Angst- of depressiegevoelens (in de afgelopen 4 weken)

Met behulp van de Mental Health Inventory 5 (MHI-5) kunnen de gevoelens van angst- of depressie van respondenten worden gemeten. De MHI-5 bestaat uit 5 vragen die steeds betrekking hebben op hoe men zich in de afgelopen 4 weken voelde.
Gevraagd wordt:
1) Voelde u zich erg zenuwachtig?
2) Zat u zo erg in de put dat niets u kon opvrolijken?
3) Voelde u zich kalm en rustig?
4) Voelde u zich neerslachtig en somber?
5) Voelde u zich gelukkig?

Respondenten kunnen voor iedere vraag kiezen uit de volgende 6 antwoordcategorieën: voortdurend, meestal, vaak, soms, zelden of nooit. Op basis van de antwoorden kan een somscore worden berekend. Bij de positief geformuleerde vragen (3 en 5) worden voor de verschillende antwoordcategorieën respectievelijk de waarden 5, 4, 3, 2, 1 en 0 toegekend. Bij de negatief geformuleerde vragen (1, 2 en 4) geldt het tegenovergestelde. Per persoon worden vervolgens de waarden van alle vijf vragen bij elkaar opgeteld en vermenigvuldigd met 4. Op die manier is de minimale somscore van een persoon gelijk aan 0 en de maximale score gelijk aan 100, waarbij een lagere score meer gevoelens van angst of depressie aangeeft. Bij een score van 76 of lager heeft een respondent significante angst- of depressiegevoelens ervaren in de afgelopen vier weken.
Deze indicator “angst- of depressiegevoelens” vervangt de oude indicator “psychische klachten” (voorheen “psychische ongezond”) met ingang van september 2024. De oude indicator maakte ook gebruik van de MHI-5; mensen met een score van lager dan 60 werden gezien als mensen met een minder goede psychische gezondheid. Onderzoekers van Trimbos-instituut hebben echter recent (link) vastgesteld dat het afkappunt van 60 zoals eerder gebruikt, om een aantal redenen niet langer voldeed. De eerdere bepaling van de afkapwaarden van de MHI-5 gebruikte een methode die afhankelijk is van de prevalentie van psychische aandoeningen. Omdat de prevalentie veranderlijk is gebleken, voldoet deze afkapwaarde niet. Verder is de classificatie van psychische aandoeningen sindsdien veranderd: momenteel wordt de DSM-5 gebruikt, terwijl de oude afkapwaarde nog gebaseerd was op de criteria van DSM-III-R. De afkapwaarden van de MHI-5 zijn daarnaast niet gevalideerd voor mensen ouder dan 65 jaar, terwijl de MHI-5 ook voor deze leeftijdsgroep veelvuldig wordt gebruikt. Hoewel de nieuwe afkapwaarde niet is gevalideerd voor de leeftijdsgroep van 12 t/m 17 jaar, past het CBS deze afkapwaarde ook op die leeftijdsgroep toe.
De indicator “psychische klachten” wordt vanaf 2024 niet meer gepubliceerd. Eerder gepubliceerde cijfers blijven wel beschikbaar in onze tabellen. Op basis van de oorspronkelijke vragen uit de MHI-5 wordt de nieuwe indicator “angst- of depressiegevoelens in de afgelopen 4 weken” vanaf 2014 bepaald en toegevoegd aan de tabellen over gezondheid en zorggebruik.