Aandeel arbeid in de economie verder gedaald in 2023
De arbeidsinkomensquote is een belangrijke indicator voor de vraag bij wie de verdiensten van een economie terechtkomen. Het is het aandeel van het arbeidsinkomen in het totale verdiende inkomen van de economie. Het arbeidsinkomen is de totale beloning van werknemers plus het gemengd inkomen van zelfstandigen. Het totale verdiende inkomen bestaat naast het arbeidsinkomen uit de operationele winst van bedrijven.
De aiq is in 2023 gedaald doordat de operationele winsten van bedrijven sneller stegen dan het arbeidsinkomen. Het gaat hierbij om de aiq voor de marktsector: de gehele economie minus de overheid, het onderwijs, de gezondheids- en welzijnszorg, de bedrijfstak verhuur van en handel in onroerend goed, de delfstoffenwinning en de financiële dienstverlening. Ook in 2022 daalde de aiq al, ook toen stegen de winsten sneller dan het arbeidsinkomen.
| Jaar | Marktsector (%) | Marktsector trend (%) |
|---|---|---|
| 1995 | 81,4 | 80,7 |
| 1996 | 81,2 | 80,4 |
| 1997 | 79,3 | 80,1 |
| 1998 | 77,9 | 79,7 |
| 1999 | 78,9 | 79,4 |
| 2000 | 79,7 | 79,1 |
| 2001 | 78,1 | 78,8 |
| 2002 | 78,1 | 78,5 |
| 2003 | 79,0 | 78,2 |
| 2004 | 77,3 | 77,9 |
| 2005 | 75,2 | 77,6 |
| 2006 | 73,7 | 77,3 |
| 2007 | 72,5 | 77,0 |
| 2008 | 74,2 | 76,7 |
| 2009 | 77,7 | 76,4 |
| 2010 | 76,9 | 76,1 |
| 2011 | 77,1 | 75,8 |
| 2012 | 78,2 | 75,5 |
| 2013 | 78,0 | 75,2 |
| 2014 | 77,7 | 74,9 |
| 2015 | 74,8 | 74,5 |
| 2016 | 74,5 | 74,2 |
| 2017 | 73,7 | 73,9 |
| 2018 | 74,3 | 73,6 |
| 2019 | 73,5 | 73,3 |
| 2020 | 74,4 | 73,0 |
| 2021 | 70,5 | 72,7 |
| 2022* | 69,4 | 72,4 |
| 2023* | 69,0 | 72,1 |
| * voorlopige cijfers | ||
Dalers en stijgers
Tussen 2022 en 2023 daalde de aiq in onder andere de industrie, energievoorziening, bouwnijverheid, specialistische zakelijke dienstverlening en verhuur en overige zakelijke dienstverlening. De aiq steeg in de landbouw, bosbouw en visserij, handel en vervoer en opslag.
De energievoorziening zag de scherpste daling van de aiq in de afgelopen jaren. Dit komt omdat de productiewaarde sterker is gestegen dan de kostenposten. Dit leidde tot een toename van de winstquote, het aandeel van de operationele winst in de bruto toegevoegde waarde.
| Bedrijfstak | 2023* (%) | 2022* (%) | 2021 (%) |
|---|---|---|---|
| Informatie en communicatie | 79,9 | 77,6 | 80,2 |
| Bouwnijverheid | 78,0 | 80,7 | 80,0 |
| Vervoer en Opslag | 76,6 | 67,7 | 76,6 |
| Specialistische zakelijke diensten | 74,8 | 76,4 | 76,2 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 72,0 | 70,7 | 81,4 |
| Verhuur en overige zakelijke diensten | 69,1 | 72,4 | 74,2 |
| Handel | 61,7 | 60,4 | 58,2 |
| Industrie | 57,4 | 60,3 | 60,8 |
| Energievoorziening | 37,5 | 41,4 | 67,3 |
| * voorlopige cijfers | |||
Revisie nationale rekeningen
Periodiek worden de nationale rekeningen gereviseerd. Daarbij worden nieuwe bronnen, methoden en concepten doorgevoerd in de nationale rekeningen. Dit doet het CBS zodat het beeld van de Nederlandse economie weer optimaal aansluit bij alle onderliggende statistieken, bronnen en internationale regels voor het samenstellen van de nationale rekeningen. Dit raakt ook de statistieken waaruit de arbeidsinkomensquote is opgebouwd.
Voor recente jaren is de operationele winst naar boven aangepast, de beloning van werknemers en het netto gemengd inkomen zijn relatief minder veranderd. Hierdoor heeft de gereviseerde reeks van de aiq voor de marktsector een sterker verloop dan de oude reeks.
Bronnen
- StatLine - Arbeidsinkomensquote; Bedrijfstak