Minder immigranten in 2023, vooral minder Oekraïense vluchtelingen

2-7-2024 06:30

In 2023 kwamen 336 duizend immigranten naar Nederland, 68 duizend minder dan een jaar eerder. De afname komt vrijwel geheel doordat er minder Oekraïense vluchtelingen naar Nederland kwamen. De instroom van overige groepen immigranten bleef bijna gelijk. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over migratiemotieven.

In 2023 kwamen 37 duizend mensen naar Nederland door gebruik te maken van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming vanwege de oorlog in Oekraïne. In 2022 waren dit er ruim 108 duizend. Er kwamen meer immigranten met overige migratiemotieven van buiten de Europese Unie of EFTA-landen (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland) naar Nederland (+5 procent), terwijl het aantal EU-/EFTA-immigranten met 2 procent daalde. Het aantal mensen met de Nederlandse nationaliteit dat terugkeerde naar Nederland bleef vrijwel gelijk.

Meeste niet-EU/EFTA-immigranten komen voor gezin naar Nederland

Een kwart van de niet-EU/EFTA-immigranten kwam als gezinsmigrant naar Nederland en is daarmee de grootste groep. Het aantal asielmigranten en studiemigranten nam toe. Er immigreerden daarentegen minder arbeidsmigranten naar Nederland dan in 2022 doordat er minder kennismigranten kwamen.

Migratiemotief niet-EU/EFTA + totale immigratie EU/EFTA
Jaar	Arbeid (x 1 000)	Asiel (x 1 000)	Gezin (x 1 000)	Overig (x 1 000)	Studie (x 1 000)	Tijdelijke bescherming (x 1 000)	Totale immigratie EU/EFTA (x 1 000)
1999	4,9	20,9	23,5	2,4	4,0	0,0	65,2
2000	5,4	29,4	25,3	3,3	4,6	0,0	67,4
2001	6,0	27,1	27,1	4,1	6,1	0,0	65,2
2002	5,4	19,2	28,9	3,6	7,8	0,0	59,7
2003	5,7	8,2	28,5	3,8	7,3	0,0	53,6
2004	4,0	2,6	20,3	5,5	6,2	0,0	58,4
2005	4,9	3,3	18,2	3,4	6,4	0,0	60,1
2006	6,3	3,3	16,0	3,2	7,3	0,0	68,8
2007	7,2	4,9	13,4	3,6	7,2	0,0	84,8
2008	9,2	8,1	17,0	4,7	7,9	0,0	100,9
2009	7,7	9,4	19,0	5,2	8,6	0,0	100,9
2010	8,2	7,9	18,8	5,0	9,1	0,0	105,4
2011	9,5	6,8	18,3	5,1	9,4	0,0	114,3
2012	8,9	6,0	14,9	5,3	9,8	0,0	114,0
2013	9,1	9,7	15,7	3,9	10,5	0,0	116,1
2014	9,5	17,3	17,0	2,7	11,0	0,0	125,8
2015	11,1	32,3	17,2	2,9	13,3	0,0	127,8
2016	12,5	42,9	20,1	2,9	14,5	0,0	137,7
2017	14,8	24,4	24,3	3,8	16,2	0,0	151,2
2018	17,6	13,0	26,8	5,5	17,6	0,0	163,2
2019	19,9	15,7	29,6	6,4	19,2	0,0	178,9
2020	11,5	12,6	21,2	3,4	12,8	0,0	159,8
2021	18,1	21,7	29,5	2,8	18,4	0,0	162,6
2022	28,7	27,7	40,1	4,6	20,8	108,5	173,1
2023	25,9	32,0	41,6	5,2	23,0	37,1	171,2

Migratiemotief niet-EU/EFTA + totale immigratie EU/EFTA
Jaar	Arbeid (x 1 000)	Asiel (x 1 000)	Gezin (x 1 000)	Overig (x 1 000)	Studie (x 1 000)	Tijdelijke bescherming (x 1 000)	Totale immigratie EU/EFTA (x 1 000)
1999	4,9	20,9	23,5	2,4	4,0	0,0	65,2
2000	5,4	29,4	25,3	3,3	4,6	0,0	67,4
2001	6,0	27,1	27,1	4,1	6,1	0,0	65,2
2002	5,4	19,2	28,9	3,6	7,8	0,0	59,7
2003	5,7	8,2	28,5	3,8	7,3	0,0	53,6
2004	4,0	2,6	20,3	5,5	6,2	0,0	58,4
2005	4,9	3,3	18,2	3,4	6,4	0,0	60,1
2006	6,3	3,3	16,0	3,2	7,3	0,0	68,8
2007	7,2	4,9	13,4	3,6	7,2	0,0	84,8
2008	9,2	8,1	17,0	4,7	7,9	0,0	100,9
2009	7,7	9,4	19,0	5,2	8,6	0,0	100,9
2010	8,2	7,9	18,8	5,0	9,1	0,0	105,4
2011	9,5	6,8	18,3	5,1	9,4	0,0	114,3
2012	8,9	6,0	14,9	5,3	9,8	0,0	114,0
2013	9,1	9,7	15,7	3,9	10,5	0,0	116,1
2014	9,5	17,3	17,0	2,7	11,0	0,0	125,8
2015	11,1	32,3	17,2	2,9	13,3	0,0	127,8
2016	12,5	42,9	20,1	2,9	14,5	0,0	137,7
2017	14,8	24,4	24,3	3,8	16,2	0,0	151,2
2018	17,6	13,0	26,8	5,5	17,6	0,0	163,2
2019	19,9	15,7	29,6	6,4	19,2	0,0	178,9
2020	11,5	12,6	21,2	3,4	12,8	0,0	159,8
2021	18,1	21,7	29,5	2,8	18,4	0,0	162,6
2022	28,7	27,7	40,1	4,6	20,8	108,5	173,1
2023	25,9	32,0	41,6	5,2	23,0	37,1	171,2

Het totale aantal immigranten van buiten de EU/EFTA daalde in 2023 met bijna 66 duizend naar 165 duizend. De daling komt volledig doordat minder vluchtelingen uit Oekraïne kwamen.

Net als in 2022 kwam meer dan de helft van de asielmigranten uit Syrië (55 procent). Ook uit Jemen en Turkije (elk 9 procent) kwamen relatief veel asielmigranten. Een derde van alle asielmigranten in 2023 kwam via de nareisregeling naar Nederland.

Het aantal kennismigranten in 2023 is met bijna 5 duizend gedaald naar 21,5 duizend. Veel kennismigranten kwamen nog altijd uit India (21 procent). Ook waren er relatief veel kennismigranten met de Chinese, Turkse, of Zuid-Afrikaanse nationaliteit.

Grote groep gezinsmigranten voegt zich bij arbeidsmigranten

In 2023 kwamen 41,6 duizend gezinsmigranten uit niet-EU/EFTA-landen naar Nederland. Zij kwamen hier om zich te voegen bij iemand die gelijktijdig naar Nederland was geïmmigreerd of al in Nederland woonde. Vaak zijn dit partners, kinderen of ouders. Een groot deel voegde zich bij een arbeidsmigrant (42 procent), een asielmigrant (7 procent) of een studiemigrant (4 procent).

De resterende gezinsmigranten (47 procent) vallen in de categorie 'overig'. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die zich aansluiten bij iemand die in Nederland is geboren, of iemand met een ander migratiemotief dan arbeid, studie of asiel.

Migratiemotief, niet-EU/EFTA, 2023
Categorie	Gezin: meegekomen met arbeidsmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met asielmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met studiemigrant (x 1 000 )	Gezin: overig (x 1 000 )	Tijdelijke bescherming (x 1 000 )	Asiel (exclusief nareis) (x 1 000 )	Asiel: nareis (x 1 000 )	Arbeid: kennismigrant (x 1 000 )	Arbeid: overig (x 1 000 )	Studie (x 1 000 )	Overig (x 1 000 )
Gezin	17,6	3	1,5	19,5
Tijdelijke bescherming					37,1
Asiel						21,6	10,3
Arbeid								21,5	4,4
Studie										23
Overig											5,2

Migratiemotief, niet-EU/EFTA, 2023
Categorie	Gezin: meegekomen met arbeidsmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met asielmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met studiemigrant (x 1 000 )	Gezin: overig (x 1 000 )	Tijdelijke bescherming (x 1 000 )	Asiel (exclusief nareis) (x 1 000 )	Asiel: nareis (x 1 000 )	Arbeid: kennismigrant (x 1 000 )	Arbeid: overig (x 1 000 )	Studie (x 1 000 )	Overig (x 1 000 )
Gezin	17,6	3	1,5	19,5
Tijdelijke bescherming					37,1
Asiel						21,6	10,3
Arbeid								21,5	4,4
Studie										23
Overig											5,2

Werk het voornaamste doel voor EU/EFTA-immigranten

In 2022 kwamen 129 duizend immigranten uit EU/EFTA-landen naar Nederland (exclusief mensen met een Nederlandse nationaliteit), 11 duizend meer dan een jaar eerder. Arbeid blijft de belangrijkste reden voor deze immigranten, gevolgd door gezinsmigratie (voor 2023 zijn cijfers naar motief voor deze groep nog niet beschikbaar).

Afgeleid migratiedoel EU/EFTA + totale immigratie niet-EU/EFTA
Jaar	Arbeid (x 1 000)	Gezin (x 1 000)	Studie (x 1 000)	Personen met Nederlandse nationaliteit (x 1 000)	Overig en onbekend (x 1 000)	Totale immigratie niet-EU/ETFA (x 1 000)
1999	7,7	8,6	1,2	43,7	4,0	55,6
2000	8,6	9,0	1,2	44,2	4,3	68,0
2001	8,2	9,3	1,5	41,7	4,5	70,5
2002	7,1	8,8	1,6	37,5	4,7	64,9
2003	5,6	7,9	2,0	33,5	4,6	53,6
2004	6,5	10,4	3,2	31,9	6,5	38,7
2005	7,0	10,0	3,7	32,3	7,1	36,1
2006	8,9	11,5	4,3	36,8	7,3	36,2
2007	13,3	15,6	5,5	40,0	10,3	36,3
2008	18,0	18,4	7,6	43,8	13,1	47,0
2009	15,5	17,7	8,6	45,4	13,7	49,8
2010	17,3	18,5	10,7	44,4	14,5	48,9
2011	19,1	20,4	12,5	45,3	17,0	49,1
2012	19,3	21,1	13,6	43,3	16,8	44,7
2013	21,3	22,2	10,8	43,0	18,9	48,9
2014	28,1	23,6	9,4	44,3	20,4	57,5
2015	28,0	23,9	10,0	45,7	20,2	76,8
2016	30,2	25,6	11,0	49,1	21,7	92,9
2017	35,8	26,9	15,2	51,6	21,7	83,6
2018	39,9	29,2	19,9	53,3	20,9	80,5
2019	44,5	33,0	23,0	54,4	24,0	90,8
2020	36,6	29,4	21,6	50,7	21,6	61,5
2021	40,5	27,7	26,7	45,0	22,7	90,4
2022	46,7	31,6	18,7	44,2	31,9	230,5

Afgeleid migratiedoel EU/EFTA + totale immigratie niet-EU/EFTA
Jaar	Arbeid (x 1 000)	Gezin (x 1 000)	Studie (x 1 000)	Personen met Nederlandse nationaliteit (x 1 000)	Overig en onbekend (x 1 000)	Totale immigratie niet-EU/ETFA (x 1 000)
1999	7,7	8,6	1,2	43,7	4,0	55,6
2000	8,6	9,0	1,2	44,2	4,3	68,0
2001	8,2	9,3	1,5	41,7	4,5	70,5
2002	7,1	8,8	1,6	37,5	4,7	64,9
2003	5,6	7,9	2,0	33,5	4,6	53,6
2004	6,5	10,4	3,2	31,9	6,5	38,7
2005	7,0	10,0	3,7	32,3	7,1	36,1
2006	8,9	11,5	4,3	36,8	7,3	36,2
2007	13,3	15,6	5,5	40,0	10,3	36,3
2008	18,0	18,4	7,6	43,8	13,1	47,0
2009	15,5	17,7	8,6	45,4	13,7	49,8
2010	17,3	18,5	10,7	44,4	14,5	48,9
2011	19,1	20,4	12,5	45,3	17,0	49,1
2012	19,3	21,1	13,6	43,3	16,8	44,7
2013	21,3	22,2	10,8	43,0	18,9	48,9
2014	28,1	23,6	9,4	44,3	20,4	57,5
2015	28,0	23,9	10,0	45,7	20,2	76,8
2016	30,2	25,6	11,0	49,1	21,7	92,9
2017	35,8	26,9	15,2	51,6	21,7	83,6
2018	39,9	29,2	19,9	53,3	20,9	80,5
2019	44,5	33,0	23,0	54,4	24,0	90,8
2020	36,6	29,4	21,6	50,7	21,6	61,5
2021	40,5	27,7	26,7	45,0	22,7	90,4
2022	46,7	31,6	18,7	44,2	31,9	230,5

In 2022 kwamen bijna 32 duizend gezinsmigranten uit EU/EFTA-landen naar Nederland. Hiervan voegden zich bijna 10 duizend bij een arbeidsmigrant (31 procent), gevolgd door gezinsmigratie bij een studiemigrant (6 procent). De categorie 'overig' besloeg 64 procent. Net als bij niet-EU/EFTA-migranten gaat het hierbij om bijvoorbeeld gezinsmigranten die zich voegen bij iemand die in Nederland is geboren of iemand met een ander afgeleid migratiedoel dan arbeid of studie.

Afgeleid migratiedoel, EU/EFTA, 2022
Categorie	Arbeid (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met arbeidsmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met studiemigrant (x 1 000 )	Gezin: overig (x 1 000 )	Studie (x 1 000 )	Personen met Nederlandse nationaliteit (x 1 000 )	Overig en onbekend (x 1 000 )
Arbeid	46,7
Gezin		9,8	1,8	20,1
Studie					18,7
Personen met Nederlandse nationaliteit						44,2
Overig en onbekend							31,9

Afgeleid migratiedoel, EU/EFTA, 2022
Categorie	Arbeid (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met arbeidsmigrant (x 1 000 )	Gezin: meegekomen met studiemigrant (x 1 000 )	Gezin: overig (x 1 000 )	Studie (x 1 000 )	Personen met Nederlandse nationaliteit (x 1 000 )	Overig en onbekend (x 1 000 )
Arbeid	46,7
Gezin		9,8	1,8	20,1
Studie					18,7
Personen met Nederlandse nationaliteit						44,2
Overig en onbekend							31,9

Retourmigratie

Immigranten uit een EU/EFTA-land vertrekken vaker dan niet-EU/EFTA-migranten weer uit Nederland. Tien jaar na immigratie heeft bijna de helft van de niet-EU/EFTA-immigranten Nederland verlaten. Bij EU/EFTA-immigranten is dit bijna drie kwart.

Bronnen

StatLine - Immigranten EU/EFTA; afgeleid migratiedoel, sociaaleconomische categorie
StatLine - Immigranten niet EU/EFTA; migratiemotief, sociaaleconomische categorie
Europese Raad - Ukrainian refugees: EU member states welcome the proposal to extend temporary protection

Relevante links

Dashboard - Arbeidsmigratie niet-EU/EFTA
Dossier - Asiel, migratie en integratie
Onderzoeksbeschrijving — Statistiek Migratiemotieven
Nieuwsbericht - Werk en gezin belangrijkste migratiemotieven voor immigranten
Video - Nederland migratieland