Ondernemers positiever over ontwikkeling winstgevendheid

© ANP / Peter Hilz
In het tweede kwartaal is de winstgevendheid volgens ondernemers voor het eerst in ruim twee jaar per saldo verbeterd. In veel bedrijfstakken zagen ondernemers de winstgevendheid nog wel afnemen. Het ondernemersvertrouwen is gestegen, maar blijft nog licht negatief, en komt aan het begin van het derde kwartaal van 2024 uit op -3,4. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland die in juli is gehouden.

Gecorrigeerd voor seizoeneffecten zijn er iets meer ondernemers waarbij de winstgevendheid is verbeterd dan verslechterd in het tweede kwartaal. Tussen de bedrijfstakken zijn echter grote verschillen. In de bouwnijverheid zijn ondernemers het positiefst en geeft per saldo bijna 12 procent aan dat de winstgevendheid is verbeterd. In de autohandel en -reparatie is het saldo van positief (bijna 9 procent) omgeslagen naar het meest negatief van alle bedrijfstakken (ruim -8 procent). In de bedrijfstak vervoer en opslag sloeg het negatieve saldo juist om naar positief en dit nam ook het sterkst toe.

Ontwikkeling winstgevendheid in de afgelopen 3 maanden
 Juli 2024 (% saldo bedrijven met toe- of afname)April 2024 (% saldo bedrijven met toe- of afname)
Totaal (excl. financieel of nutsbedrijven)1,6-5,5
Bouwnijverheid11,9-0,5
Delfstoffenwinning7,512,8
Informatie en communicatie5,29,0
Vervoer en opslag5,0-13,9
Zakelijke dienstverlening4,6-1,1
Verhuur en handel van onroerend goed4,0-3,4
Cultuur, sport en recreatie0,5-3,5
Industrie-0,6-7,6
Landbouw, bosbouw en visserij-4,0-14,1
Detailhandel (niet in auto's)-4,6-20,1
Horeca-5,0-15,2
Groothandel en handelsbemiddeling-5,4-1,4
Overige dienstverlening-6,4-10,2
Autohandel en -reparatie-8,38,7
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Twee op de drie ondernemers schrijven zwarte cijfers eerste halfjaar

Bijna 65 procent van de ondernemers sloot het eerste halfjaar van 2024 met winst af. Ruim 11 procent maakte verlies en bijna 17 procent gaf aan geen noemenswaardige winst of verlies gemaakt te hebben. Ondernemers in de bouwnijverheid schreven met bijna 81 procent het vaakst zwarte cijfers, gevolgd door ondernemers in de delfstoffenwinning, de autohandel en -reparatie en de groothandel. In de bedrijfstakken cultuur, sport en recreatie en de detailhandel waren de bedrijfsresultaten het minst positief. In de cultuur, sport en recreatie was bijna 38 procent van de ondernemers winstgevend en leed bijna 24 procent verlies.

Bedrijfsresultaat eerste halfjaar 2024
BedrijfstakPositief (%)Geen noemenswaardige winst of verlies (%)Negatief (%)Weet niet (%)
Totaal (excl. financieel of nutsbedrijven)64,616,911,27,3
Bouwnijverheid80,713,84,41,1
Delfstoffenwinning78,27,112,42,3
Autohandel en -reparatie73,212,08,26,6
Groothandel en handelsbemiddeling72,015,910,02,1
Vervoer en opslag67,714,913,93,5
Zakelijke dienstverlening67,618,09,94,5
Informatie en communicatie67,422,86,73,1
Industrie65,215,214,74,9
Landbouw, bosbouw en visserij58,818,612,79,9
Verhuur en handel van onroerend goed49,823,67,019,6
Overige dienstverlening48,133,313,25,4
Horeca46,823,519,710,0
Detailhandel (niet in auto's)41,313,211,833,7
Cultuur, sport en recreatie37,728,523,99,9
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Ondernemersvertrouwen opnieuw minder negatief

Aan het begin van het derde kwartaal van 2024 is het ondernemersvertrouwen voor het derde kwartaal op rij licht gestegen (+2,6). Vanaf eind 2021 tot eind 2022 daalde de stemmingsindicator sterk tot -22,2. Sindsdien herstelde dit zich geleidelijk. Het ondernemersvertrouwen ligt op dit moment iets boven het gemiddelde (-4,0) van de reeks vanaf 2012.

Ondernemersvertrouwen
JaarMaandOndernemersvertrouwen
2019Januari4,0
2019April2,4
2019Juli0,9
2019Oktober-4,6
2020Januari-1,6
2020April-51,9
2020Juli-22,8
2020Oktober-15,9
2021Januari-11,4
2021April0,0
2021Juli11,9
2021Oktober12,9
2022Januari-0,6
2022April-9,9
2022Juli-12,5
2022Oktober-22,2
2023Januari-13,2
2023April-8,1
2023Juli-8,3
2023Oktober-10,1
2024Januari-7,7
2024April-6,0
2024Juli-3,4
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW

Ondernemers in meeste bedrijfstakken nog negatief gestemd

In de meeste bedrijfstakken is het ondernemersvertrouwen dit kwartaal gestegen, maar nog wel negatief. Bij de bouwnijverheid, de groothandel en de vervoer en opslag is het vertrouwen relatief het sterkst toegenomen. Bij de cultuur, sport en recreatie en de zakelijke dienstverlening daalde de stemmingsindicator het sterkst.

In de delfstoffenwinning zijn ondernemers het positiefst gestemd, gevolgd door ondernemers in de vervoer en opslag en de informatie en communicatie. Het ondernemersvertrouwen is in de landbouw, bosbouw en visserij het laagst.

Ondernemersvertrouwen bedrijfstakken
BedrijfstakJuli 2024April 2024
Totaal (excl. financieel of nutsbedrijven)-3,4-6,0
Delfstoffenwinning4,11,7
Vervoer en opslag2,4-2,6
Informatie en communicatie2,0-1,2
Overige dienstverlening0,0-2,8
Verhuur en handel van onroerend goed-0,7-4,0
Cultuur, sport en recreatie-1,82,8
Bouwnijverheid-2,4-10,2
Groothandel en handelsbemiddeling-3,2-10,2
Zakelijke dienstverlening-4,1-1,0
Industrie-4,7-8,3
Horeca-4,7-4,6
Autohandel en -reparatie-5,2-3,7
Detailhandel (niet in auto's)-9,0-8,7
Landbouw, bosbouw en visserij-13,2-15,1
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW