Minder natuur- en bosgebied in Nederland
Erratum:
Onlangs zijn onvolkomenheden aan het licht gekomen in de dataset die ten grondslag ligt aan de StatLinetabel met betrekking tot de omvang van ecosysteemtypen in Nederland, en het op deze cijfers gebaseerde nieuwsbericht. Hierdoor zijn de afzonderlijke peiljaren niet goed onderling vergelijkbaar, en kunnen geen conclusies worden getrokken met betrekking tot verschuivingen tussen de hoofdcategorieën natuur, agrarisch, bebouwde omgeving en water. De inconsistenties hebben vooral betrekking op stedelijke groenvoorzieningen, wegbermen en enkele specifieke vormen van agrarisch natuurbeheer. Het CBS is een onderzoek gestart om binnen afzienbare tijd een consistente tijdreeks te publiceren. Daarbij wordt, binnen de kaders van de gebruikte internationale standaarden op dit gebied, zo dicht mogelijk aangesloten bij de in de Nederlandse beleidspraktijk gebruikte classificaties.De hoeveelheid bebouwd gebied – grond voor wonen, industrie en infrastructuur – is met 277 vierkante kilometer toegenomen (3,4 procent). Deze toename is ten koste gegaan van de oppervlakte van natuurlijke en agrarische ecosystemen. De afname van agrarisch gebied was in vierkante kilometers (178) groter dan de afname van de natuur- en bosgebieden, maar relatief gezien kleiner (0,9 procent vergeleken met 2,5 procent).
Natuur- en bosgebieden veranderden vooral in bebouwd en agrarisch gebied. Er ontstond echter ook nieuw natuur- en bosgebied vanuit voornamelijk agrarisch gebied. Per saldo is meer natuur- en bosgebied veranderd in bebouwd en agrarisch gebied dan andersom.
| Verandering (km2) | |
|---|---|
| Bebouwd | 277 |
| Agrarisch | -178 |
| Natuur | -158 |
| Water | 60 |
Binnen de natuur- en bosgebieden is de oppervlakte van natuurlijk grasland het meest afgenomen met 131 vierkante kilometer, gevolgd door bosgebieden (-36 vierkante kilometer) en duin- en kustgebieden (-21 vierkante kilometer). Zowel heide- en stuifzandgebieden als moeras- en veengebieden namen daarentegen toe met 15 vierkante kilometer.
Natuur het meest afgenomen in Zuid-Holland
De afname van natuur- en bosgebieden is regionaal niet gelijk verdeeld. De oppervlakte natuur- en bosgebied is het meest afgenomen in de provincies Zuid-Holland (60 vierkante kilometer) en Fryslân (44 vierkante kilometer). In Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg nam de oppervlakte natuur- en bosgebied toe tussen 2013 en 2022.
| Nettoverandering (in km2) 2013-2022 | ||
|---|---|---|
| Groningen | Bebouwd | 12 |
| Agrarisch | 1 | |
| Natuur | -19 | |
| Water | 6 | |
| Fryslan | Bebouwd | 17 |
| Agrarisch | 15 | |
| Natuur | -44 | |
| Water | 12 | |
| Drenthe | Bebouwd | 10 |
| Agrarisch | -23 | |
| Natuur | 12 | |
| Water | 1 | |
| Overijssel | Bebouwd | 27 |
| Agrarisch | -40 | |
| Natuur | 5 | |
| Water | 7 | |
| Flevoland | Bebouwd | 14 |
| Agrarisch | -11 | |
| Natuur | -1 | |
| Water | -2 | |
| Gelderland | Natuur | -3 |
| Agrarisch | -36 | |
| Bebouwd | 33 | |
| Water | 6 | |
| Utrecht | Bebouwd | 13 |
| Agrarisch | 2 | |
| Natuur | -19 | |
| Water | 4 | |
| Noord-Holland | Bebouwd | 38 |
| Agrarisch | -9 | |
| Natuur | -28 | |
| Water | -1 | |
| Zuid-Holland | Bebouwd | 40 |
| Agrarisch | 14 | |
| Natuur | -60 | |
| Water | 6 | |
| Zeeland | Bebouwd | 17 |
| Agrarisch | 6 | |
| Natuur | -31 | |
| Water | 8 | |
| Noord-Brabant | Bebouwd | 37 |
| Agrarisch | -64 | |
| Natuur | 18 | |
| Water | 9 | |
| Limburg | Bebouwd | 16 |
| Agrarisch | -34 | |
| Natuur | 15 | |
| Water | 3 |
Gelderland heeft de meeste natuur
In 2022 had Gelderland de grootste oppervlakte natuur- en bosgebied. Relatief gezien had Overijssel het grootste agrarische gebied en Zuid-Holland het grootste bebouwde gebied. Fryslân had het grootste areaal water, mede doordat een groot deel van de Waddenzee binnen de Friese provinciegrenzen valt.
| Natuur (%) | Water (%) | Agrarisch (%) | Bebouwd (%) | |
|---|---|---|---|---|
| Gelderland | 26,3 | 3,6 | 47,1 | 23,0 |
| Drenthe | 24,7 | 1,4 | 57,3 | 16,5 |
| Limburg | 22,4 | 2,7 | 45,8 | 29,1 |
| Noord-Brabant | 21,4 | 3,5 | 47,6 | 27,5 |
| Utrecht | 18,2 | 5,4 | 47,1 | 29,3 |
| Overijssel | 18,0 | 3,1 | 58,5 | 20,3 |
| Nederland | 15,6 | 19,0 | 45,2 | 20,3 |
| Flevoland | 10,5 | 41,3 | 37,2 | 10,9 |
| Zuid-Holland | 10,2 | 18,7 | 36,8 | 34,4 |
| Noord-Holland | 9,7 | 35,0 | 32,6 | 22,7 |
| Fryslân | 9,1 | 42,0 | 40,1 | 8,8 |
| Zeeland | 7,9 | 38,8 | 41,5 | 11,9 |
| Groningen | 7,5 | 21,3 | 57,1 | 14,1 |
Bijna de helft van Nederland is agrarisch gebied
In 2022 was ruim 45 procent van de oppervlakte van Nederland agrarisch gebied. Nederland bestaat voor ruim een kwart (10,7 duizend vierkante kilometer) uit akker- en tuinbouwgebied. Natuur- en bosgebied is de kleinste hoofdgroep met bijna 16 procent van de landoppervlakte. Hierbinnen zijn bosgebieden de meest voorkomende natuurgebieden. Bebouwde gebieden besloegen in 2022 meer dan 20 procent van de totale oppervlakte van Nederland.
| Type | Type | Oppervlakte (duizend km2) |
|---|---|---|
| Bebouwd | Bebouwd gebied | 7,011 |
| Bebouwd | Stedelijk groen en recreatie | 1,408 |
| Agrarisch | Akker- en tuinbouwgebied | 10,689 |
| Agrarisch | Agrarisch grasland | 8,093 |
| Natuur | Natuurlijk grasland | 1,597 |
| Natuur | Bosgebieden | 3,487 |
| Natuur | Heide en stuifzand | 0,404 |
| Natuur | Moeras en veengebied | 0,482 |
| Natuur | Duin- en kustgebied | 0,49 |
| Water | Marien | 4,12 |
| Water | Meren en rivieren | 3,762 |
Bronnen
- StatLine - Ecosysteemomvang; ecosysteemtypen, regio
- Publicaties – Natuurlijk kapitaal