, financieel en juridische zaken. Ook activiteiten op het gebied van ‘kunst en cultuur’, zoals cursussen en lezingen, exposities, filmvertoningen en theatervoorstellingen zijn de afgelopen jaren steeds meer onderdeel geworden van het bibliotheekaanbod.
Het organiseren van activiteiten is voor openbare bibliotheken een belangrijke manier om invulling te geven aan de bredere maatschappelijke functies uit de bibliotheekwet.
Meer medewerkers
In 2023 werkten ook meer mensen voor een bibliotheek dan in 2022. Zo hadden 7,9 duizend mensen betaald werk in loondienst bij een bibliotheek (+ 5 procent). Daarnaast werkten 26 duizend mensen er als vrijwilliger (+ 5 procent). Van de ruim 34 duizend mensen die bij een bibliotheekorganisatie werkten, deed 77 procent dit op vrijwillige basis.
| Jaar | Betaald personeel (x 1 000) | Vrijwilligers (x 1 000) |
|---|---|---|
| 2019 | 6,91 | 22,71 |
| 2020 | 6,85 | 22,63 |
| 2021 | 7,03 | 23,08 |
| 2022 ** | 7,55 | 25,12 |
| 2023 * | 7,91 | 26,27 |
| Bron: CBS, KB, nationale bibliotheek | ||
| *voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers | ||
Meer uitleningen
In 2023 leenden bibliotheken 53,6 miljoen keer een boek uit, 2 procent meer dan een jaar eerder. Vooral fysieke jeugdboeken werden meer uitgeleend (+1 miljoen), 3,5 procent meer dan in 2022. Hoewel er weer meer boeken werden uitgeleend, lag het aantal uitleningen nog niet op het niveau van voor de coronapandemie. Het aantal uitleningen lag in 2023 nog altijd 12 procent lager dan in 2019.
Ook leenden bibliotheken meer e-books (5,5 miljoen) uit via de online Bibliotheek, 185 duizend meer dan in 2022 (+ 3,5 procent). Van alle uitleningen in 2023 was 10 procent een e-book. Ook werden via de online Bibliotheek 2,3 miljoen luisterboeken uitgeleend, bijna 10 procent meer dan in 2022.
| Jaar | Volwassenen (x 1 mln) | Jeugd (x 1 mln) |
|---|---|---|
| 2005 | 66,81 | 53,80 |
| 2006 | 65,77 | 54,75 |
| 2007 | 63,88 | 54,79 |
| 2008 | 57,73 | 49,06 |
| 2009 | 52,25 | 46,09 |
| 2010 | 49,96 | 43,44 |
| 2011 | 48,83 | 44,20 |
| 2012 | 44,40 | 40,80 |
| 2013 | 39,67 | 38,03 |
| 2014 | 37,52 | 35,85 |
| 2015 | 35,51 | 37,22 |
| 2016 | 32,94 | 35,87 |
| 2017 | 31,41 | 35,97 |
| 2018 | 28,80 | 34,50 |
| 2019 | 26,99 | 34,11 |
| 2020 | 19,59 | 23,83 |
| 2021 | 17,04 | 22,75 |
| 2022 ** | 21,43 | 31,22 |
| 2023* | 21,27 | 32,33 |
| Bron: CBS, KB, nationale bibliotheek | ||
| *voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers | ||
Meer bibliotheekleden
In 2023 waren 3,6 miljoen mensen lid van de bibliotheek. Dat is 5 procent meer dan een jaar eerder. Het is voor het tweede jaar op rij dat het aantal bibliotheekleden toeneemt, zowel onder jongeren en volwassenen. In de jaren voor de coronapandemie daalde het aantal leden juist. In 2023 was bijna twee derde van de leden jonger dan 18 jaar.
Bronnen
- StatLine - Openbare bibliotheken
- StatLine - Openbare bibliotheken; leden, collectie, uitleningen vanaf 1900
- Tabel - Gegevensverzameling bibliotheekleden
- Tabel - Activiteiten openbare bibliotheken, 2017-2023
- Tabel - Landelijke digitale openbare bibliotheek, 2015-2023
- Tabel - Nabijheid van bibliotheekvoorzieningen 2019, 2021 en 2022 versus 2014
Relevante links
- Nieuws - Mensen maakten meer gebruik van de bibliotheek in 2022
- Website - Dossier Culturele en Creatieve Sector
- Website - Dossier bibliotheekstatistiek [kb.nl]
- Website - Dashboard bibliotheekstatistiek [kb.nl]
- Website - Dashboard bibliotheekleden [kb.nl]
- Definitie - Bibliotheekwet