1 862 zelfdodingen in 2023

Zelfdodingscijfer sinds 2019 stabiel

Tussen 1970 en begin jaren tachtig nam het zelfdodingscijfer jaarlijks toe. Na een piek in 1984, toen de economische recessie op haar hoogtepunt was, daalde het, om in 2008 weer toe te nemen. Die toename viel samen met het begin van de kredietcrisis. Sinds 2013 stabiliseerde het aantal zelfdodingen. In het zelfdodingscijfer is rekening gehouden met de bevolkingsgroei en de vergrijzing, zodat verschillende jaren met elkaar kunnen worden vergeleken.

Grootste aantal zelfdodingen onder 40-plussers

Zelfdoding komt aanzienlijk meer voor onder ouderen dan onder jongeren. Van de jaren zeventig tot en met de jaren negentig gold: hoe ouder, hoe hoger het zelfdodingscijfer. Jarenlang was het cijfer dan ook het hoogst onder 80-plussers. Maar sinds het begin van deze eeuw is het zelfdodingscijfer het hoogst onder 40- tot 60-jarigen. In deze leeftijdsgroep nam tussen 2005 en 2014 het zelfdodingscijfer het sterkst toe.

In recente jaren zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen kleiner geworden. Boven de veertig jaar ligt het aantal zelfdodingen sinds 2015-2019 op ongeveer 14 per 100 duizend. Onder twintigers en dertigers is het zelfdodingscijfer lager, met 10,6 per honderdduizend in 2023, maar sinds 2005-2009 is het vooral onder twintigers wel licht gestegen.

Ruim twee keer meer bij mannen

Met 14,7 op honderdduizend inwoners in 2023 was het zelfdodingscijfer bij mannen ruim twee keer zo hoog als bij vrouwen (6,2 per honderdduizend). Er is al langer een verschil, maar het is groter geworden doordat het zelfdodingscijfer onder vrouwen sterker is gedaald dan onder mannen. Boven de tachtig jaar is het verschil in het aantal zelfdodingen tussen mannen en vrouwen het grootst.

Bij vrouwen in alle leeftijdsgroepen, behalve bij tieners, is het zelfdodingscijfer gedaald na de piek begin jaren tachtig. Bij mannen is dat anders: boven de zestig jaar is het zelfdodingscijfer sterk afgenomen, maar voor mannen tussen de 20 en 60 jaar was het zelfdodingscijfer in de meest recente jaren net zo hoog als in de jaren tachtig.

3 op de 10 overleden twintigers door zelfdoding

Hoewel het zelfdodingscijfer bij de jongere leeftijdsgroepen lager is dan bij oudere, is het in deze groepen wel een relatief veel voorkomende doodsoorzaak, doordat er op deze leeftijden minder mensen overlijden. Bij de twintigers die van 2020 tot en met 2023 stierven, overleed 31 procent door zelfdoding. In het begin van de eeuw was dat 17 procent, en in de jaren zeventig 9 procent. In die jaren waren verkeersongevallen de meest voorkomende doodsoorzaak van jongeren tussen 20 en 30 jaar.

Ook bij tieners is deze verschuiving te zien. Terwijl het aantal zelfdodingen bij deze groep jongeren in de laatste vijftig jaar redelijk stabiel is gebleven, is het aandeel van zelfdodingen in de doodsoorzaken groter geworden. In 2020-2023 was dat 20 procent. Dat komt vooral doordat er veel minder jongeren aan andere doodsoorzaken overlijden, met name aan verkeersongevallen.