Natuur vangt minder fijnstof af door schonere lucht
| Perioden | Stedelijk groen en recreatie (mln kg) | Akker- en tuinbouwgebieden (mln kg) | Graslanden (mln kg) | Bosgebieden (mln kg) | Overige ecosystemen (mln kg) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | 1,442 | 2,542 | 2,179 | 16,456 | 1,194 |
| 2014 | 1,461 | 2,491 | 2,106 | 15,922 | 1,127 |
| 2015 | 1,153 | 1,943 | 1,79 | 12,963 | 0,923 |
| 2016 | 1,143 | 1,855 | 1,749 | 12,588 | 0,904 |
| 2017 | 1,113 | 1,844 | 1,721 | 12,358 | 0,923 |
| 2018 | 1,195 | 2,023 | 1,861 | 13,332 | 0,999 |
| 2019 | 1,062 | 1,792 | 1,649 | 11,936 | 0,848 |
| 2020 | 0,896 | 1,471 | 1,381 | 9,872 | 0,723 |
| 2021 | 0,921 | 1,511 | 1,405 | 10,343 | 0,693 |
| *voorlopige cijfers | |||||
Deze daling heeft vooral te maken met de lagere hoeveelheid fijnstof in de lucht. Volgens het RIVM was de fijnstofconcentratie in steden in 2021 30 procent lager dan in 2013.
Economisch nut afvangen fijnstof
Fijnstof is schadelijk voor de menselijke gezondheid. Het afvangen van fijnstof door de natuur is gunstig voor het welzijn van mensen en heeft daarnaast ook economisch nut, bijvoorbeeld omdat er minder zorgkosten worden gemaakt. De totale economische waarde van de fijnstofafvang door de natuur bedroeg in 2021 bijna 152 miljoen euro.Vooral stedelijk groen zorgt voor gezondheidswinst
De hoeveelheid fijnstof die wordt afgevangen verschilt per type natuur, oftewel per type ecosysteem. Bosgebieden leverden de grootste bijdrage, namelijk 70 procent van de fijnstofafvang in 2021. Daarnaast werd 10 procent afgevangen door akker- en tuinbouwgebieden en 9 procent door grasland. Stedelijk groen ving 6 procent af.
Ondanks dat stedelijk groen slechts 6 procent van het fijnstof afving in 2021, is het sociaaleconomisch belang hiervan groot. Dit komt omdat er meer inwoners rondom stedelijk groen wonen dan in de buurt van bosgebieden, waardoor meer mensen profiteren van de positieve gezondheidseffecten. In geld uitgedrukt draagt stedelijk groen 37 procent bij aan fijnstofafvang. Bij bosgebieden is het beeld andersom: deze vangen 70 procent van het fijnstof af terwijl de monetaire waarde maar 42 procent bedraagt.
| Stedelijk groen en recreatie (%) | Akker- en tuinbouwgebieden (%) | Graslanden (%) | Bosgebieden (%) | Overige ecosytemen (%) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Gewicht | 6,2 | 10,2 | 9,4 | 69,5 | 4,7 |
| Monetaire waarde | 37 | 7 | 9 | 42 | 4 |
| *voorlopige cijfers | |||||
Gelderse en Noord-Brabantse natuur levert grootste bijdrage
De hoogste fijnstofafvang door de natuur werd in 2021 waargenomen in Gelderland en Noord-Brabant. De ecosystemen in deze provincies waren gezamenlijk goed voor ongeveer 46 procent van de totale fijnstofafvang. Dit komt doordat in deze provincies zich de meeste vierkante kilometers bos bevinden: gezamenlijk 47 procent van al het bos in Nederland.
| Regio's | Luchtfiltratie ( miljoen kg) |
|---|---|
| Groningen | 0,365 |
| Fryslân | 0,642 |
| Drenthe | 1,091 |
| Overijssel | 1,437 |
| Flevoland | 0,477 |
| Gelderland | 3,575 |
| Utrecht | 0,837 |
| Noord-Holland | 0,775 |
| Zuid-Holland | 0,657 |
| Zeeland | 0,352 |
| Noord-Brabant | 3,240 |
| Limburg | 1,425 |
| *voorlopige cijfers | |
Ook in monetaire termen was de bijdrage van ecosystemen in Gelderland en Noord-Brabant het hoogst, maar met 35 procent is het wel lager dan hun fysieke bijdrage. Dit komt doordat er relatief weinig mensen profiteren van de fijnstofafvang door Gelderse en Noord-Brabantse bossen. De situatie in Zuid-Holland was tegenovergesteld. In tonnen droeg Zuid-Holland ruim 4 procent bij. Door het hoge aantal inwoners was de monetaire bijdrage van de Zuid-Hollands ecosystemen 14 procent.
| Regio's | Luchtfiltratie monetair ( miljoen euro) |
|---|---|
| Groningen | 3 |
| Fryslân | 4 |
| Drenthe | 5 |
| Overijssel | 10 |
| Flevoland | 4 |
| Gelderland | 25 |
| Utrecht | 15 |
| Noord-Holland | 19 |
| Zuid-Holland | 21 |
| Zeeland | 2 |
| Noord-Brabant | 28 |
| Limburg | 15 |
| *voorlopige cijfers | |
De Natuurlijk kapitaalrekeningen
De cijfers in dit artikel komen uit de Natuurlijk kapitaalrekeningen. Bij deze rekeningen staat de beschrijving van de Nederlandse ecosystemen centraal. De rekeningen bevatten informatie over zowel de huidige staat van ecosystemen (hun omvang en kwaliteit), als over hun bijdrage aan ons welzijn en onze economie middels zogeheten ecosysteemdiensten. Luchtfiltratie in een zo’n ecosysteemdienst. Er zijn ook andere diensten die door de natuur worden geleverd. Bossen leveren naast fijnstofafvang bijvoorbeeld ook houtproductie en recreatiemogelijkheden. Het volledige overzicht van ecosysteemdiensten die tot nu toe in kaart zijn gebracht is te vinden in de Statline-tabel.Nog niet alle voor Nederland relevante ecosysteemdiensten worden momenteel al berekend. De bedoeling is om de komende jaren meer ecosysteemdiensten in kaart te brengen. De Natuurlijk kapitaalrekeningen ontwikkeld in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR). De Natuurlijk kapitaalrekeningen worden opgesteld volgens richtlijnen de van de Verenigde Naties: Ecosystem Accounting | System of Environmental Economic Accounting.